Ksi��ka jest kontynuacj� oraz dope�nieniem antologii Od Jekelsa do Witkacego. Psychoanaliza na ziemiach polskich pod zaborami 1900-1918 i realizuje dwa odmienne, cho� uzupe�niaj�ce si� wzajemnie cele. Po pierwsze wi�c, pokazuje, �e wbrew pokutuj�cym nie tylko w�ród laików opiniom psychoanaliza stanowi�a w Polsce okresu mi�dzywojnia realn� si��. Wywo�a�a w rodzimych kr�gach intelektualnych spory odd�wi�k oraz zyska�a grono oddanych zwolenników i zwolenniczek. Upewniaj� o tym fascynuj�ce teksty zawarte w tej antologii. W�ród ich autorek i autorów znale�� mo�na zarówno postaci znacz�ce i szanowane w swoich �rodowiskach profesjonalnych (jak cho�by Tadeusz Bilikiewicz, Stefan Borowiecki, Maurycy Bornsztajn, Gustaw Bychowski czy Natalia Zylberlast-Zandowa), jak i osoby mniej znane, stanowi�ce jednak „sól” naszej freudowskiej „ziemi”. Po drugie jednak, Polskie zmory prowokuj� do pyta�, które dotycz� nie tylko przesz�o�ci „polskiej psychoanalizy”, lecz równie� naszej trudnej wspó�czesno�ci. Czy bogata obecno�� psychoanalizy w pi�miennictwie i debatach intelektualnych mi�dzywojnia „przeora�a” �wiadomo�� Polaków i dokona�a jej trwa�ej transformacji? Czy doprowadzi�a w Polsce do zmiany stosunku do takich kwestii jak podmiotowo�� i wolna wola, �wiadomo�� i nie�wiadomo��, erotyka i seksualno��, przemoc i rywalizacja? Lektura pozwala samodzielnie odpowiedzie� na te pytania i stwarza okazj� do pog��bionej refleksji na temat naszej „narodowej” to�samo�ci oraz zastanowienia si� nad tym, kim jeste�my teraz i kim pragn�liby�my by� w przysz�o�ci.
Obja�niaj�c w b�yskotliwym wprowadzeniu do tego tomu, dlaczego „psychoanaliza nam si� nie uda�a”, Bart�omiej Dobroczy�ski rzuca mocne �wiat�o na rdze� kultury polskiej. Nie inaczej jest w samej antologii: tak�e za po�rednictwem symfonii g�osów cudzych antologi�cie udaje si� mówi� o naszym kraju. Po pierwsze dlatego, �e dzi�ki tym g�osom otrzymujemy nieoczywisty wgl�d w mi�dzywojenn� Polsk�. Po drugie dlatego, �e mo�emy tu obcowa� z si�ami, które stara�y si� wzbogaci� nasz� katolicko-szlachecko-ch�opsk� kultur� o perspektyw� psychoanalityczn�, oraz tymi, które owym próbom si� przeciwstawia�y i które okaza�y si� pot�niejsze. St�d te� ta sumienna antologia jest po prostu arcywa�n� ksi��k� o Polsce.
Adam Lipszyc
Bart�omiej Dobroczy�ski (ur. 1958) – psycholog, dr hab., profesor nadzwyczajny w Instytucie Psychologii UJ. Zajmuje si� histori� psychologii, psychopatologii i psychoanalizy, irracjonalizmem, a tak�e sztuk� i alternatywnymi ruchami kulturowymi. Autor m.in. ksi��ek: New Age. Il pensiero di una ‘nuova era’ (1997), Idea nie�wiadomo�ci w polskiej my�li psychologicznej przed Freudem (2005), Niezabli�niona rana Narcyza. Dyptyk o nie�wiadomo�ci i pocz�tkach polskiej psychoanalizy (2018, z Mir� Marcinów) oraz Historia polskiej my�li psychologicznej. Wydanie nowe (2019, z Teres� Rzep�).
