Upiorne miejsce

„(...) on ju� straci� kontakt ze �wiatem, by� upiorem, kt�ry znikn��, na razie nie chcia� wraca� do ludzi (...)”1 Upiory stroni� od ludzi, ale maj� swoje miejsca, w kt�rych osiadaj�. Jego nazywa si� Yongjing, czyli „Nieustaj�cy spok�j”. Czy zazna w nim spokoju? „Upiorne miejsce le�y na odludziu, ale czy s� tu upiory?”2 W powie�ci Kevina Chena upiory i �ywi m�wi� do nas na przemian zabiegaj�c o nasz� uwag�.

Punktem wyj�cia ksi��ki „Upiorne miejsce” jest powr�t „marnotrawnego syna”. Chen Tianhong wychodzi z berli�skiego wi�zienia i postanawia wr�ci� w rodzinne strony, pomimo �e niewiele tam na niego czeka. Ta decyzja stanie si� przyczynkiem do poznania rodziny Chen�w, rodziny du�ej, nieszcz�liwej i tajemniczej. Staje si� te� przyczynkiem do poznania Yongjing, wymieraj�cego miasteczka, tytu�owego upiornego miejsca.

Kevin Chen napisa� osobliw� powie�� obyczajow�. Chocia�by trudno wytypowa� g��wnego bohatera. Czy jest nim Tianhong? Jest jednym z pretendent�w do tego tytu�u. Tak naprawd� w ksi��ce mamy kilka perspektyw, a Kevin Chen wyci�ga je niczym magik fanty z kapelusza. Ci�ko znale�� w jego systemie prawid�owo��, co mo�e pocz�tkowo wydawa� si� dezorientuj�ce. Staje przed nami jaki� cz�owiek (albo upi�r) i m�wi, a my musimy z tych wypowiedzi posk�ada� ca�� histori�. Praca ci�ka, a nawet �mudna, ale ten kto potrafi s�ucha� z czasem coraz lepiej b�dzie si� orientowa�, kt�remu z bohater�w autor oddaje g�os.

Ksi��ka „Upiorne miejsca” jest przesycona Tajwanem, gdzie dzieje si� akcja. Ma�e miasteczko pe�ne uprzedze�, plotek, zabobon�w. Kevin Chen pi�knie wplata lokalne wierzenia w histori� Chen�w. Chocia� „wplata” to za ma�o powiedziane. R�nego rodzaju duchy s� wr�cz namacalne. Realizm tak mocno miesza si� z mistycyzmem, �e trudno je odr�ni�. Granica pomi�dzy prawd� a magi�, materi� a duchowo�ci� nie istnieje. Uk�ony nale�� si� t�umaczowi, Jarkowi Zawadzkiemu, kt�ry do�o�y� wszelkich stara�, aby nam �w lokalno�� przybli�y�. Jego komentarze s� nieocenion� pomoc� przy czytaniu.

Zakocha�am si� w tej powie�ci, Jest specyficzna, jest inna, jest trudna, co mo�e wi�kszo�ci czytelnik�w zniech�ca�. Ale ja kocham nieszablonowo��, a Kevin Chen w taki spos�b opowiada. Nie zgodz� si� z cz�ci� opinii, �e t� powie�� trzeba sobie dawkowa�. To jest tak wyj�tkowy rodzaj pisarstwa, �e trzeba si� w niego wgry��, a przerwy wybijaj� nas z rytmu. Najwa�niejsza jest jednak umiej�tno�� s�uchania. Bohaterowie „Upiornego miejsca” - i ci �ywi, i ci martwi - rozpaczliwie pragn� by� wys�uchani, pragn�, aby kto� po�wi�ci� im uwag�. Czy jeste� gotowyblo/a po�wi�ci� im sw�j czas?

1 Kevin Chen, „Upiorne miejsce”, prze�. Jarek Zawadzki, wyd. Mova, Bia�ystok 2023, s. 50.

2 Tam�e, s. 17.

Zdarzy�o si� Wam przeczyta� co� z literatury tajwa�skiej? Je�li nie to zabieram Was w podr� do Tajwanu w celu zg��bienia kultury tego kraju, przywo�ania wspomnie� z �ycia rodziny Chen, bohater�w tej wyj�tkowej historii. Ostrzegam, �e to b�dzie podr� bardzo sentymentalna, przepe�niona smutkiem, b�lem i emocjami.

.

🌿 Chen Tianhong urodzi� si� jako jeden z siedmiorga rodze�stwa i by� najbardziej wyczekiwanym ch�opcem w rodzinie. Po odkryciu, �e jest gejem musia� ucieka� ze swojego miasteczka, wyjecha� wi�c do Berlina. Po kilku latach sp�dzonych w wi�zieniu, za zabicie w�asnego partnera, wraca w swoje rodzinne strony. Po co wraca, je�li nic ju� nie jest takie, jakie by�o przed jego wyjazdem i nikt ju� na niego nie czeka. Czy odnajdzie to czego szuka?🌿

.

Ksi��ka napisana i opowiedziana z perspektywy kilku os�b z rodziny Chen, kt�rych ka�da z nich przedstawia swoj� histori�, trudn�, momentami nawet bardzo bolesn�. Dzi�ki temu jeste�my w stanie spojrze� na histori� tych os�b z ich punktu widzenia. Histori� opowiedziane przez nich poka��, jak ogromny wp�yw na ich dalsze �ycie mia�y k�amstwa i �le podj�te decyzje. Nie zabraknie tutaj tajemnic, intryg, wa�nych temat�w dotycz�cych homofobii, polityki, �ycia w spo�ecze�stwie i straty najbli�szej osoby.

.

Chaos, z tym mi si� kojarz� ksi��ki azjatyckie, cechuj� si� one brakiem porz�dku i przeskakiwaniem od jednego bohatera do drugiego, w czasie i miejscu. Zawsze mam problem, aby na samym pocz�tku wgry�� si� w fabu��, wi�c robi� do niej kilka podej��. Chocia� napisane s� w spos�b troch� chaotyczny i nieszablonowy, to tym samym s� fascynuj�ce i przera�aj�ce jednocze�nie. "Upiorne miejsce" oddzia�ywuje na czytelnika w taki spos�b, �e po przeczytaniu masz m�tlik w g�owie, a zarazem odczuwasz pustk�, bo wiesz, �e to ju� koniec tej nietypowej historii. Z pewno�ci� nietypowej, bo nie jestem w stanie jej nawet przypisa� do konkretnego gatunku. Wiele os�b pisze, �e zaliczy� j� mo�na do literatury pi�knej. Ok�adka, jak i tytu�, ewidentnie wskazuj� na groz�, z kolei opis to jak dla mnie thriller psychologiczny. Przeczytajcie i oce�cie sami☺️

Literatura oferuje tak wiele mo�liwo�ci, cho�by swobodnego przemieszczania si� po ca�ym �wiecie! Wystarczy zerkn�� do dzia�u nowo�ci ksi��kowych najlepszej ksi�garni, wybra� kierunek podr�y i ju�, za chwil� jeste� na miejscu!

Zapraszam na wycieczk� do Yongjing, miasteczka, kt�rego nazw� t�umaczy si� jako „Nieustanny spok�j”. Jednak nie dajmy si� zwie�� pozorom, bo gdyby by�o tu tak sielsko, to czy Tianhong musia�by ucieka� z rodzinnych stron? Bohater „Upiornego miejsca” wraca po latach odsiadki w wi�zieniu do domu. To w�a�nie jego „upiorne miejsce”. Tu rozegra�o si� to, co najgorsze w jego biografii.

Mog�oby si� wydawa�, �e Yongjing jest wyludnione. Jednak obok mieszka�c�w, kt�rzy z jakiego� powodu nie mog� wyjecha�, �yj� jeszcze [Adres usuni�ty]. mroczne postacie z lokalnych legend. Tianhong, wychowany w tym �rodowisku, dopiero w Berlinie, jako doros�y m�czyzna zrozumia�, �e „duch�w nie ma si� co ba�, najokrutniejsi s� ludzie”. A po latach, sam – niczym duch, powraca w �wi�to Duch�w w to „upiorne miejsce”.

A zatem obchodzimy �wi�to Duch�w. To czas, gdy na wierzch wy�a�� stare sprawy, niezabli�nione rany puszczaj� �wie�� krew. I cho� lini�, kt�ra prowadzi nas przez powie�� jest historia najm�odszego dziecka Chen�w, to wcale nie tylko on jest g��wnym bohaterem. Ka�dy z cz�onk�w tej rodziny ma prawo g�osu – bodaj pierwszy raz w �yciu mog� m�wi�. I zostaj� wys�uchani.

Ich opowie�ci robi� ogromne wra�enie! W tej dziewi�cioosobowej rodzinie nikt nie jest szcz�liwy. Rado�ci sprawiaj� im naprawd� osobliwe sprawy, z naszej perspektywy niekiedy nawet do�� abstrakcyjne. Ka�da z tych os�b uwik�ana jest w dramat – sw�j w�asny, intymny oraz zbiorowy, rodzinny. A jako Chenowie – tak�e w dramat Yongjing.

Portrety rodziny Chen�w s� przejmuj�ce. Ich zwierzenia nie daj� spokojnie spa�, zatruwaj� my�li, j�trz�. Te opowie�ci si� rozrastaj� w czytelniku, stale wibruj�, prosz� si� o uwag�. Mo�na pomy�le�, �e to los kobiet b�dzie najbardziej dojmuj�cy, ale autor pokaza�, �e i m�czy�ni maj� swoje koszmary. Wystarczy pomy�le� tylko, �e (niemal wszyscy) g��wni bohaterowie Kevina Chena �ywili pragnienie zabicia kogo� bliskiego – a to ju� dobitnie �wiadczy o poziomie satysfakcji ich �ycia oraz trudnych, bolesnych relacjach wewn�trz tej rodziny.

W „Upiornym miejscu” nieustannie nak�adaj� si� na siebie przestrzenie intymne ze zbiorowymi, rzeczywiste z nadprzyrodzonymi; mieszaj� si� sfery fakt�w, zdarze� i uczu�. �ycie i �mier� funkcjonuj� tu w komitywie.

Odczytuj� t� powie�� przede wszystkim jako ho�d z�o�ony pami�ci. Ona „jest ulotna, niesta�a, oszukuje, wymazuje, przekr�ca fakty. Ale pami�� przywiera mocno do sk�ry”. To pami�� gra tu kluczow� rol�. Kryje si�, rzecz jasna, w bezpo�rednich wspomnieniach, ale tak�e w przedmiotach, zdarzeniach. Istnieje tak�e pami�� miejsca, mieszkaj�ca w „drzewach, wodzie, ziemi i trawie”. Tu pami�� jest dla bohater�w „legowiskiem” i „powiernikiem” tajemnic.

„Upiorne miejsce” to r�wnie� ksi��ka o wykluczeniu oraz samotno�ci. I to tej najgorszego rodzaju – samotno�ci w�r�d ludzi, rodziny, najbli�szych. Chenowie s� przejmuj�co sami w swoich bol�czkach. Nikt ich nie rozumie, nie wspiera, nie zna. Ka�da z postaci czego� szuka – przede wszystkim siebie. Szczeg�lnie wida� to w opowie�ci Tianhonga, kt�ry dodatkowo pr�buje odnale�� te� definicj� domu.

To przez sytuacje, dzia�ania bohater�w, ich decyzje i konsekwencje tych�e obserwujemy nie tylko psychologiczny obraz cz�owieka, ale i wszelkie konteksty – obyczajowy, spo�eczny, kulturowy, historyczny. Dostrzegamy [Adres usuni�ty]. zasady i postawy trudne do zaakceptowania z punktu widzenia naszej (europejskiej) kultury, ale tam uj�te w ramy tradycji czy religii, widzimy wyra�ne podzia�y – �wiat bogatych i biednych, m�czyzn i kobiet. Jedni mog� wszystko, drudzy – nic.

Zachwycaj� mnie wszelkie smaczki kulturowe! Mamy tu mn�stwo ciekawostek dotycz�cych spraw powszednich Tajwa�czyk�w, dawnych wierze�, zwyczaj�w, zabobon�w czy mit�w, w jakie wierzy si� od pokole�. W Yongjing �yje si� bowiem pod�ug ludowych m�dro�ci i w rytmie naznaczonym opowie�ciami starc�w. Obcowanie z duchami wodnymi, drzewnymi i wszelkimi innymi – to element codziennej rutyny. I jeszcze du�o tu zapach�w, smak�w, magii oraz swoistej mistyki. Nie zapominajmy te� o wielkiej roli opowie�ci! Ach, wspania�a, wielopoziomowa narracja pozwala odkry� tak wiele nitek tej ksi��ki! Jestem oczarowana!

Kevin Chen pisze pi�knie. Tam, gdzie skupia si� na zdarzeniach jest dynamicznie, cz�sto dosadnie i skrupulatnie. Je�li wkraczamy za� w rejony dozna�, wspomnie�, pragnie� czy l�k�w – narracja zahacza o poetyckie nuty, pojawiaj� si� symbole i (czytelne) metafory. W�wczas tempo zwalnia, a autor skupia si� na detalach, na pr�bie uj�cia tego, co tak trudno opisa�. Jednocze�nie nieustannie trzyma si� tu czytelnika w pewnym napi�ciu i oczekiwaniu. Nie wiemy wszystkiego od razu, mgli�cie zarysowane informacje stopniowo nabieraj� kontur�w, a potem dopiero (ciemnych) barw. A zatem wsi�kamy w histori� bohater�w powoli, ale konsekwentnie.

W „Upiornym miejscu” mamy do czynienia z do�� specyficzn� narracj�. Pocz�tkowo mo�e stwarza� poczucie chaosu. Przecie� w jednej relacji zauwa�amy brak konsekwencji – mieszaj� si� perspektywy. Raz bohater m�wi o sobie sam, a za chwil� obserwujemy ju� go z relacji trzecioosobowej. Ma�o tego, pojawiaj� si� g�osy, kt�rych w zasadzie nie ma! Bardzo interesuj�ce rozwi�zania proponuje Chen – ale odkrywajcie to ju� sami!

Nie znam si� na t�umaczeniach, szczeg�lnie z tak egzotycznego j�zyka. Ale to, jak� wersj� odda� nam p. Jacek Zawadzki wprawia mnie w zachwyt. Pi�kna proza, pi�kny przek�ad.

"Upiorne miejsce" autorstwa Kevina Chena to powie��, kt�ra wprowadza nas w �wiat tajwa�skiej kultury, rzucaj�c wyzwanie tradycyjnym normom i konwenansom. Opowie�� o siedmiorgu rodze�stwie - pi�ciu c�rkach i dw�ch synach - jest jak skomplikowany taniec, w kt�rym subtelno�� miesza si� z intensywno�ci�. Ta ksi��ka nie stroni od kontrowersji i odwa�nie porusza tematy tabu, od t�sknoty za akceptacj� po trudno�ci zwi�zane z przemoc�, homofobi� i wykluczeniem spo�ecznym.

Podczas lektury "Upiornego miejsca" przenosimy si� w �wiat pe�en tajemnic, zawi�o�ci i mistycyzmu. Autor mistrzowsko wplata sen i jaw�, przekazuj�c nam histori� pe�n� duch�w, wierze� i magicznej atmosfery. Jest to jak w�drowanie po labiryncie, gdzie ka�dy zakr�t otwiera now� warstw� narracji. Czasami zapl�tani jeste�my w ni� wspomnie�, a innym razem zaskoczeni.

Kevin Chen u�ywa s��w jak p�dzel, maluj�c przed nami obrazy lokalnych kulinarnych smak�w, malowniczych krajobraz�w i g��bokich emocji. Jego j�zyk jest jak strumie�, p�yn�cy lirycznie i spokojnie, ale potrafi r�wnie� wznie�� si� na fale ekspresji i mocnych wyraz�w. Metafory s� jak iskry, kt�re rozja�niaj� najmroczniejsze zak�tki historii.

"Upiorne miejsce" to nie tylko powie��, to podr� do serc bohater�w i do w�asnych wn�trz. Autor wplata w fabu�� nostalgiczne akcenty, kt�re budz� wspomnienia i przywo�uj� uczucia. W ten spos�b powie�� staje si� intymnym �wiadectwem autora, przenikaj�cym do czytelnik�w i zapraszaj�cym nas do refleksji nad w�asnymi do�wiadczeniami i to�samo�ci�.

Ta ksi��ka ods�ania przed nami bogactwo kultury azjatyckiej. Przenikliwe t�umaczenie pozwala nam zanurzy� si� w wyj�tkow� atmosfer� Tajwanu i zrozumie� g��bokie znaczenie opisanych wydarze�. Autor odkrywa przed nami bogactwo i r�norodno�� tego regionu �wiata.

"Upiorne miejsce" porusza szerok� palet� temat�w spo�ecznych i ludzkich prze�y�, eksploruje mroczne strony ludzkiej natury. Mo�e to nie by� pozycja dla ka�dego, ale mnie zachwyci�a.

Chen Tianhong urodzi� si� w niewielkiej wiosce w Tajwanie. Ma sze�cioro rodze�stwa. Uciek� z Yongjing, poniewa� czu�, �e nigdy nie by�o tu dla niego miejsca, jest gejem i nikt tego tutaj nie zaakceptuje. Wyje�d�a do Berlina w poszukiwaniu lepszego �ycia, poznaje T. swoj� pierwsz� mi�o��.

Mijaj� lata. Chen po wyj�ciu z wi�zienia za zab�jstwo swojego partnera, postanawia wr�ci� do rodzinnej miejscowo�ci. Po co?

Podoba�o mi si�, �e w pierwszym rozdziale zosta�y rzucone urywki z �ycia g��wnego bohatera. Najbardziej chcia�am dowiedzie� si�, jak trafi� do wi�zienia i czy jest z�� osob�?

Czy dzieci�stwo odcisn�o na nim pi�tno?

Poznajemy te� losy pi�ciu starszych si�str i starszego brata.

Dzieci w wiosce widzia�y o du�o wi�cej ni� powinny. Rodzice przelewali na nich sw�j l�k i straszyli ich duchami. Wierzyli w przes�dy. Dla mnie najbardziej szokuj�ce by�y historie ze zwierz�tami.

Imiona i nazwy miejscowo�ci s� skomplikowane, na szcz�cie zosta� umieszczony spis nazwisk na pocz�tku ksi��ki 👌

Lubi� czyta� pokr�cone historie, a ksi��k� 𝘒𝘦𝘷𝘪𝘯𝘢 𝘊𝘩𝘦𝘯𝘢 z pewno�ci� mo�na by�oby tak zakwalifikowa�.

Jest tutaj du�o tre�ci i ma�o dialog�w. Ksi��ka jest intensywna i mroczna, dlatego najbardziej sprawdzi�o si� u mnie dawkowanie rozdzia��w.

Powiedzia�abym, �e ok�adka zosta�a zrobiona w duchu turpizmu. Nikt nie powie, �e jest �adna, ale przyci�ga wzrok 😁