Rozmowy z przyjaci�mi

Ksi��ki Rooney s� dla mnie wa�ne, bo poruszaj� istotne problemy mojego pokolenia z niezwyk�� wra�liwo�ci�. W ,,Rozmowach z przyjaci�mi” obserwujemy jak dwie m�ode przyjaci�ki, pr�buj� odnale�� si� w �wiecie doros�ych uczu�, a ich przewodnikami w tej sferze zostaje zamo�ne ma��e�stwo. Kr�tko m�wi�c, dostajemy to, co Sally Rooney lubi najbardziej, czyli inteligentni i nieco hipsterscy bohaterowie nie potrafi� m�wi� o emocjach.

Rooney przy pomocy Frances przedstawia nam romans, w kt�rym zamiast o uczuciach rozmawia si� na wznios�e tematy, kt�re jedynie onie�mielaj� kochank�w. Czytelnik mo�e poczu� napi�cie, jakie buduje si� mi�dzy t� dw�jk�, gdy dochodzi pomi�dzy nimi do zbli�e�. Sceny s� opisywane z czu�o�ci�, ale brak szczerej komunikacji sprawia, �e ten zwi�zek staje si� sztywny.

Ta relacja stoi w kontrze do przyja�ni Frances z Bobbi, gdzie wszystkie gesty i wymiany zda� mi�dzy dziewczynami wypadaj� naturalnie i czu� mi�dzy nimi chemi�.

,,Rozmowy z przyjaci�mi” sprawiaj�, �e poczucie zagubienia na pocz�tku swojej doros�ej drogi staje si� naturalnym etapem przy okre�laniu kierunku swojej przysz�o�ci.

Nie podoba�o mi si�, �e problemy zdrowotne Frances do niczego nie prowadz� i po prostu s�. Ten problem dotyczy wielu kobiet i zas�ugiwa� na g��bsz� refleksj�.

Niestety nie wiem, co my�le� o zako�czeniu. Domy�lam si�, �e mia�o nam to u�wiadomi�, �e ka�da nasza decyzja mo�e sprawi�, �e nasze �ycie potoczy si� w zupe�nie nowym kierunku. Jednak w obliczu tych wszystkich wydarze�, wydawa�o mi si� tylko niepotrzebnym zamieszaniem.

Frances to m�oda studentka, pracuj�ca dorywczo w bibliotece, kt�ra stale utrzymuje kontakt ze swoj� przyjaci�k�, a zarazem by�� dziewczyn� Bobbi. Jedn� z pasji Frances jest pisanie poezji, wi�c wraz z Bobbi prezentuj� j� na spotkaniach poetyckich. Dzi�ki swoi wyst�pieniom, bohaterki poznaj� Mellis� – popularn� dziennikark�, �on� s�awnego aktora, kt�ra postanawia napisa� par� s��w o dziewczynach. W ten spos�b postacie zawieraj� nowe znajomo�ci, a niekt�re z nich zaczynaj� si� powa�nie rozwija�…

Musz� przyzna�, �e to by�a wyj�tkowo d�uga i trudna droga, kt�r� przeby�am z t� ksi��k�. Niestety wpad�am w miesi�czny zast�j czytelniczy. Mo�liwe, �e „Conversations with friends” to po prostu pozycja, kt�ra pojawi�a si� u mnie w nieodpowiednim miejscu i czasie.

„Rozmowy z przyjaci�mi” to moja pierwsza angloj�zyczna ksi��ka, dlatego nie jestem w stanie oceni� stylu pisarskiego Sally. W zasadzie poziom j�zyka nie by� nad wyraz trudny, ale zdarza�y si� momenty, gdy musia�am zajrze� do t�umacza. Niemniej jednak wiele informacji mo�na by�o domy�li� si� z kontekstu. Rzecz�, kt�ra szczeg�lnie rzuca�a si� w oczy by� niecodzienny zapis dialog�w. Zosta�y one dos�ownie wplecione w tekst, wi�c momentami ci�ko wypada�o zrozumienie ca�okszta�tu, ale z czasem sz�o to o wiele p�ynniej.

Narracja wyst�puj�ca w ksi��ce by�a pierwszoosobowa. Nie przybiera�a ona formy pami�tnika, lecz dos�ownie znajdywali�my si� w g�owie bohaterki. Frances nadmiernie analizowa�a zachowania ludzi. Poznawali�my jej najskrytsze my�li. Bohaterka zmaga�a si� z wieloma problemami i w ten spos�b mogli�my zobaczy�, jak sobie z nimi radzi�a.

Sam pomys� na fabu��, m�g� wypa�� ca�kiem dobrze. Nie spodoba�o mi si�, w jak� stron� potoczy�y si� dalsze losy bohater�w, dlatego r�wnie� ko�c�wka mnie nie usatysfakcjonowa�a. Mimo to chcia�abym doceni� Sally pod wzgl�dem tego, z jak� �atwo�ci� i autentyczno�ci� uda�o jej si� przedstawi� relacje mi�dzyludzkie. Czytaj�c, ma si� wra�enie, jakby�my to my obcowali z bohaterami. W ten spos�b ksi��ka wydawa�a si� wyj�tkowo bliska i realna.

Nawi�zuj�c do tytu�u, chcia�abym r�wnie� podkre�li�, �e ksi��ka ukazuje wag� rozm�w w naszym �yciu. Poznaj�c ka�d� my�l Frances, wyra�nie mogli�my zauwa�y�, jak bardzo odbiega�y one od rzeczywisto�ci. Wszelkie niedopowiedzenia, czy brak wymiany zda� nie prowadzi�y do niczego dobrego, a tylko stwarza�y niepotrzebne konflikty.

Ksi��ka w mojej opinii nie ma �adnej konkretnej fabu�y, ani punktu kulminacyjnego, do kt�rego stale by�my d��yli. W zasadzie to wycinek �ycia Frances. Rozmowy z innymi, powracanie my�lami do przesz�o�ci i wnikliwe analizowanie ka�dej sytuacji, kt�re czasami zdarza si� by� b��dne.

TW : samookaleczanie, zdrada, problemy rodzinne, alkoholizm

Ciesz�cy si�popularno�ci� debiut m�odej pisarki irlandzkiego pochodzenia, przedstawia czworok�t mi�osny mi�dzy Frances (21-letni� studentka i poetk�), Bobby (jej by�� dziewczyn� i najlepsz��przyjci�k�), Meliss� (zan��dziennikark�) oraz Nickiem (32-letnim aktorem, m�em Melissy). Historia opowiadana z perspektywy Frances w bystry spos�b ukazuje jaki wp�yw na �ycie m�odej dziewczyny ma romans z dojrzalszym m�czyzn� oraz jakie emocje mog� targa� zagubion�, wra�liw��kobiet�—nie tylko w mi�o�ci, ale tak�e w relacjach z rodzin� i przyjaci�mi.

Wszystkie postacie maj��silnie zarysowane charaktery—wszystkie, opr�cz narratorki, kt�rej rol� jest obserwacja otoczenia i analizowanie w�asnych uczu� i przekona�. Frances mo�e by� ka�d� m�od� kobiet�—�atwo jest si� uto�sami� z narratork�, “wej�� w jej sk�r�”, prze�ywa� podobne rozterki i dylematy. Jak sama Frances stwierdza: “Ba�am si�, �e moja osobowo��, gdyby okaza�o si�, �e j��mam, b�dzie z gatunku tych niedobrych. Czy martwi�am si� tym jedynie dlatego, �e by�am kobiet� i czu�am presj�, by przedk�ada� cudze potrzeby nad w�asne? Czy ‘dobro�’ by�a tylko innym s�owem na okre�lenie uleg�o�ci w sytuacji konfliktu?”. G��wna bohaterka prze�ywa w �yciu kryzys, dziel�c si� z czytelnikiem nietuzinkowymi przemy�leniami. Frances bardziej ni� na szukaniu rozwi�za� i moralizowaniu, skupia si�na analizie i obserwacji w�asnych stan�w. Jednocze�nie liczne dialogi, a tak�e fragmenty rozm�w inernetowych nadaj� dynamiki i sprawiaj�, �e powie�� nie nudzi.

Prosta i jednocze�nie szczera narracja pe�na refleksji sprawia, �e jedni czytelnicy pokochaj��styl pisarski Rooney, a inni stwierdz�, �e to literatura nie dla nich. Mi osobi�cie ksi��ka przypad�a do gustu i prawdopodobnie wkr�tce si�gn� po inn��ksi��k�autorki. “Rozmowy z przyjaci�mi” stanowi� ciekawy obiekt do dyskusji dla wszystkich, ale szczeg�lnie rekomenduj� ksi��k� m�odym kobietom, gdy��to w�asnie dla tej grupy odbiorc�w spostrze�enia Frances mog��okaza� si� najbardziej interesuj�ce i pomocne.

W Polsce Sally Rooney da�a si� pozna� najpierw za po�rednictwem „Normalnych ludzi” – szeroko omawianej powie�ci, na podstawie kt�rej powsta� r�wnie� serial o tym samym tytule. Troch� na przek�r, jako polscy czytelnicy mogli�my przeczyta� jej debiut dopiero w tym roku, chwil� po tym, jak opad� szum w mediach spo�eczno�ciowych w zwi�zku z histori� Marianne i Connella.

Nie mam zamiaru por�wnywa� tych dw�ch historii, ale je�li mia�abym odnie�� si� w jakikolwiek spos�b do „Rozm�w z przyjaci�mi” w kontek�cie „Normalnych ludzi”, podobie�stwo odnajdywa�abym na poziomie uczu�, jakie wzbudza�y we mnie obie ksi��ki. Z t� r�nic�, �e w pewnym momencie – w trakcie lektury „NL” – zacz�am odczuwa� mimowolne zm�czenie postawami bohater�w, a w „Rozmowach…” Frances w og�le we mnie tego nie wywo�ywa�a. W ca�ej swej kreacji by�a ludzka do b�lu: prze�ladowa�y j� l�ki, �y�a na granicy �wiata swojego i tego zewn�trznego, z regu�ami ustanawianymi przez niepisane umowy spo�eczne. Odnosz� wra�enie, �e w pewnym sensie mo�na odnale�� w tej bohaterce, jej zachowaniach czy sposobie my�lenia cz�� siebie – w jakikolwiek spos�b, �wiadoma jestem jednak r�norodno�ci do�wiadczenia ka�dego czytelnika.

Od pierwszych stron zauwa�alny jest brak graficznego wyodr�bnienia dialog�w. Narracja przeplatana jest bezpo�rednio rozmowami – z jednej strony mo�e wywo�ywa� to dyskomfort podczas czytania, pozostaje jeszcze jednak inna strona tego zabiegu. Taka pr�ba ujednolicenia tekstu mo�e sprawia� wra�enie, �e my�li i wypowiadane s�owa Frances s� jedno�ci�, mo�e nawet czasem istniej� w jej �wiadomo�ci, poniewa� zaciera si� granica mi�dzy narracj� pierwszoosobow� a samym dialogiem. Dla mnie nie jest to wada, a co�, co zdecydowanie t� powie�� wyr�nia i sprawia, �e czas sp�dzany na refleksjach wyd�u�a si�.

Moj� uwag� zwr�ci�o jeszcze jedno – zdarza si�, �e dialog przerywany jest my�lami bohaterki, kt�re odbiegaj� od tematu rozmowy. To rozproszenie wydaje mi si� bardzo… realne. Przywodzi mi na my�l sytuacje, kiedy takie rozkojarzenie dotyka�o i mnie. Jak wida�, mo�na odnale�� w tej historii ma�e, pozornie b�ahe niuanse, kt�re zmieniaj� odbi�r lektury ka�dego z osobna.

Nie napisa�am za wiele o innych bohaterach – opr�cz Frances – czy o ca�ej historii w og�le. Uwa�am jednak, �e nie zawsze nale�y ods�ania� b�d� analizowa� ka�dy aspekt ksi��ki, czasem warto pozostawi� innym odkrycie pewnych kart, by to do�wiadczenie lektury by�o w ca�o�ci „ich”. Zwr�ci�am uwag� na detale, na to, co wyda�o mi si� najciekawsze czy do�� znacz�ce. „Rozmowy z przyjaci�mi” to ksi��ka warta polecenia, ale trzeba mie� �wiadomo��, �e nie ka�demu spodobaj� si� intelektualne s�owne przepychanki, niecodzienna forma literacka (dialogi) czy te� sama historia.

Frances i Bobbi to studentki i przyjaci�ki, kt�re kiedy� by� par� a teraz razem wyst�puj� na slamach poetyckich gdzie poznaj� Meliss� odnosz�c� sukcesy dziennikark� oraz jej przystojnego m�a Nicka, aktora, kt�rego kariera utkn�a w martwym punkcie. Frances i Nick wpl�tuj� si� w romans co wszystko komplikuje.

Chocia� mo�e to brzmie� jak przepis na do�� trywialn� historyjk�, to Sally Rooney tworzy tak z�o�on� i intryguj�c� relacj� mi�dzy czterema g��wnymi bohaterami, �e ksi��ka wci�ga i ani troch� nie jest p�ytka. Autorka, tak jak w “Normalnych ludziach”, w tle porusza wa�ne kwestie takie jak nier�wno�� spo�eczna, uzale�nia, dost�p do s�u�by zdrowia czy relacje rodzinne szczeg�lnie te z ojcem alkoholikiem.

.

Sally Ronney jest mistrzyni� w opisywaniu �ycia wewn�trznego swoich bohater�w. Zdecydowa�a, �e w tej ksi��ce to Frances b�dzie narratork�. Dziewczyna bardzo zagubiona, przez co niezdecydowana, kt�ra do zwi�zku podchodzi w spos�b bardzo ch�odny i analityczny. Przez co �ledzimy wewn�trzne rozwa�ania towarzysz�ce jej na r�nych etapach zwi�zku z Nickiem chyba najbardziej apatycznym bohaterem spo�r�d tej czw�rki. Zreszt� ja �adnego z nich nie lubi�. Ka�dy jest egoist�, kt�ry krzywdzi kogo� na kim mu zale�y, bardzo cz�sto nie zgadzam si� z ich zdaniem czy decyzjami, kt�re podejmuj�. Jednak styl pisania Sally Rooney, te jej historie o niezbyt mi�ych ludziach uwik�anych w niezr�czne zwi�zki sprawia, �e ta ksi��ka bardzo mi si� podoba�a. Mo�e i nie jest to ksi��ka mojego �ycia, ta kt�ra zostanie ze mn� na d�ugo jednak wci�gn�a mnie na tyle, �e przeczyta�am j� w jeden dzie�, co rzadko mi si� zdarza a po lekturze mia�am poczucie dobrze sp�dzonego czasu. Wi�c ksi��k� "Rozmowy z przyjaci�mi" serdecznie polecam.