Historia polski 1918-1939
Historia Polski w latach 1918-1939 to niezwykle fascynuj�cy czas, który zas�uguje na szczegó�owe odkrywanie i zg��bianie. W tym okresie naród polski odbudowywa� swoje pa�stwo po ponad wieku zaborów, a na scenie politycznej, spo�ecznej i kulturalnej dzia�o si� niezwykle wiele. Nasza oferta produktów, które skupiaj� si� na tej wyj�tkowej epoce, ma na celu nie tylko przybli�enie tych wydarze�, ale tak�e ich zrozumienie poprzez ró�norodne perspektywy. Dzi�ki nim ka�dy mo�e zanurzy� si� w bogato udokumentowanej historii, poznaj�c nie tylko kluczowe wydarzenia, ale równie� mniej znane aspekty �ycia codziennego.
W sk�ad tej grupy produktów wchodz� zarówno ksi��ki naukowe, jak i literackie, reporta�e oraz albumy pe�ne wyj�tkowych fotografii i wspomnie�. Ka�da z publikacji dostarcza nie tylko wiedzy, ale tak�e swego rodzaju emocjonalnego wymiaru, który pozwala lepiej zrozumie� �ycie Polaków przed II wojn� �wiatow�. Autorzy tych dzie� to zarówno uznani historycy, jak i pasjonaci, którzy z mi�o�ci do historii postanowili podzieli� si� swoj� wiedz� i przemy�leniami. Ksi��ki te s� idealne dla osób, które chc� poznawa� przesz�o�� nie tylko poprzez suche fakty, ale równie� poprzez osobiste refleksje i emocjonalne opowie�ci.
-
Starorzecza
Porywaj�co napisany tom wspomnie� znakomitego etnografa, historyka kultury, pisarza, t�umacza literatury s�owackiej i czeskiej jest swego rodzaju portretem pokolenia Polak�w �yj�cych w Polsce powojennej, lecz osadzonych tradycj� rodzinn� i cywilizacyjn� w czasach przed II wojn� �wiatow�. Dzieje...Porywaj�co napisany tom wspomnie� znakomitego etnografa, historyka kultury, pisarza, t�umacza literatury s�owackiej i czeskiej jest swego rodzaju portretem pokolenia Polak�w �yj�cych w Polsce powojennej, lecz osadzonych tradycj� rodzinn� i cywilizacyjn� w czasach przed II wojn� �wiatow�. Dzieje... -
Huculszczyzna Kruszona Micha�
Na Huculszczy�nie zbieranie dowod�w �wiadcz�cych o dos�ownej obecno�ci �mierci, w postaci fizycznej, niemal osobowej, nie przychodzi�o trudno. Ustalanie fakt�w, kto i gdzie j� ostatnio widzia�, jak si� zachowywa�a, czy by�a okrutna i z�a, czy spokojna i zm�czona, by�o rzecz� stosunkowo prost�....Na Huculszczy�nie zbieranie dowod�w �wiadcz�cych o dos�ownej obecno�ci �mierci, w postaci fizycznej, niemal osobowej, nie przychodzi�o trudno. Ustalanie fakt�w, kto i gdzie j� ostatnio widzia�, jak si� zachowywa�a, czy by�a okrutna i z�a, czy spokojna i zm�czona, by�o rzecz� stosunkowo prost�.... -
Lwowskie Orl�ta - Nicieja Stanis�aw S�. /Iskry
DODRUK Legenda Orl�t Lwowskich, polskiej m�odzie�y walcz�cej o przynale�no�� ich rodzinnego miasta do Polski, powsta�a tu� po zako�czeniu walk o Lw�w. Bohaterstwo m�odych lwowian inspirowa�o do dzia�ania polityk�w, pisarzy, poet�w, malarzy i rze�biarzy. Wyrazem ho�du dla bezgranicznego po�wi�cenia...DODRUK Legenda Orl�t Lwowskich, polskiej m�odzie�y walcz�cej o przynale�no�� ich rodzinnego miasta do Polski, powsta�a tu� po zako�czeniu walk o Lw�w. Bohaterstwo m�odych lwowian inspirowa�o do dzia�ania polityk�w, pisarzy, poet�w, malarzy i rze�biarzy. Wyrazem ho�du dla bezgranicznego po�wi�cenia... -
Rozalia Celak�wna. Pisma
ROZALIA CELAK�WNA. PISMA Podtytu�: Notatki i wspomnienia z �ycia. Listy do kierownika sumienia ks. W�adys�awa Ca�ki CSsR. Odpowiedzi na pytania dla ostatniego kierownika sumienia Autor: Ma�gorzata Czepiel klasyfikacja: �ycie i wiara Rozalia Celak�wna zmar�a w opinii �wi�to�ci 13 IX 1944 r., a Pan...ROZALIA CELAK�WNA. PISMA Podtytu�: Notatki i wspomnienia z �ycia. Listy do kierownika sumienia ks. W�adys�awa Ca�ki CSsR. Odpowiedzi na pytania dla ostatniego kierownika sumienia Autor: Ma�gorzata Czepiel klasyfikacja: �ycie i wiara Rozalia Celak�wna zmar�a w opinii �wi�to�ci 13 IX 1944 r., a Pan... -
P�pek �wiata. Wspomnienia z Zakopanego
?P�pek �wiata? stanowi pierwsz� pe�n� i nieocenzurowan� wersj� wspomnie� o Zakopanem okresu dwudziestolecia mi�dzywojennego i oddaje specyficzn� atmosfer� panuj�c� w�wczas w stolicy Tatr. Na kartach tych wspomnie� obok os�b tak znanych i popularnych, nale��cych do �wiata kultury, jak Karol...?P�pek �wiata? stanowi pierwsz� pe�n� i nieocenzurowan� wersj� wspomnie� o Zakopanem okresu dwudziestolecia mi�dzywojennego i oddaje specyficzn� atmosfer� panuj�c� w�wczas w stolicy Tatr. Na kartach tych wspomnie� obok os�b tak znanych i popularnych, nale��cych do �wiata kultury, jak Karol... -
Lubo�, Wiktor pu�kownik K. B�bi�ski 1895-1970
Kazimierz B�bi�ski (1896-1970) nale�a� do pokolenia, kt�re ofiarnym, �o�nierskim czynem torowa�o drog� do Polski Niepodleg�ej. By� �o�nierzem I Brygady Legion�w, uczestnikiem walk o Lw�w i wojny 1920 roku. W II RP kontynuowa� s�u�b� wojskow�, doszed� w niej do stopnia podpu�kownika i stanowiska...Kazimierz B�bi�ski (1896-1970) nale�a� do pokolenia, kt�re ofiarnym, �o�nierskim czynem torowa�o drog� do Polski Niepodleg�ej. By� �o�nierzem I Brygady Legion�w, uczestnikiem walk o Lw�w i wojny 1920 roku. W II RP kontynuowa� s�u�b� wojskow�, doszed� w niej do stopnia podpu�kownika i stanowiska... -
2 Batalion Most�w Kolejowych
Kolejna monografia pu�ku z uwzgl�dnieniem jego szlaku bojowego w okresie kampanii wrze�niowej. Zeszyt nr 45Kolejna monografia pu�ku z uwzgl�dnieniem jego szlaku bojowego w okresie kampanii wrze�niowej. Zeszyt nr 45 -
Pierwszy pitawal gda�ski czyli zbrodnia nad Mo�taw�
Przedstawione w ksi��ce historie kryminalne s� opisami autentycznych zdarze�. Rozgrywa�y si� one w Gda�sku na przestrzeni lat 1870-1939 i odtworzone zosta�y g��wnie na podstawie doniesie� prasowych. Elementy fikcji literackiej pojawiaj�ce si� w wi�kszo�ci opowiada� dotycz� spraw drugorz�dnych....Przedstawione w ksi��ce historie kryminalne s� opisami autentycznych zdarze�. Rozgrywa�y si� one w Gda�sku na przestrzeni lat 1870-1939 i odtworzone zosta�y g��wnie na podstawie doniesie� prasowych. Elementy fikcji literackiej pojawiaj�ce si� w wi�kszo�ci opowiada� dotycz� spraw drugorz�dnych.... -
Zbigniew Pronaszko. Wersja polsko-angielska
Zbigniew Pronaszko – malarz, rze�biarz, scenograf, ilustrator, grafik, jeden z najciekawszych artyst�w polskich pierwszej po�owy XX wieku. Odwaga w eksperymentowaniu z form� i barw� spowodowa�a, �e wielow�tkowa tw�rczo�� tego artysty okaza�a si� w wielu aspektach prze�omowa dla sztuki polskiej....Zbigniew Pronaszko – malarz, rze�biarz, scenograf, ilustrator, grafik, jeden z najciekawszych artyst�w polskich pierwszej po�owy XX wieku. Odwaga w eksperymentowaniu z form� i barw� spowodowa�a, �e wielow�tkowa tw�rczo�� tego artysty okaza�a si� w wielu aspektach prze�omowa dla sztuki polskiej.... -
Genera� brygady Antoni Szyma�ski
Praca sk�ada si� z dw�ch zasadniczych cz�ci. Pierwsza z nich ma charakter biograficzny, zwi�zany z �yciem i dzia�alno�ci� Antoniego Szyma�skiego. W spos�b szczeg�lny zaprezentowano jego dokonania zwi�zane ze s�u�b� wojskow�, m. in. udzia� w powstaniu wielkopolskim, prac� w Ambasadzie RP w Berlinie...Praca sk�ada si� z dw�ch zasadniczych cz�ci. Pierwsza z nich ma charakter biograficzny, zwi�zany z �yciem i dzia�alno�ci� Antoniego Szyma�skiego. W spos�b szczeg�lny zaprezentowano jego dokonania zwi�zane ze s�u�b� wojskow�, m. in. udzia� w powstaniu wielkopolskim, prac� w Ambasadzie RP w Berlinie... -
Dziecko w polskiej literaturze naukowej 1918-1939
Okres dwudziestolecia mi�dzywojennego (1918-1939) kryje w sobie jeszcze wiele niezbadanych problem�w. Nale�y do nich bez w�tpienia kwestia naukowego poznania bada� nad dzieckiem i dzieci�stwem. To w�wczas, niekt�rzy polscy uczeni podkre�lali konieczno�� bardziej intensywnego zaj�cia si�...Okres dwudziestolecia mi�dzywojennego (1918-1939) kryje w sobie jeszcze wiele niezbadanych problem�w. Nale�y do nich bez w�tpienia kwestia naukowego poznania bada� nad dzieckiem i dzieci�stwem. To w�wczas, niekt�rzy polscy uczeni podkre�lali konieczno�� bardziej intensywnego zaj�cia si�... -
Konsulat Generalny RP w Monachium
Autorka, opieraj�c si� na bogatym materiale �r�d�owym, om�wi�a dzia�alno�� Konsulatu Generalnego RP w Monachium w okresie mi�dzywojennym. W monografii przedstawiono okoliczno�ci utworzenia plac�wki, organizacj� jej pracy oraz realizowane przez ni� zadania polityczne i konsularne. Wiele uwagi...Autorka, opieraj�c si� na bogatym materiale �r�d�owym, om�wi�a dzia�alno�� Konsulatu Generalnego RP w Monachium w okresie mi�dzywojennym. W monografii przedstawiono okoliczno�ci utworzenia plac�wki, organizacj� jej pracy oraz realizowane przez ni� zadania polityczne i konsularne. Wiele uwagi... -
Toru� mi�dzy wojnami Opowie��...
Ulic� Szerok� idzie m�czyzna, na policzkach czuje wiatr od Wis�y. Nazywa si� Stanis�aw Ignacy Witkiewicz. Co robi w Toruniu, czego szuka, do kogo idzie? Przyspiesza, mija kobiet�, kt�ra udaje si� do jedynego miejsca, gdzie razem z kole�ankami mo�e bezkarnie pokazywa� pi�kne nogi. Tajemnicza posta�...Ulic� Szerok� idzie m�czyzna, na policzkach czuje wiatr od Wis�y. Nazywa si� Stanis�aw Ignacy Witkiewicz. Co robi w Toruniu, czego szuka, do kogo idzie? Przyspiesza, mija kobiet�, kt�ra udaje si� do jedynego miejsca, gdzie razem z kole�ankami mo�e bezkarnie pokazywa� pi�kne nogi. Tajemnicza posta�... -
��dzki modernizm i inne nurty...T.1
Dla polskiej architektury pierwsze lata po odzyskaniu niepodleg�o�ci by�y czasem, gdy starano si� nada� nowo budowanym obiektom cechy nawi�zuj�ce m.in. do klasycznych, dworkowych idea��w. Odrodzenie si� polskiej pa�stwowo�ci sprzyja�o rozkwitowi tradycjonalizmu – odwo�ywano si� do presti�u...Dla polskiej architektury pierwsze lata po odzyskaniu niepodleg�o�ci by�y czasem, gdy starano si� nada� nowo budowanym obiektom cechy nawi�zuj�ce m.in. do klasycznych, dworkowych idea��w. Odrodzenie si� polskiej pa�stwowo�ci sprzyja�o rozkwitowi tradycjonalizmu – odwo�ywano si� do presti�u... -
Wyznanie moj�eszowe. Wspomnienia z utraconego...
Postanowi�em si�gn�� wspomnieniami raz jeszcze do wczesnej m�odo�ci, do lat dwudziestych i trzydziestych naszego wieku sp�dzonych w rodzinnym Krakowie a� do wybuchu wojny. Tym razem jednak chcia�bym spojrze� wstecz w t� g��bok� ju� przesz�o�� pod specjalnym k�tem widzenia. �ci�lej m�wi�c, da�...Postanowi�em si�gn�� wspomnieniami raz jeszcze do wczesnej m�odo�ci, do lat dwudziestych i trzydziestych naszego wieku sp�dzonych w rodzinnym Krakowie a� do wybuchu wojny. Tym razem jednak chcia�bym spojrze� wstecz w t� g��bok� ju� przesz�o�� pod specjalnym k�tem widzenia. �ci�lej m�wi�c, da�... -
Trolejbusy w Polsce
Sieci trolejbusowe istniej� na terenie Polski od 1930 roku. Przez szereg lat ten typ komunikacji funkcjonowa� w 14 miastach i planowano jego uruchomienie w kolejnych. Obecnie te elektryczne pojazdy spotkamy na ulicach Gdyni i Sopotu, Lublina oraz Tych�w. Ksi��ka opowiada o historii i dniu...Sieci trolejbusowe istniej� na terenie Polski od 1930 roku. Przez szereg lat ten typ komunikacji funkcjonowa� w 14 miastach i planowano jego uruchomienie w kolejnych. Obecnie te elektryczne pojazdy spotkamy na ulicach Gdyni i Sopotu, Lublina oraz Tych�w. Ksi��ka opowiada o historii i dniu... -
Przedwojenna Wilda. Najpi�kniejsze fotografie
Wilda – inna ni� pozosta�e dzielnice Poznania. Zapraszamy na Wild�, dzielnic� Poznania, wyra�nie odmienn� od pozosta�ych, robotniczo-przemys�ow� i wielkomiejsk� zarazem. Wilda kszta�towa�a si� przez stulecia. Prze�ywa�a lata rozkwitu i gwa�townych upadk�w. Przechodzi�a przekszta�cenia w�asno�ciowe,...Wilda – inna ni� pozosta�e dzielnice Poznania. Zapraszamy na Wild�, dzielnic� Poznania, wyra�nie odmienn� od pozosta�ych, robotniczo-przemys�ow� i wielkomiejsk� zarazem. Wilda kszta�towa�a si� przez stulecia. Prze�ywa�a lata rozkwitu i gwa�townych upadk�w. Przechodzi�a przekszta�cenia w�asno�ciowe,... -
Golgota i wybawienie
Z charakterystyki okoliczno�ci historycznych i motywacji migracji do Nowej Zelandii trzech pokole� wynika, �e pokolenie wojenne (Kolumb�w) zosta�o tam rzucone losowo (dzieci Pahiatua) lub pod presj� konieczno�ci („powsta�cy warszawscy”), pokolenie dojrzewaj�ce PRL wybiera�o, nawet z nara�eniem...Z charakterystyki okoliczno�ci historycznych i motywacji migracji do Nowej Zelandii trzech pokole� wynika, �e pokolenie wojenne (Kolumb�w) zosta�o tam rzucone losowo (dzieci Pahiatua) lub pod presj� konieczno�ci („powsta�cy warszawscy”), pokolenie dojrzewaj�ce PRL wybiera�o, nawet z nara�eniem... -
Przedwojenne wybrze�e. najpi�jsze fotografie
Pe�ne uroku zdj�cia, na kt�rych przedwojenni fotografowie zatrzymali chwile sprzed kilkudziesi�ciu lat, przenosz� nas na polskie wybrze�e. W�a�nie z wielkim rozmachem powstaje Gdynia – jedna z kilku najwi�kszy inwestycji II Rzeczypospolitej. Ze zwyk�ej wioski rybackiej przeradza si� na naszych...Pe�ne uroku zdj�cia, na kt�rych przedwojenni fotografowie zatrzymali chwile sprzed kilkudziesi�ciu lat, przenosz� nas na polskie wybrze�e. W�a�nie z wielkim rozmachem powstaje Gdynia – jedna z kilku najwi�kszy inwestycji II Rzeczypospolitej. Ze zwyk�ej wioski rybackiej przeradza si� na naszych... -
19 Pu�k U�an�w Wo�y�skich
W dziejach Wojska Polskiego Pu�k U�an�w o numerze 19 pojawia si� w czasie wojny francusko - rosyjskiej w 1812 r. Po wkroczeniu Wielkiej Armii na Litw�, 1 lipca 1812 r. cesarz Francji Napoleon I rozkazem dziennym powo�a� Komisj� Rz�du Tymczasowego Wielkiego Ksi�stwa Litewskiego, jako najwy�sz�...W dziejach Wojska Polskiego Pu�k U�an�w o numerze 19 pojawia si� w czasie wojny francusko - rosyjskiej w 1812 r. Po wkroczeniu Wielkiej Armii na Litw�, 1 lipca 1812 r. cesarz Francji Napoleon I rozkazem dziennym powo�a� Komisj� Rz�du Tymczasowego Wielkiego Ksi�stwa Litewskiego, jako najwy�sz�... -
Bia�ystok mi�dzy wojnami Opowie��...
Spaceruj�c uliczkami mi�dzywojennego Bia�egostoku, mo�na poczu� zapach bu�ek z cebul�, tzw. bia�ys�w, us�ysze� bawi�ce si� dzieci i klezmersk� muzyk�. Zajrze� do kin, w parku spotka� zakochane pary pij�ce buz�, kupi� od przekupki smako�yki, pozna� Bia�orusin�w, Litwin�w, Niemc�w, Polak�w, Rosjan,...Spaceruj�c uliczkami mi�dzywojennego Bia�egostoku, mo�na poczu� zapach bu�ek z cebul�, tzw. bia�ys�w, us�ysze� bawi�ce si� dzieci i klezmersk� muzyk�. Zajrze� do kin, w parku spotka� zakochane pary pij�ce buz�, kupi� od przekupki smako�yki, pozna� Bia�orusin�w, Litwin�w, Niemc�w, Polak�w, Rosjan,... -
Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP. Z dzia�alno�ci Oddzia�u II SG WP. Tom 1
Zagadnienie funkcjonowania wywiadu Wojska Polskiego (Oddzia� II w latach 1918–1945 kolejno: Sztabu Generalnego, Sztabu G��wnego, Sztabu Naczelnego Wodza, Oddzia�u Informacyjno-Wywiadowczego Sztabu Naczelnego Wodza) stanowi ju� od kilku dziesi�tk�w lat przedmiot bada� polskich historyk�w. Mimo...Zagadnienie funkcjonowania wywiadu Wojska Polskiego (Oddzia� II w latach 1918–1945 kolejno: Sztabu Generalnego, Sztabu G��wnego, Sztabu Naczelnego Wodza, Oddzia�u Informacyjno-Wywiadowczego Sztabu Naczelnego Wodza) stanowi ju� od kilku dziesi�tk�w lat przedmiot bada� polskich historyk�w. Mimo... -
Kisielewski
Stefan Kisielewski - publicysta, prozaik, krytyk muzyczny, polityk i... kompozytor? Kompozytor przede wszystkim! T� prawd� postanowi�a pokaza� autorka niniejszej publikacji. Ma�gorzata G�siorowska - znakomity teoretyk muzyki, autorka monografii o Gra�ynie Bacewicz, skrupulatny badacz i uwa�ny...Stefan Kisielewski - publicysta, prozaik, krytyk muzyczny, polityk i... kompozytor? Kompozytor przede wszystkim! T� prawd� postanowi�a pokaza� autorka niniejszej publikacji. Ma�gorzata G�siorowska - znakomity teoretyk muzyki, autorka monografii o Gra�ynie Bacewicz, skrupulatny badacz i uwa�ny... -
Mi�sk Mazowiecki
Bardzo wysoko oceniona przez Andrzeja Kunerta monografia Mi�ska Mazowieckiego. Kolejna ksi��ka nagrodzona w konkursie Mazowieckie MAKI organizowanym przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki i Agencj� Wydawnicz� Egros.Bardzo wysoko oceniona przez Andrzeja Kunerta monografia Mi�ska Mazowieckiego. Kolejna ksi��ka nagrodzona w konkursie Mazowieckie MAKI organizowanym przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki i Agencj� Wydawnicz� Egros. -
Dziennik 1920 roku
Dziennik Kazimierza Soko�owskiego to �wiadectwo czas�w notowane przez dziewi�tnastolatka, �wiadectwo jedyne w swoim rodzaju. W tym �wiadectwie znajd� dla siebie nestorzy wspomnienia tamtoczesnej obyczajowo�ci, historycy - rzetelno�� fotografii osobistej zestawionej z faktografi� historyczn�. A...Dziennik Kazimierza Soko�owskiego to �wiadectwo czas�w notowane przez dziewi�tnastolatka, �wiadectwo jedyne w swoim rodzaju. W tym �wiadectwie znajd� dla siebie nestorzy wspomnienia tamtoczesnej obyczajowo�ci, historycy - rzetelno�� fotografii osobistej zestawionej z faktografi� historyczn�. A... -
Osiemnasta decyduj�ca bitwa w dziejach �wiata. Pod Warszaw� 1920 r.
Jest to s�ynna ksi��ka, w kt�rej lord d'Abernon rozszerza list� pi�tnastu prze�omowych bitew w historii �wiata stworzon� przez E.S. Creasy'ego o kolejne trzy. Ostatni� z nich– Bitw� Warszawsk�– autor mia� okazj� obserwowa� z bliska. Jej w�a�nie po�wi�cony jest jego osobisty dziennik, zamieszczony w...Jest to s�ynna ksi��ka, w kt�rej lord d'Abernon rozszerza list� pi�tnastu prze�omowych bitew w historii �wiata stworzon� przez E.S. Creasy'ego o kolejne trzy. Ostatni� z nich– Bitw� Warszawsk�– autor mia� okazj� obserwowa� z bliska. Jej w�a�nie po�wi�cony jest jego osobisty dziennik, zamieszczony w... -
Ostatnia cyganeria - Tadeusz Wittlin
Tadeusz Wittlin (1909-1998) uko�czy� prawo na Uniwersytecie Warszawskim; od 1931 roku by� wsp�pracownikiem, a nast�pnie zast�pc� redaktora naczelnego tygodnika satyrycznego „Cyrulik Warszawski”, gdzie zamieszcza� teksty pod pseudonimem „Tadzio – Tadzio”. Zadebiutowa� w 1929 roku tomem poetyckim...Tadeusz Wittlin (1909-1998) uko�czy� prawo na Uniwersytecie Warszawskim; od 1931 roku by� wsp�pracownikiem, a nast�pnie zast�pc� redaktora naczelnego tygodnika satyrycznego „Cyrulik Warszawski”, gdzie zamieszcza� teksty pod pseudonimem „Tadzio – Tadzio”. Zadebiutowa� w 1929 roku tomem poetyckim... -
Bitwa o Polsk� w Europie
Jan Maria Jackowski, autor s�ynnej "Bitwy o Polsk�", w swojej najnowszej ksi��ce przedstawia obraz polskiego �ycia publicznego u schy�ku pierwszej dekady XXI wieku. Por�wnuje gor�cy czas dwukrotnego odzyskania niepodleg�o�ci: w 1918 roku i 1989 roku, analizuje szanse i spos�b ich wykorzystania....Jan Maria Jackowski, autor s�ynnej "Bitwy o Polsk�", w swojej najnowszej ksi��ce przedstawia obraz polskiego �ycia publicznego u schy�ku pierwszej dekady XXI wieku. Por�wnuje gor�cy czas dwukrotnego odzyskania niepodleg�o�ci: w 1918 roku i 1989 roku, analizuje szanse i spos�b ich wykorzystania....