Zgie�k serca. Opowie�� o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Urodzona w rodzinie s�ynnych Kossak�w, obdarzona talentem malarskim i literackim, zmagaj�ca si� z fizyczn� u�omno�ci�, legitymuj�ca si� dwoma nazwiskami swych m��w, nieszcz�liwa w zwi�zkach, cho� przez wielu kochana. Taki portret Lilki, czyli Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej kre�li Ma�gorzata Czy�ska w biografii poetki pt. „Zgie�k serca. Opowie�� o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej”, kt�ra ukaza�a si� nak�adem Wydawnictwa Literackiego.

Ta pi�knie napisana, cho� przejmuj�ca opowie�� o �yciu i tw�rczo�ci Lilki odtwarza nie tylko burzliwe koleje jej losu, ale r�wnie� atmosfer� I po�owy XX wieku (z artystyczn� bohem� tamtych czas�w �yj�c� w Krakowie i Zakopanem), specyfik� funkcjonowania w rodzinie znanych tw�rc�w i tragiczne epizody z czas�w II wojny �wiatowej, kt�re nie omin�y tak�e Kossak�w.

Z tej biograficznej narracji wy�ania si� Lilka poetka, marginalizowana przez ni� sam� - Lilka malarka, a przede wszystkim kobieta z krwi i ko�ci, kt�ra przez ca�e �ycie czu�a si� niewystarczaj�ca. Bywa�o i tak, �e liczne dzia�ania podejmowane przez bohaterk� tej ksi��ki po to, by zosta� dostrze�on�, przynosi�y odwrotny efekt, ale dzi�ki nim Ma�gorzata Czy�ska zgromadzi�a materia� do opowie�ci o artystce, kt�ra ca�� sob� reprezentowa�a sztuk�.

Autorka „Zgie�ku serca” zr�cznie wywa�y�a proporcje pomi�dzy �yciem zawodowym i prywatnym swojej bohaterki, nie zapominaj�c przy tym, �e jej poetycka tw�rczo�� wyrasta�a z osobistych prze�y�. Liczne wiersze przywo�ane na kartach ksi��ki ukazuj� kunszt pisarski Marii i jej g��bok� emocjonalno��, kt�rej wielu z Nas mog�oby Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej pozazdro�ci�. Co wi�cej, dzi�ki lekturze tej biografii mo�emy pozna� relacje rodzinne i sekrety domu Kossak�w, w tym tak�e stosunek Lilki do m�odszej siostry, utalentowanej pisarki Magdaleny Samozwaniec. To nie koniec zalet tej wspania�ej opowie�ci. Po wi�cej zapraszam do lektury ksi��ki!

W trakcie lektury tej biografii czas i miejsce nie maj� dla czytelnik�w �adnego znaczenia, bo nic nie mo�e stan�� na przeszkodzie, by pozna� piekielnie ciekaw� histori� �ycia jednej wyj�tkowej i barwnej bohaterki.

Serdecznie polecam!

Ksi��ka Czy�skiej to pr�ba zrozumienia z�o�onej osobowo�ci artystki, kt�ra, pomimo swej popularno�ci w kr�gach literackich, pozostawa�a enigmatyczn� postaci�. W biografii ukazane s� jej zainteresowania ezoteryczne – astrologia, telepatia, czarnoksi�stwo – kt�re stanowi�y wa�ny element jej �ycia. Autorka nie tylko przedstawia w�tki literackie i artystyczne zwi�zane z tw�rczo�ci� Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, ale tak�e jej �ycie prywatne, pe�ne burzliwych romans�w, d��e� do doskona�o�ci i nieustannej potrzeby uznania. W ksi��ce badaczka stara si� uchwyci� nie tylko fizyczn� stron� �ycia artystki – z jej zmaganiami z chorob� i niedoskona�o�ci� cia�a, ale r�wnie� jej psychiczne zmagania z mi�o�ci�, samotno�ci� i tw�rczym kryzysem. Bardzo du�� rol� w stworzeniu wn�trza naszej bohaterki odegra�� rodzina Kossak�w. W Zgie�ku serca jawi� si� oni, jako ludzie co najmniej niezbyt zr�wnowa�eni. Z jednej strony wspaniali, wr�cz genialni. Z drugiej strony k��tliwi, apodyktyczni, dziwni. Nie wiem, czy chcia�abym �y� w takiej rodzinie. Romansuj�cy ojciec, siostra z kt�r� przysz�a poetka rywalizowa�a od dziecka, matka strasznie prze�ywaj�ca kolejne zdrady m�a itd. Mo�na dlugo wymienia�. Toksyczna rodzina. Mimo wielkich talent�w, ludzie kt�rych teraz ch�tnie wys�anoby na terapie.

Autorka pisze w spos�b bardzo przyst�pny, dbaj�c o szczeg�y, kt�re ukazuj� Pawlikowsk�-Jasnorzewsk� nie tylko jako artystk�, ale tak�e jako kobiet�, kt�rej �ycie by�o pe�ne sprzeczno�ci. To ksi��ka, kt�ra ��czy elementy biografii, analizy tw�rczo�ci i psychologii postaci. Czy�ska stara si� zrozumie� motywacje artystki, wchodz�c g��biej w jej emocjonalny �wiat, jednocze�nie nie pomijaj�c kontrowersyjnych kwestii, kt�re rysuj� posta� Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej jako osob� niezwykle trudn� do zdefiniowania.

Chocia� ksi��ka jest interesuj�c� lektur�, mo�na zauwa�y� pewn� wad�. Niekt�re fragmenty dotycz�ce �ycia prywatnego bohaterki mog�yby zosta� bardziej rozwini�te, by lepiej odda� dramatyzm i g��bi� jej wewn�trznych zmaga�. Ale to drobiazg.

Zgie�k serca to ksi��ka, kt�ra daje czytelnikowi kompleksowy obraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej – artystki, kt�rej �ycie by�o pe�ne pasji, sprzeczno�ci i tajemnic. Ma�gorzata Czy�ska udowadnia, �e biografie takich postaci jak Pawlikowska-Jasnorzewska, mimo up�ywu czasu, wci�� potrafi� by� inspiruj�ce i pe�ne nowych odkry�. To lektura dla wszystkich, kt�rzy pragn� zg��bi� nie tylko �ycie literackie, ale i osobiste artystki, kt�rej imi� pozostaje na kartach polskiej kultury literackiej.

Ksi��ka Czy�skiej jest zatem bardzo udan� pr�b� uchwycenia nieuchwytnej natury Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, cho� jej niekt�re fragmenty mog�yby by� g��biej skoncentrowane na samej postaci. Mimo tego Zgie�k serca pozostaje niezwykle warto�ciow� pozycj� dla os�b zainteresowanych literatur� i �yciem wybitnych postaci artystycznych.