Nowa ksi��ka Zbigniewa Rokity, laureata Nagrody Literackiej „Nike” 2021
W��cz�gowski poemat reporterski autora Kaj�.
To tu, na „Ziemiach Odzyskanych”, mia�o po wojnie miejsce jedno z najbardziej spektakularnych wydarze� w dwudziestowiecznej historii Europy. To tu, w tych wszystkich Wroc�awiach i Szczecinach, Polska stan�a przed jednym z najwi�kszych cywilizacyjnych wyzwa� – przemienieniem Niemiec w Polsk�.
Ale wci�� wida� szwy, kt�rymi pozszywali Polski przedwojenn� i powojenn�. Wy�a�� france. Bo tu, na „Odzyskanych”, jest jako� inaczej. Uliczne tabliczki przypominaj� piastowskie drzewka genealogiczne, zewsz�d wyzieraj� ceg�y o barwie w�ciek�ej krwi, blokowiska lokowane na prawie niemieckim, wilhelmi�skie gmachy otoczone przez parkingi niestrze�one, a jednak p�atne. Tutejsi Polacy cz�sto wci�� wahaj� si�, czy ju� s� st�d, czy jeszcze znik�d – a niekt�rzy dalej snuj� opowie��, kt�r� kto� ile� tam lat temu przerwa� martwym ju� mieszka�com ich kamienic.
I dlatego ja, kundel „Ziem Odzyskanych”, zlepiony z tutejszych i przyjezdnych, ruszy�em w t� dziwn� podr� po „Odzyskanych”, po Poniemiecczy�nie, �eby to wszystko ujrze� na w�asne oczy.
„Zbigniew Rokita jest prawdziwym odkrywc� Odrzanii – krainy, o kt�rej mia�em nik�� wiedz�, mimo �e wielokrotnie w niej by�em. Ta ksi��ka to fascynuj�ca podr� w czasie i przestrzeni po ziemiach przy��czonych do Polski po 1945 roku. Pomys�, j�zyk, humor i w ko�cu absolutna mi�o�� autora do Odrzanii sprawi�y, �e ja – rodowity Wi�lanin – nie mog�em si� oderwa� od lektury. Niezwykle wa�na ksi��ka, kt�ra mo�e pom�c zrozumie� wsp�czesn� Polsk�”.
- Jan Holoubek
“Niby znali�my to wszystko z lekcji historii – Ziemie Odzyskane, Uzyskane, Stracone – a jednak Rokita tak opowiada o powojennych losach polskich granic, �e mam ochot� wo�a�: ach, Polska, c� to za kraj? Kraj, do kt�rego przyzwyczaili�my si� a� za bardzo, dlatego raz na jaki� czas kto� musi nam go opowiedzie� na nowo. Rokita zadaje pytania, interpretuje i w�tpi w taki spos�b, �e historiozofia staje si� thrillerem i krymina�em, dramatem i komedi�. Znakomita ksi��ka, i zawadiacka, i frasobliwa, i roztropna”.
- Ma�gorzata Rejmer
„Po II wojnie �wiatowej Polska wch�on�a pot�n� cz�� Niemiec. Rozpocz�� si� jeden z najwi�kszych eksperyment�w demograficznych w Europie XX wieku. Odrzania to wyznanie mi�o�ci Zbigniewa Rokity do ziemi i ludzi, kt�rzy byli i ci�gle s� obiektem tego eksperymentu, fascynuj�ca wyprawa w g��b �wiata odzyskanego, kt�ry pozostaje zagadk�”.
- Dariusz Rosiak
„Zbiorowa pami�� i to�samo�� to dynamiczne i r�norodne wymiary �ycia, pe�ne sprzeczno�ci, paradoks�w, konflikt�w i cierpienia. �eby je w tym ca�ym powik�aniu i skomplikowaniu opisa� – zw�aszcza dzisiaj, kiedy do dora�nych politycznych cel�w ch�tnie pos�uguj� si� nimi r�nej barwy populi�ci – potrzeba du�ej wra�liwo�ci i talentu. Zbigniew Rokita ma i jedno, i drugie. A co najwa�niejsze, ma tak�e odwag�, �eby mierzy� si� z najtrudniejszymi aspektami polskiej – i nie tylko polskiej – historii. Bardzo polecam”.
- Tomasz Stawiszy�ski
