Heaven

Ci�ko czyta si� o takiej szkole, jak ta Kojimy i Maroka. Ca�� ksi��k� kibicowa�am tej dw�jce w ich przyja�ni. Jakbym mog�a os�oni�abym ich przed kolejnym ciosem, zakry�a uszy na kolejn� obelg�. R�wnie przejmuj�ce jest to, jak narrator znajduje ukojenie i ulg� w ma�ych rzeczach, takich jak wk�adanie r�k do ch�odnej przestrzeni pod biurkiem. Mocno opisano r�wnie�, jak jego emocje cz�sto fizycznie go kontroluj�. Lektura tej emocjonalnej powie�ci jest niepokoj�cym, ale potrzebnym do�wiadczeniem.

Wi�cej na [Adres usuni�ty]

Ludzie, kt�rzy potrafi� si� wczu� w sytuacj� drugiego cz�owieka, mieszkaj� w jakim� innym, nierealnym �wiecie (...)”

Niewielka obj�to�ciowa, ale po brzegi wype�niona emocjami. „Heaven” Mieko Kawakami to przejmuj�co smutna opowie�� o przemocy i wykluczeniu. Historia przyja�ni zrodzonej z poczucia wsp�lnoty prze�y� i do�wiadcze�. Przyja�ni, kt�ra nie sprawia, �e �ycie staje si� weselsze, a jedynie mniej smutne. Jednak w przypadku do�wiadczaj�cych przemocy ze strony r�wie�nik�w, Kojimy i jej bezimiennego kolegi z klasy, to naprawd� du�o. „Jeste�my podobni” – jedno, kr�tkie zdanie stanowi�ce tre�� anonimowego listu, zapocz�tkowuje za�y�o��, kt�ra przynosi dw�jce nastoletnich ofiar ulg�.

„Heaven” to niezwykle realistyczny, g��boko poruszaj�cy, intymny obraz samotno�ci, b�lu, strachu i braku nadziei. Opowie�� o radzeniu sobie z traum� poprzez autodestrukcj�. Mieko Kawakami pokazuje jak trudno jest zaakceptowa� odmienno�� drugiego cz�owieka, jak wiele z�a tkwi w niekt�rych z nas. I cho� nie szcz�dzi czytelnikowi mocnych i dosadnych opis�w akt�w przemocy, to nie one poruszaj� w jej powie�ci najbardziej.

Portret dziecka cierpi�cego w samotno�ci, �yj�cego w permanentnym strachu, obawiaj�cego si� prosi� o pomoc, nie maj�cego nadziei na odmian� swojego losu – to uderza najmocniej, szczeg�lnie gdy czyta si� „Heaven” z perspektywy rodzica. Fizycznie boli to, czego nie ma. Brak wsparcia i zainteresowania najbli�szych, skupionych na sobie i swoich problemach. Brak reakcji ze strony nauczycieli i wychowawc�w. Ta dojmuj�ca nieobecno�� doros�ych, przera�a i szokuje.

Mieko Kawakami prostym, przyst�pnym j�zykiem opisa�a uniwersalne, ponadczasowe problemy m�odych ludzi. Cho� mo�e si� wydawa�, �e rozwa�ania dotycz�ce [Adres usuni�ty]. etyki, indywidualizmu, istoty przemocy i cierpienia, kt�re snuj� bohaterowie stworzeni przez japo�sk� pisark�, s� niekiedy nazbyt dojrza�e, to trudne do�wiadczenia, kt�re sta�y si� ich udzia�em, sprawiaj�, �e wierzymy w t� ich przedwcze�nie zdobyt�, �yciow� m�dro��.

„Heaven” to jedna z tych powie�ci, po kt�r� warto si�gn�� niezale�nie od wieku. Polecam!

Prze�o�y�a Anna Horikoshi

Czy �ycie nastolatk�w jest tak fantastyczne, jak przekonuj� nas na swoich „sweet fociach” i zabawnych filmikach w sieci? Nie jest. I na szcz�cie o prawdziwym �yciu (bez filtra) dzieciak�w pisze si� te� ksi��ki. Wybieraj�c swoje lektury nie zapomnijcie te� si�ga� po powie�ci wa�ne, a nawet i do�� trudne (bo wyzwalaj�ce skomplikowane uczucia). Na ksi�garskiej p�ce, w�r�d innych kolorowych nowo�ci, znalaz�am ksi��k�, kt�ra skojarzy�a mi si� z b�ogim lenistwem wakacyjnym. A tu niespodzianka – to by�a pierwsza lekcja tego, �e pozory myl�.

„Heaven” nie ma bowiem nic wsp�lnego z beztroskim leniuchowaniem pod chmurk�. To powie�� bezbrze�nie smutna i wprost pora�aj�ca. Mieko Kawakami opisuje �rodowiska uczniowskie. Szko�a jak szko�a, dzieci jak dzieci. I tu od razu dosta�am srog� lekcj� numer dwa – kolejne pozory. Pod warstw� szczeniackich wyg�up�w, z�o�liwych docink�w kryje si� o wiele wi�cej ni� tylko „dzieci�ce / nastoletnie zagrywki”.

W prozie Kawakami nie ma „zwyczajnych” uczni�w. Jest banda zwyrodnialc�w i s� ich ofiary. O osobach spoza tych kr�g�w si� nie wspomina. Mamy zatem ch�opca, sprowadzonego do rangi przedmiotu – mo�na go kopa�, wyzywa�, traktowa� jak s�ug�, jak pi�k� czy �cierk�, mo�na mu kaza� liza� wymiociny, je�� kred� lub rybki z akwarium, mo�na go zamyka� w schowku lub rozbiera� i zmusza� do jeszcze gorszych rzeczy.

I on to robi. Bo si� boi. Wie, �e sprzeciw sprowadzi�by dodatkowy gniew. Kawakami podkre�la po�o�enie bohatera nawet poprzez pomini�cie jego imienia. Wiemy tylko, �e przezywaj� go Maroko – bo ma zeza. Jest przekonany, �e to ten jego defekt jest wszystkiemu winny. Co czuje dziecko, kt�re codziennie rano budzi si� ze �wiadomo�ci�, �e czeka go kolejny dzie� walki o przetrwanie?

Jak w obliczu takiego koszmaru mo�na skupi� si� na nauce i innych sprawach? Ch�opak ma do��, k��bi� si� w nim rozmaite my�li. Pewnego dnia zaczyna znajdowa� wiadomo�ci. Gdy upewnia si�, �e to nie kolejny �art oprawc�w, przyzwyczaja si� do karteczek, a w ko�cu nawet si� od nich – w pewnym sensie – uzale�nia. Wreszcie znalaz� jasny punkt – co�, co daje rado��, jest przeciwwag� dla codziennego dramatu.

Szybko te� odnajduje adresatk� – to Kojima. Kole�anka z klasy, nad kt�r� zn�caj� si� dziewczynki. Kojima nie dba o higien� (w imi� wy�szych cel�w), jest zatem brudna, chodzi w podartych ubraniach. Ma sw�j cel, ale nikt o nim nie wie. Jest po�miewiskiem tylko dlatego, �e dzieci widza jej „bied�”. Para wyrzutk�w powoli zadzierzga wi�. Zaczyna si� od wsp�lnego punktu – to�samych do�wiadcze�. Ale obydwoje coraz bardziej si� otwieraj� przed sob�, rodzi si� przyja��. Para bohater�w, w swoich zwierzeniach, jawi si� na du�o bardziej dojrzalszych ni� wskazuje metryka. A to wszystko przez tak pot�ny baga� prze�y�.

Te dzieciaki radz� sobie z traum� po swojemu. Uciekaj� w �wiaty fikcyjne, czuj� potrzeb� (auto)destrukcji, roz�adowanie napi�cia poprzez akty seksualne itp.

„Heaven” opisuje piek�o dziecka. Dziecka samotnego w swoim cierpieniu. Boj�cego si� przeciwstawi�, wystraszonego i zawstydzonego, by prosi� o pomoc. Kawakami oddaje przera�aj�c� codzienno�� uczni�w. Z czym mierzy si� m�odzie� na szkolnych korytarzach? Mo�na pomy�le�, �e u nas jest inaczej, inna kultura, inne czasy. Czy�by? Sk�d zatem tyle samob�jstw w�r�d nastolatk�w? Nie ukrywam, �e czyta�am t� powie�� przede wszystkim „w trybie matki”. Moje dzieci chodz� do szko�y. Nie wyobra�am sobie, by prze�ywa�y takie tragedie. By z jakim� problemem by�y same. Historia Maroka i Kojimy po prostu boli.

On si� biernie poddaje, bo nie widzi wyj�cia, wybiera „mniejsze z�o”. Ona ma du�o wi�cej hartu ducha, jest bardzo silna psychicznie, o czym �wiadczy cho�by jej misja zwi�zana z ojcem.

Kawakami wk�ada w usta swoich nastoletnich bohater�w tak�e filozoficzne tre�ci. Bohaterowie rozwa�aj� rozmaite kwestie – [Adres usuni�ty]. woli i parali�u, strachu, odpowiedzialno�ci, funkcjonowania w dzisiejszym �wiecie. Rozmy�laj� o kwestiach etycznych, o cechach indywidualnych cz�owieka, o cierpieniu – za wszelk� cen� chc� doszuka� si� w nim sensu.

Bardzo poruszaj� mnie te m�odzie�cze dialogi, [Adres usuni�ty]., gdy rozwa�aj�, czy przedmioty czuj� i dochodz� do wniosku, �e to niemo�liwe. Po czym jedno z nich pyta: „my�lisz, �e je�li nikomu nie powiemy, co nam robi�, cokolwiek by to by�o, to w ko�cu zamienimy si� w rzeczy”? To sprawia b�l, ale jeszcze mocniej przeszywa odpowied�: „my ju� jeste�my rzeczami. W wystarczaj�cym stopniu”.

„Heaven” to ksi��ka dla ka�dego (16+) – przede wszystkim dla doros�ych czytelnik�w. Kawakami stawia mn�stwo wa�nych pyta�. Jej bohaterowie pr�buj� podo�a� i odpowiedzie� nam na wi�kszo��. Ale czy kilkunastolatek jest w stanie wyja�ni�, sk�d w ludziach bierze si� z�o?

Pora�aj�ca ksi��ka o dzieciach, kt�re najbardziej na �wiecie chc�… znikn��…

List bez nadawcy, kt�ry zaczyna� si� od s��w “Jeste�my podobni”, zmieni� �ycie dw�ch zagubionych nastolatk�w. Ch�opiec, kt�ry znalaz� go w swoim pi�rniku, by� szykanowany przez koleg�w za sw�j wygl�d – zeza, wi�c dosta� maroka�skie przezwisko. By� przekonany, �e problem tkwi w nim i pogodzi� si� z upokorzeniem i torturami. Nadziej� da�a mu wiadomo��, kt�r� otrzyma� od nieznajomego, cho� kolejna z pro�b� o spotkanie budzi w nim wiele obaw, Maroko po raz pierwszy postanawia zaryzykowa�. Kim oka�e si� nieznajoma? Dlaczego s� podobni?

My�lisz, �e je�li nikomu nie powiemy, co nam robi�, cokolwiek by to by�o, to w ko�cu zmienimy si� w rzeczy?

W ostatnim czasie du�o mniej czytam literatury pi�knej ni� kiedy�, jednak obok premiery “Heaven”, nie mog�am przej�� oboj�tnie. Temat zn�cania si� nad sob� w�r�d m�odzie�y nie nale�y do naj�atwiejszych. W ostatnich lata mo�na by�o us�ysze� o wielu przejaw tego, jednak g�o�niej m�wi si� o zn�caniu fizycznym, a przecie� najg�o�niejszym krzykiem jest cisza. Mleko Kawakami ��czy oba sposoby gn�bienie, fizyczny jak i psychiczny, pokazuj�c znany ju� temat oczami dziecka. Dziecka, kt�re nie dosta�o szansy na poznanie urok�w szko�y, kt�ra przynosi rado��.

Ca�o�� recenzji [Adres usuni�ty]

S� ksi��ki po kt�rych ci�ko zebra� my�li. Heaven to zdecydowanie lektura, o kt�rej nigdy nie zapomn�, bo wywo�a�a u mnie skrajne emocje, tak r�ne od tych, kt�re zazwyczaj towarzysz� mi podczas czytania.

Lektur� mo�na potraktowa� jak lustro, w kt�rym odbija si� nasza rzeczywisto��. I cho�by�my mieli zapiera� si� r�koma i nogami, �e takie sytuacje nie maj� miejsca, to ten up�r jest zwyczajnie g�upi, bo to wszystko si� dzieje i tylko od nas zale�y, czy chcemy widzie�.

Historia ch�opca, kt�ry ze wzgl�du na swojego zeza zosta� nazwany Maroko i jego przyjaci�ki, kt�rej znajomi r�wnie� nie �a�owali przemocy fizycznej, jak i psychicznej , ca�kowicie mn� wstrz�sn�a. Nie spodziewa�am si� tak dok�adnych opis�w wszystkich czyn�w, jakich dopu�cili si� ci m�odzi ludzie. Czuj�, �e w pewnym sensie nie chcia�am dopu�ci� do siebie tych makabrycznych fakt�w, dlatego po wszystkich druzgoc�cych scenach odk�ada�am ksi��k�, k�ad�am si� na ��ku i my�la�am. Zastanawia�am si� bardzo d�ugo i �mia�o mog� powiedzie�, �e to w�a�nie ta ksi��ka zmusi�a mnie do najg��bszych przemy�le�.

Brutalno�� i mrok �wiata zosta�y zestawione z nastoletni� niewinno�ci� i nadziej�. Nadziej�, �e to przecie� si� sko�czy, �e skoro maj� siebie nawzajem, to ju� s� wygrani. Mo�liwo�ci wkroczenia do umys�u bohater�w by�o dla mnie ogromn� lekcj�. Dodatkowo poznali�my r�wnie� my�li dr�czycieli, co by�o ogromnym szokiem i dos�ownie czu�am si� jak w labiryncie.

Ta ksi��ka jest rozmow� ch�opaka, kt�ry nie chce by� atakowany i dziewczyny, kt�ra uwa�a to za symbol. Nie gwarantuj� wam, �e wszystko w tej pozycji oka�e si� dla was zrozumia�e. Wr�cz przeciwnie. Z wieloma rzeczami tutaj nie chcia�am si� zgodzi�, bo nie rozumia�am, dlaczego nikt nie reaguje. Dlaczego ofiary nie m�wi� o tym, co si� dzieje? Jednak ksi��ka by�a dla mnie ogromn� lekcj�.

Bezsilno��, ogromne emocje, �zy smutku i wyczerpanie. Tyle r�nych stan�w towarzyszy�o mi podczas czytania. Autorka prostym j�zykiem opisa�a okrutny �wiat dw�jki nastolatk�w, kt�ry dog��bnie mn� wstrz�sn��.

To ksi��ka dla ka�dej osoby, kt�ra chce zrozumie�.