Taba-Taba

Patrick Deville Taba taba, kiedy tylko zobaczy�am jej opis, poczu�am si� zach�cona, a wr�cz zaproszona do lektury, czuj�c, �e to b�dzie interesuj�ce literackie spotkanie. Potem pilnowa�am ju� tylko, �eby ksi��ka nie utkn�a gdzie� na samym dole przygotowanego do czytania stosu albo, co by�oby jeszcze gorsze, nie zosta�a upchni�ta gdzie� g��boko na p�k�.

Po pierwszych kilkunastu stronach czu�am, jakbym dosta�a obuchem w g�ow�, by za chwil� by� wrzucon� na g��bok� wod� pomi�dzy, wydawa�oby, si� niezliczon� ilo�� wydarze� historycznych b�d�cych t�em opowiadanej historii. Pocz�tkowo mia�am problem, �eby wy�uska� z nich bohater�w i ich losy spomi�dzy takiej ilo�ci wydarze�, zakr�t�w historii, pojawiaj�cych si� postaci historycznych i ze �wiata kultury oraz sztuki. Nabra�am jednak powietrza, staraj�c si� nie wykonywa� �adnych dodatkowych czy niepotrzebnych ruch�w, zwolni�am tempo i... zanurzy�am si� w niezwyk�ej historii, kt�ra w pewnym momencie zacz�a bardzo p�ynnie snu� si� sama.

Opowie�� utkana z fragment�w wydarze� historycznych, licznych retrospekcji, przeskok�w w miejscach i czasie, pojawiaj�cych si� miejscami dygresji, przemy�le� i komentarzy, da�a mi te� co� wi�cej ni� samo pod��anie za losami bohater�w, rodzin� ma�ego ch�opca. Ten mieszka na terenie szpitala psychiatrycznego, jest synem str�a, a jego jedynym towarzyszem jest nikomu nieznany pacjent szpitala, kt�ry jak mantr� powtarza jedynie niezrozumia�e s�owa. Taba, taba, taba. Ch�opiec od ma�ego kuleje, zostaje wi�c poddany operacji, a potem unieruchomiony w gipsie na p�tora roku. To zdarzenie zrodzi w nim w przysz�o�ci wielk� ch�� podr�owania i poznawania �wiata.

Powie��? Esej? Kronika �ycia rodziny Deville widziana oczami narratora? A mo�e kronikarski zapis wydarze� dziejowych, odtworzony przez narratora na podstawie zbieranych przez ciotk� w licznych pud�ach dokument�w rodzinnych, obejmuj�cych dzieje czterech pokole�? W podr� po ca�ym kraju �ladami swojej rodziny wyruszy narrator, ju� w doros�ym �yciu.

"Kiedy w maju tego roku zacz��em zanurza� si� na bezdechu w morzu dziej�w Francji, po ka�dym takim wysi�ku musia�em wraca� na brzeg jakiego� pokoju hotelowego, aby usi��� i spr�bowa� z�apa� oddech, a potem spojrze� na wszystko raz jeszcze z perspektywy satelity, a nie tylko przez pryzmat mojego kraju." Rodzinnych trop�w b�dzie szuka� niestrudzenie we Francji. Francuskich �lad�w natomiast, podr�uj�c zawodowo i prywatnie po ca�ym �wiecie, w Peru, Japonii, Sudanie, Szanghaju, Meksyku i wielu innych krajach.

Chocia� historia rodziny przewija si� przez ca�� powie��, mam wra�enie, �e stanowi jedynie t�o do pokazania Francji i �wiata w szerszej perspektywie, wszelakie zawirowania polityczne, gospodarcze czy spo�eczne, toczone wojny, krwawe konflikty, ale r�wnie� lata pokoju powoduj�, �e to r�wnie� od nich uzale�niony jest ludzki los. Ten rzuca� b�dzie rodzin� Deville po kraju w r�ne miejsca i powodowa� w �yciu jej cz�onk�w mn�stwo perturbacji.

Podr� przez odm�ty wielkiej historii, ale te� po licznych �cie�kach utkanych z ma�o znacz�cych dla �wiata rodzinnych zdarze�, tworz� emocjonuj�c�, wywo�uj�c� wspomnienia wypraw� nie tylko w czasie. Taba-taba zmusza r�wnie� do pochylenia si� nad dziejami swoich przodk�w w kontek�cie du�o szerszym ni� tylko rodziny jako jednostki zamieszkuj�cej w tym momencie okre�lone miejsce, rzucaj�c j� w wir przer�nych wydarze� krajowych, europejskich i og�lno�wiatowych. Pe�na pasji, erudycyjna, przywo�uj�ca wspomnienia wyprawa.