Kryminalne Zakopane. Najg�o�niejsze zbrodnie Podhala

Zakopane – miejsce zamieszkania krewkich g�rali, s�yn�cych z pi�knej gwary oraz mi�o�ci do: g�r, mocnych trunk�w i…chwytania si� za �by. „…przez ca�e lata, a mo�e wieki, bicie si� by�o nasz� rodzim� rozrywk�. Bili�my si� wsz�dzie: na weselach, na chrzcinach, na imieninach, a nawet na stypach.” „M�j ojciec opowiada�, �e gdy szykowa�o si� g�ralskie wesele, wszystkie s�u�by szykowa�y si� na najgorsze. Zawsze.”

O tym, �e chwytanie si� za �by czasami ko�czy si� czym� wi�cej ni� rozbitym nosem, lub w�a�nie �bem, opowiada Beata Saba�a-Zieli�ska w swojej najnowszej ksi��ce z gatunku true crime.

Ksi��ka zaczyna si� mocnym i bardzo osobistym akcentem, a mianowicie opowie�ci� o tym, jak zosta� zamordowany dziadek autorki Jan Saba�a.

Kolejne rozdzia�y, a w�a�ciwie sprawy dotycz� spraw kryminalnych na Podhalu, nie tylko w samym Zakopanem. Sze�� spraw, kt�re wstrz�sn�y opini� publiczn�: zamordowana turystka; siostra, kt�ra sta�a braciom na drodze do maj�tku i podobno przynosi�a wstyd rodzinie; seksualny predator, kt�ry grasowa� na po�udniu Polski; przemocowy m��, kt�ry podni�s� r�k� na �on� i dzieci o jeden raz za du�o; niekochany m��, kt�ry musia� znikn��, najlepiej na zawsze; kochanek, kt�ry zmieni� si� w poni�aj�cego tyrana i kt�ry sko�czy� pochowany wraz z…rowerem.

W ksi��ce znalaz� si� r�wnie� rozdzia� po�wi�cony pracy policji w Zakopanem, sposobie prowadzenia �ledztw i wsp�pracy z Krakowskim „Archiwum X” (czyli Wydzia� Przest�pstw Niewykrytych Biura Kryminalnego Komendy G��wnej Policji tzw. „Archiwum X”, zajmuj�cy si� niewykrytymi sprawami dotycz�cymi najpowa�niejszych przest�pstw przeciwko �yciu i zdrowiu)

Beata Saba�a-Zieli�ska pokaza�a si� po raz kolejny ze swojej dziennikarskiej strony i z dziennikarsk� staranno�ci� opisa�a ka�d� ze zbrodni, bazuj�c na aktach sprawy karnej, rozmowach z policjantami bior�cymi udzia� w �ledztwie, bieg�ymi z dziedziny kryminalistyki, psychiatrami i psychologami, a nawet dok�adaj�c komentarze prawnik�w, w tym s�dzi�w.

Aby przedstawi� jedn� spraw�, autorka wykonywa�a tytaniczn� prac�, przedzieraj�c si� przez dziesi�tki tom�w akt, analizuj�c je, przeprowadzaj�c wywiady z zaanga�owanymi w spraw�. Je�li istnia�a mo�liwo�� Saba�a-Zieli�ska stara�a si� uzyska� komentarz ze strony sprawc�w, zazwyczaj bez wi�kszego sukcesu – ci ludzie swoje ju� „odsiedzieli” i teraz �yj� zwyczajnym �yciem.

Ka�da sprawa zosta�a ukazana w kontek�cie, bo przecie� (raczej) nikt nie zabija bez powodu, tu powody mo�na by�o podzieli� na ekonomiczne i mi�osne, a w�a�ciwie, gdy wygas�a mi�o�� i pojawi�o si� inne, bardziej destrukcyjne uczucie.

Styl Saba�y-Zieli�skiej jest bardzo klarowny, wr�cz reporterski, stara si� trzyma� emocje na wodzy, nie pokazuj�c swojego stosunku do sprawy, co niezwykle ceni�.

Moim zdaniem, jest to pozycja obowi�zkowa dla wielbicieli true crime, lubi�cych zajrze� za kulisy pracy operacyjnej policji. To r�wnie� ksi��ka-przestroga, �e ka�da zbrodnia, pr�dzej czy p�niej zostanie ukarana.

Jaki� czas temu wspomina�am, �e najbardziej lubi� reporta�e po�wi�cone jednej sprawie. Wydaj� mi si� one po prostu bardziej dopracowane i jeszcze si� na takich nie zawiod�am. Tym razem jednak da�am szans� zbiorowi kilku historii i absolutnie nie �a�uj�. Jego autorka udowodni�a, �e mo�na si� przy�o�y� tak�e do opracowania wi�kszej ilo�ci �ledztw i proces�w, a ja to bardzo doceniam.

"Kryminalne Zakopane. Najg�o�niejsze sprawy Podhala" to pi�knie wydana ksi��ka, o kt�rej mo�na napisa�, �e w solidnych ramach zamkni�to r�wnie solidn� tre��. Beata Saba�a-Zieli�ska daje si� pozna� jako znakomita obserwatorka spo�eczno�ci, z kt�r� jest zwi�zana, bo nie jest to tylko suchy opis kryminalnych wydarze�, pe�nego obrazu dope�nia nienachalna charakterystyka G�rali i teren�w przez nich zamieszkiwanych.

Ksi��k� otwiera osobista historia autorki, maj�ca form� niemal legendy, bo cho� te wydarzenia nie rozegra�y si� a� tak dawno temu, to ka�dy zapami�ta� je inaczej. Nie spos�b odnale�� �adnych oficjalnych dokument�w, ale mimo to podj�a ona pr�b� rekonstrukcji tej zbrodni i odnosz� wra�enie, �e mo�e by� ona bliska prawdy.

W kolejnych rozdzia�ach opisane s� r�ne kryminalne sprawy, kt�re rozegra�y si� na przestrzeni wielu lat. Niekt�re z nich by�y naprawd� g�o�ne i doskonale je ju� kojarzy�am, ale by�y te� takie, kt�re odkry�am dzi�ki tej ksi��ce. Zaintrygowa�a mnie szczeg�lnie ostatnia historia, bo kojarz� podobn�, jednak wci�� nierozwi�zan�, a ta opisana znalaz�a sw�j tragiczny fina�. Trudno mi zweryfikowa�, czy to przypadkowa zbie�no��, czy przegapi�am jakie� doniesienia, bo akurat t� spraw� autorka postanowi�a zanonimizowa�.

Nie brakuje w tym reporta�u wspomnienia o wp�ywie Halnego na zachowanie mieszka�c�w Podhala. Ostatnio natkn�am si� na ten temat w powie�ci fabularnej i zacz�� mnie fascynowa�. Na pewno b�d� go dalej zg��bia�.

Beata Saba�a-Zieli�ska nie tylko opracowa�a dla nas akta, ale porozmawia�a te� z czynnymi i emerytowanymi funkcjonariuszami, a tak�e dotar�a do innych ekspert�w, dzi�ki czemu jest to lektura kompletna. Nie trzeba si� od niej odrywa�, by sprawdza� jakie� kruczki prawne, bo wszystko jest na bie��co wyja�niane.

"Kryminalne Zakopane. Najg�o�niejsze sprawy Podhala" to prawdziwe i kompleksowe kompendium wiedzy o zbrodniach pope�nionych na po�udniu Polski. Mam nadziej�, �e to dopiero pocz�tek ksi��kowej kariery Beaty Saba�y-Zieli�skiej. Ma niew�tpiliwy dar do opowie�ci o mrokach ludzkiej duszy.

Moje 9/10.

Ksi��ka "Kryminalne zakopane. Najg�o�niejsze zbrodnie Podhala." jest fascynuj�c� podr� w �wiat kryminalistyki i prawa. Opisanie sze�ciu g�o�nych zab�jstw dokonanych w Tatrach przez pryzmat tych, kt�rzy zajmowali si� �ledztwem, pozwala czytelnikowi na g��bsze zrozumienie nie tylko samej zbrodni, ale r�wnie� z�o�ono�ci procesu dochodzeniowego.

Autorka, analizuj�c setki stron akt oraz dokument�w, tworzy rzetelny obraz spraw, unikaj�c subiektywnych os�d�w czy nie�cis�o�ci, kt�re mog� wynika� z pami�ci �wiadk�w czy uczestnik�w tych dramatycznych wydarze�.

Z perspektywy czytelnika najciekawsze jest poznawanie motywacji oraz emocji funkcjonariuszy, bieg�ych i prawnik�w bior�cych udzia� w tych �ledztwach.

Ka�de wypowiedziane s�owo, �lad dowodowy czy podejmowany krok przez �cigaj�cych sprawc�w, staje si� fascynuj�c� cz�ci� wi�kszej uk�adanki.

Uwa�am, �e ksi��ka dostarcza nie tylko emocjonalnych prze�y� i dreszczyku emocji, ale tak�e cennych informacji na temat dzia�ania systemu sprawiedliwo�ci. To lektura, kt�ra z pewno�ci� zainteresuje nie tylko mi�o�nik�w krymina��w, ale tak�e wszystkich, kt�rzy chc� zrozumie�, jak wygl�da naprawd� walka o prawd� w obliczu brutalnych zbrodni.

Bardzo ciekawa ksi��ka. Dobrze si� czyta�o. Polecam

„Kryminalne Zakopane. Najg�o�niejsze zbrodnie Podhala” to publikacja, kt�ra mnie zupe�nie zaskoczy�a jednak nie tematyk�, bo to raczej nie jest mi straszne, ale dba�o�ci� o szczeg�y, kt�ra nawet w dziedzinie reporta�u nie zawsze stoi na tak znakomitym poziomie jak w tej ksi��ce.

Zapewne wi�kszo�ci Zakopane nie kojarzy si� z krwaw� dekapitacj�, czy innymi brutalnymi scenami, a bardziej z malowniczymi widokami i kolejkami na Krup�wkach. Jednak ku mojej uciesze autorka odkry�a przede mn� zupe�nie inne oblicze Zakopanego, kt�re nie jest nawet blisko standardowych sielankowych wizji.

Saba�a-Zieli�ska zyska�a w moich oczach zdecydowanie r�norodno�ci� doboru przedstawionych zbrodni, poniewa� znalaz�am tam zar�wno historie z pierwszych stron gazet jak i historie mniej znane szerszej publiczno�ci, jednak jest jeden wsp�lny mianownik tych historii, a mianowicie wspomniana wcze�niej dba�o�� o szczeg�y. Pisarka zadba�a od odtworzenie wydarze�, charakterystyk� kluczowych postaci zar�wno ofiar jak i sprawc�w i co najwa�niejsze analizy psychologiczne, a nawet t�o spo�eczno kulturowe danych wydarze� i za to wielki szacunek Pani Beato.

Musz� r�wnie� podkre�li�, �e reporta� jest napisany z wielkim szacunkiem i empati� dla ofiar i ich bliskich, co jeszcze bardziej dodaje tej publikacji refleksyjnego klimatu, bo nawet w pi�knych i sielankowych rejonach mog� wydarzy� si�, sytuacje obna�aj�ce najgorsze ludzkie instynkty i pierwotne z�o.

Mnie ta ksi��ka zachwyci�a pod ka�dym wzgl�dem, ale mam �wiadomo��, �e nie jest to literatura dla ka�dego, bo dokonuj�c tak precyzyjnych opis�w i analiz autorka, narazi�a si� na to, �e dla wielu ta lektura oka�e si� zbyt nu��ca i trudna, bo pr�no tu szuka� taniej sensacji.

Recenzja powsta�a we wsp�pracy z wydawnictwem Pr�szy�ski i S-ka