Piwnica

„Pomi�dzy tym �wiatem a tamtym powinna by� �ciana, przez kt�r� nic nie przenika”

A mo�e nie powinna? Po lekturze „Piwnicy” sama ju� nie wiem…

Pocz�tkowo nic nie zapowiada�o, �e historia tak mn� zaw�adnie. Ksi��ki Magdy zawsze bior� w ciemno, nie odczuwam po nich czytelniczego zawodu i maj�c w pami�ci „Will�”, „Wsch�d ksi�yca” czy chocia�by debiutancki „Szlak” autorki, nie powinnam si� dziwi� obecno�ci za�wiat�w w jej fabu�ach, to jednak opis ok�adkowy i pierwsze akapity „Piwnicy” zasia�y we mnie obaw�, �e mo�e to jednak powie�� nie dla mnie, �e tym razem b�dzie mocno paranormal… I by�o.

Ale prawda jest te� taka, �e ta historia nie mog�aby zaistnie� bez duch�w. Nie mia�aby sensu, by�aby jedn� z wielu mia�kich opowiastek obyczajowych z trywialn�, bezbarwn� fabu��. Duchy rz�dz� w tej powie�ci, nijako to one przeprowadzaj� nas przez wydarzenia.

Zacz�o si� raczej nudno i banalnie. Odnosi�am wra�enie, �e Magda zapycha tre�� zdaniami bez znaczenia i bez pomys�u, takimi o kawie i herbacie, cukrze i �mietance, by�o kiczowato i nijak mi si� to nie klei�o. Do czasu, a� zrozumia�am, �e autorka po prostu buduje t�o i klimat, �eby ostatecznie przepi�knie rozwin�� histori�.

Wielka mi�o��, toksyczna zazdro��, potworna zbrodnia i tajemnice si�gaj�ce lat 1944-46. Wsp�cze�ni bohaterowie, Aneta i Rafa�, pod��aj� tropem tych tajemnic, pr�buj�c rozwik�a� zagadk� warszawskiej sp�dzielni mieszkaniowej i przy okazji wpasowa� j� we w�asn� �yciow� histori�.

Fabu�a rozgrywa si� w dw�ch p�aszczyznach czasowych: lata 1944-46, kiedy wydarzenia maj� swoj� genez� oraz wsp�cze�nie, gdzie bohaterowie poszukuj� rozwi�za� i odpowiedzi. Wszystkie elementy historii skomponowane s� precyzyjnie, uk�adaj� si� w logiczn� i sp�jn� ca�o�� i, jak to �yciu bywa, tera�niejszo�� wynika z przesz�o�ci.

Mnogo�� postaci uwik�anych w t� histori� mo�e nieco zaburza� jej odbi�r, ja, by m�c w pe�ni poj�� jej sens, w pewnym momencie musia�am sobie rozrysowa� powi�zania genealogiczne i zale�no�ci mi�dzy bohaterami. Tutaj nawet postaci mocno drugoplanowe (np. Adrian Kenig) maj� wielki wk�ad w szczeg�owo�� powie�ci. Czasem jedno wypowiedziane przez nie zdanie nadaje sens kolejnym elementom, spaja zdarzenia lub nadaje znaczenie pozornie ulotnej my�li.

Zako�czenie g��wnego zr�bu powie�ci zosta�o po��czone z tematyk� uchod�cz� i wojn� w Ukrainie, i tutaj niestety odnios�am wra�enie, �e autorka wplot�a ten motyw bo tak trzeba, bo temat jest ca�y czas gor�cy i nale�a�o po�wi�ci� mu cho�by male�ki epizodzik. Owszem, ma on sens, na pewnej p�aszczy�nie jest sp�jny z opowiedzian� histori�, autorka zmy�lnie nawi�zuje w nim do wydarze� z powie�ci, ale to tyle…

Powie�� utrzymana jest w mrocznym, niemal gotyckim klimacie. Jest pe�na dramaturgii, nieustannego napi�cia, bywa te� rozczulaj�ca, emocjonalna i przepe�niona ludzkimi s�abo�ciami. ��czy w sobie elementy thrillera, powie�ci psychologicznej, obyczajowej, historycznej i grozy. Szczeg�lnie bardzo oddzia�uj�ce na pod�wiadomo�� s� epizody rozgrywaj�ce si� w sp�dzielni. Ja mia�am ten fart, �e czyta�am ksi��k� w nocy, maj�c za towarzystwo jedynie blask ekranu czytnika i przyznam, �e chwilami robi�o mi si� do�� nieswojo, mimo �e nale�� do os�b raczej racjonalnych, nie daj� si� wci�ga� w tematyk� za�wiat�w, nie wierz� w duchy, medium i inne rzeczy z gatunku paranormal. Magda sprawi�a, �e jej historia mnie wch�on�a i razem z bohaterami, szalon� wind� zjecha�am na poziom, kt�rego nie ma.

Z pewno�ci� nie jest to najlepsza powie�� Magdy. Dla mnie, jak dot�d, takim crème de la crème jej tw�rczo�ci wci�� pozostaj� „Bia�e r�e dla Matyldy”, jednak ka�dorazowo doceniam pomys�owo�� autorki, zaanga�owanie i precyzj� w tworzeniu opowie�ci, brak bylejako�ci, zawsze przemy�lan� struktur� i form� powie�ci oraz dopracowanie szczeg��w.

To mro��ca krew w �y�ach powie�� grozy, kt�ra na pewno nie pozwoli Ci zasn�� spokojnie po zmroku.

Fabu�a skupia si� na grupce przyjaci�, kt�rzy postanawiaj� sp�dzi� weekend w starej piwnicy. Z pozoru wydaje si� to pomys�em na dobr� zabaw�, jednak ju� na miejscu zaczynaj� dzia� si� dziwne rzeczy. Okazuje si�, �e piwnica skrywa tajemnic�, kt�ra zagra�a �yciu bohater�w. Je�li lubisz powie�ci grozy i szukasz czego�, co wprawi Ci� w prawdziwy stan niepokoju, to "Piwnica"� jest idealnym wyborem.

„𝑅𝑎𝑛𝑎, 𝑔𝑑𝑦 𝑔𝑖𝑛� 𝑑𝑧𝑖𝑒𝑐𝑖, 𝑟𝑤𝑖𝑒 𝑖 𝑝𝑎𝑙𝑖 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑧 𝑐𝑎�𝑒 �𝑦𝑐𝑖𝑒”

Dzi� chcia�am opowiedzie� Wam o najnowszej powie�ci Magdaleny Zimniak – Piwnica, kt�ra wywar�a na mnie niezatarte wra�enie. Co to by�a za powie��. Zagadki z przesz�o�ci, wsp�czesne problemy bohater�w, rodzinne tajemnice mieszaj� si� tu z wielk� histori�. Znalaz�am w niej tak�e elementy krymina�u i horroru. Dla mnie ”Piwnica”, to doskona�y koktajl gatunk�w literackich w najlepszym wydaniu. Koniec wojny, dwie siostry, dwoje dzieci i ich losy precyzyjnie splecione z w�tkiem wsp�czesnym, uzupe�niaj� si� i splataj� w zaskakuj�cy spos�b. W tej powie�ci, jak s�dz� ka�dy znajdzie co� dla siebie i to co� nie pozwoli mu od�o�y� ksi��ki, a� nie pozna jej zako�czenia. Jedyne, co mi przeszkadza�o to nawi�zania do pandemii, a wszyscy doskonale wiecie, �e nie znosz� tego tematu w literaturze. Autorka spokojnie mog�a wybra� inny czas akcji, bo dla tej niecodziennej historii, kt�r� stworzy�a, nie ma to �adnego znaczenia.

Prolog tej ksi��ki je�y w�osy na g�owie i powoduje ciarki na plecach. „𝑁𝑖𝑒𝑘𝑖𝑒𝑑𝑦 𝑧𝑎𝑝𝑜𝑚𝑖𝑛𝑎𝑚 𝑔𝑑𝑧𝑖𝑒 𝑗𝑒𝑠𝑡𝑒𝑚. 𝐾𝑖𝑚 𝑗𝑒𝑠𝑡𝑒𝑚. 𝐶𝑧𝑎𝑠𝑒𝑚 𝑡𝑘𝑤𝑖� 𝑤 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑠𝑧�𝑜�𝑐𝑖 𝑖 𝑛𝑎 𝑛𝑜𝑤𝑜 𝑝𝑟𝑧𝑒�𝑦𝑤𝑎𝑚 𝑤𝑠𝑧𝑦𝑠𝑡𝑘𝑜, 𝑐𝑜 𝑑𝑜𝑝𝑟𝑜𝑤𝑎𝑑𝑧𝑖�𝑜, 𝑚𝑛𝑖𝑒 𝑡𝑢𝑡𝑎𝑗. 𝐼𝑛𝑛𝑦𝑚 𝑟𝑎𝑧𝑒𝑚 𝑜𝑑𝑏𝑖𝑗𝑎𝑚 𝑠𝑖� 𝑜𝑑 �𝑐𝑖𝑎𝑛𝑦, 𝑠𝑧𝑎𝑟𝑝𝑖�. 𝐷𝑢𝑠𝑧� 𝑠𝑖�. 𝑍𝑑𝑎𝑟𝑧𝑎 𝑚𝑖 𝑠𝑖� 𝑤𝑦𝑗��. 𝐵��𝑘𝑎𝑚 𝑠𝑖� 𝑝𝑜 𝑘𝑜𝑟𝑦𝑡𝑎𝑟𝑧𝑎𝑐ℎ 𝑎𝑙𝑏𝑜 𝑠𝑛𝑢𝑗𝑒 𝑝𝑜 𝑠𝑐ℎ𝑜𝑑𝑎𝑐ℎ. 𝑁𝑖𝑒 𝑚𝑜𝑔� 𝑡𝑦𝑙𝑘𝑜 𝑜𝑝𝑢�𝑐𝑖� 𝑏𝑢𝑑𝑦𝑛𝑘𝑢”. Czyja zb��kana dusza pokutuje w piwnicy sp�dzielczego budynku?

Magdalena Zimniak stworzy�a niezwyk�� histori� i poprowadzi�a j� na dw�ch p�aszczyznach czasowych. Ta wsp�czesna opowiada o dziwnych wydarzeniach w sp�dzielni mieszkaniowej na 3 Maja w Warszawie, gdzie jak wszystko na to wskazuje, straszy. Niecodzienne zdarzenia zawsze maj� miejsce, gdy na dy�urze pojawia si� dw�jka ochroniarzy Rafa� i Aneta. Podobne zjawiska mia�y miejsce ponad czterdzie�ci lat temu i zosta�y za�egnane, to dlaczego teraz po tylu latach spokoju, ponownie dzieje si� to samo. Aneta i Rafa� podejmuj� swoje prywatne �ledztwo, kt�re zaprowadzi ich do lat czterdziestych ubieg�ego wieku i do skrz�tnie ukrywanych tajemnic rodzinnych. T� par� opr�cz zagadek z przesz�o�ci, po��czy co� wi�cej. Ich dociekliwo��, otwiera drzwi do przesz�o�ci, gdy w niewyja�nionych okoliczno�ciach w 1946 roku bez �ladu zagin�a Zofia, prababcia Rafa�a. Mo�na si� jedynie domy�la�, �e to duch Zosi domaga si� sprawiedliwo�ci i godnego poch�wku od swojego potomka.

Drugi plan czasowy to rok 1944 – Warszawa, gdy wybuch�o powstanie. Wtedy to rozdzielaj� si� ze swymi ukochanymi dwie siostry, ci�arna Irena i Zosia. M�czy�ni ich �ycia postanowili swoje wybranki chroni� za wszelk� cen� i organizuj� im ucieczk� z miasta, ale niestety tak�e wie� po zako�czeniu wojny nie jest dla nich bezpieczna i w wyniku splotu tragicznych zdarze�, dziewczyny b�d� zmuszone do powrotu. Pr�buj� wraz z dzie�mi �y� w niesprzyjaj�cych warunkach, by� dla siebie wsparciem i wsp�lnie dzieli� trudy wychowywania Basi i Klary.

Czas biegnie, a tajemnica, kt�ra jest mi�dzy siostrami, co raz bardziej im doskwiera, bo nie mog� odkry� jej przed innymi. Dzieci w ich �yciu s� jak promyk s�o�ca, gdy� Irena ju� wie, �e jej ukochany m�� nie �yje, a po narzeczonym Zosi, s�uch zagin��, lecz ona wci�� wierzy, �e prze�y� i nadal na niego czeka. Warszawa powoli d�wiga si� z kolan, chocia� jest jednym wielkim gruzowiskiem. Miasto b�dzie odbudowywane, ale czy mo�na tak�e odbudowa� relacje mi�dzyludzkie. Nigdy nie b�d� takie same podobnie, jak to zrujnowane miasto.

W czasie wojny nic nie jest czarno bia�e. Po wojnie wszyscy uwa�ali, �e ka�dy Niemiec by� winny. Polacy nie byli lepsi skoro wieszali Niemc�w publicznie, niekoniecznie tych z�ych na ulicy, robi�c z tego przedstawienie. Dawa�o to narodowi tymczasowe poczucie zemsty. Niestety podobny los spotyka� nie tylko Niemc�w, ale tak�e tych, kt�rzy byli przeciwni komunizmowi. Wszyscy o tym wiedzieli, ale nikt nic z tym nie robi�, nikt si� nie sprzeciwia�, ka�dy wola� pilnowa� swoich spraw, �eby nie zosta� przypadkiem oskar�onym o pomoc zdrajcom, jak nazywano wtedy ludzi z AK, prze�ladowanych i szykanowanych przez w�adze PRL- u.

Tajemnice si�str powoli si� ujawniaj�. Odnajduje si� Staszek narzeczony Zosi. Dziewczyna nie posiada si� z rado�ci, ale jej szcz�cie nie trwa d�ugo. Pomimo �e ch�opak walczy� o wolno��, dla jednych jest zaplutym kar�em reakcji, a dla innych zdrajc�. Dezerterem. Zosia postanawia ukry� ukochanego w piwnicy, budynku, w kt�rym pracuje. Wydaje jej si�, �e to miejsce b�dzie wspania�� kryj�wk�, oczywi�cie do momentu, a� co� nie wymy�l�, jak wydosta� z kraju, w kt�rym nie ma dla nich przysz�o�ci.

Niestety narracja powie�ci przechyli�a si� na stron� przesz�o�ci i to ona interesowa�a mnie najbardziej. Podobnie, jak para g��wnych bohater�w chcia�am si� dowiedzie� , co wydarzy�o si� lata temu i jak� tragedi� kryje piwnica w budynku, w kt�rym straszy. Wsp�czesne �ledztwo i problemy pary, kt�ra je prowadzi jest zaledwie t�em opowie�ci sprzed lat. Co si� wtedy naprawd� sta�o i jaki to ma zwi�zek z Rafa�em i Anet�? Odgrzebywanie przesz�o�ci doprowadzi tych dwoje do odkrycia zaskakuj�cych fakt�w z przesz�o�ci. Niesamowicie zagmatwane losy przodk�w Rafa�a maj� teraz swoje odzwierciedlenie w tera�niejszo�ci, a ch�opak musi si� zmierzy� z konsekwencjami ich czyn�w.

W�tek historyczny jest bardzo dobry i wci�gaj�cy, trzeba natomiast w skupieniu �ledzi� wsp�czesne drzewo genologiczne, bo �atwo si� w nim pogubi�. Ka�da strona powie�ci przynosi nowe rodzinne sekrety, a ich rozwi�zanie w ko�cowym efekcie jest do�� zaskakuj�ce.

Wspania�a historia opowiadaj�ca o mi�o�ci zazdro�ci, nienawi�ci i zdradzie, ale tak�e o nadziei. Ch�ci zemsty i krzywdach, kt�re swoje korzenie maj� w przesz�o�ci. Niegodziwych czynach i skrz�tnie skrywanych sekretach. A tak�e jest to opowie�� o koszmarze wojny i jej katastrofalnych skutkach. Wojnie, kt�ra przynios�a gigantyczne straty materialne, ale tak�e odcisn�a si� na psychice milion�w os�b. „Piwnica” to powie��, o kt�rej nie da si� zapomnie� i nie tylko z powodu zjawisk paranormalnych, czy tajemnic z przesz�o�ci, ale g�ownie z powodu oryginalnej fabu�y. Jest to �wietnie napisana powie�� psychologiczna na tle wydarze� historycznych.

Wojna to straszny czas, kt�ry zmieni� wszystko. Wielu ludzi straci�o swoje �ycie, dobytek i rodziny. To straszny czas, kt�ry w ludziach w wi�kszo�ci wyzwala� najgorsze instynkty. Przyjaciel morduje strza�em w plecy m�a kobiety, kt�r� pragnie mie� dla siebie. Dzieci wychowuj� si� w innej rodzinie, ni� si� urodzi�y, ludzie zmieniaj� swoj� to�samo��, morduj� innych w obronie bliskich. �ydzi staj� si� Niemcami, a Niemcy ratuj� Polak�w, by potem przyp�aci� to �yciem, s�siad donosi na swojego dobrego s�siada. Wojna jest straszna i zawsze przegrywa w niej cz�owiek i nie mog� napisa�, �e oby nigdy si� to nie powt�rzy�o. Od czas�w drugiej wojny �wiatowej na �wiecie wci�� gdzie� trwaj� wojny i gin� niewinni ludzie. W latach 1945–1983 mia�o miejsce ponad 150 wojen, w kt�re by�o zaanga�owanych ponad 80 pa�stw. Statystyki pokazuj�, �e rocznie prowadzono 12 konflikt�w zbrojnych. Kolejna ze strasznych wojen, wci�� trwa tu� za nasz� granic�. Ludzie si� nie zmieniaj� i nie potrafi� uczy� si� na b��dach. Zawsze znajdzie si� kto�, co zechce tego samego co ma kto� inny i postanowi mu to odebra�.

„𝐶𝑧𝑎𝑠𝑦 𝑠� 𝑟�𝑤𝑛𝑖𝑒 𝑠𝑡𝑟𝑎𝑠𝑧𝑛𝑒 𝑗𝑎𝑘 𝑤𝑡𝑒𝑑𝑦, 𝑎𝑙𝑒 𝑖𝑛𝑛𝑒”

„Piwnica” to ju� trzynasta powie�� Magdaleny Zimniak, mimo to jest to moja pierwsza styczno�� z jej pi�rem. Fabu�a ksi��ki toczy si� w dw�ch planach czasowych – wsp�cze�nie latem 2020 roku i dawniej, poczynaj�c od 1944 w przewa�aj�cej mierze skupiaj�c si� na czasach oko�owojennych, rozdzia�y napisane s� naprzemiennie. Historia z przesz�o�ci jest mocno obyczajowa, przedstawia �ycie si�str, w czasach, kiedy �y� by�o naprawd� trudno. Finalnie jedna z nich zagin�a i teraz wsp�cze�nie, ju� pod postaci� ducha, domaga si� wyja�nienia zagadki swojego znikni�cia. Historia z przesz�o�ci jest bardzo sp�jna i ciekawa, z histori� wsp�czesn� jest mo�e ciut s�abiej – to spory miks gatunkowy, po��czenie krymina�u, thrillera, powie�ci grozy i romansu. Oczywi�cie i ta historia nie jest pozbawiona element�w ciekawych – �ledztwo prowadzone jest przyjemnie, a tajemnice rodzinne wzbudzaj� zainteresowanie. Ca�o�� wypada nie�le, jednak my�l�, �e najmocniej zadowoli fan�w obyczajowych powie�ci wojennych, wszystkie pozosta�e elementy s� mniej dopracowane, a zatem zdaj� si� mniej wa�ne.

Lubicie powie�ci z dreszczykiem? Idealnie! Magdalena Zimniak zabiera nas w sam �rodek klimatycznej i subtelnie mrocznej opowie�ci, w kt�rej wszystko mo�e si� wydarzy�. Przygotujcie si� wi�c na nieoczekiwane zwroty akcji oraz rozwi�zanie budz�ce ogromn� konsternacj�.

Czyta�am wszystkie powie�ci autorki i nigdy nie czu�am si� rozczarowana. Wi�cej! Bawi�am si� wybornie za ka�dym razem, wi�c z niecierpliwo�ci� wypatrywa�am kolejnych historii, kt�re umil� mi czas. Nie spodziewa�am si� jednak, �e "Piwnica" a� tak mi�o mnie zaskoczy, poniewa� Magdalena Zimniak zdecydowa�a si� na po��czenie gatunkowe do thrillera dodaj�c kilka kropel horroru i nie odchodz�c przy tym od realnych wydarze� zaserwowa�a nam naprawd� niebezpieczn� przygod�.

M�wi si�, �e w jednym z budynk�w sp�dzielni mieszkaniowej go�ci duch. Sprawa jest do�� podejrzana, poniewa� zjawa pojawia si� tylko na dy�urach ochroniarza Rafa�a, ale wszyscy zd��yli ju� pochwyci� temat i wok� nietypowego zjawiska pojawi�o si� mn�stwo plotek oraz domys��w. Rafa� i Aneta decyduj� si� przeprowadzi� prywatne �ledztwo, kt�re zmusza ich do odgrzebania przesz�o�ci oraz odkrycia zaskakuj�cych fakt�w. Nikt nie spodziewa� si�, �e w przesz�ych latach dosz�o do tragedii a jednak to w�a�nie ona sta�a si� machin� nap�dow� dla aktualnych wydarze� i to demony sprzed lat idealnie podsyci�y klimat buduj�c g�st�, miejscami wr�cz mroczn� atmosfer�, kt�ra autorce uda�a si� rewelacyjnie.

Bohaterowie bior� sprawy w swoje r�ce i zapraszaj� czytelnika do chwilowego przeniesienia si� w czasie. Lata czterdzieste ubieg�ego wieku powoli przeplata�y si� ze wsp�czesnymi problemami pojawiaj�cych si� na pierwszym planie postaci a autorka w bardzo oryginalny spos�b pokaza�a, �e to co dzia�o si� kiedy� zawsze ma swoje echo w tera�niejszo�ci. Nawet je�li aktualnie nie my�li si� o tym co by�o kiedy�. �ledztwo od samego pocz�tku by�o wi�c intryguj�ce i bardzo anga�uj�ce, ale najwa�niejsz� rol� odegrali Rafa� i Aneta, kt�rzy wykreowani na �wiadome i �yciowe postaci pokazali nam jak trudno czasami mierzy� si� z �yciem oraz jego konsekwencjami.

"Piwnica" ��czy w sobie wiele motyw�w i jeszcze wi�cej gatunk�w a misz-masz ten sk�ada si� na sp�jn�, odwo�uj�c� si� do historii ca�o��. Jestem pod wielkim wra�eniem pomys�owo�ci autorki oraz przedstawienia fabu�y w tak niebanalny spos�b. Zwyk�y thriller nabra� mocnego, psychologicznego znaczenia a bohaterowie zostali wpl�tani w trudn� do wyja�nienia zagadk�, w obliczu kt�rej m�g� tak naprawd� stan�� ka�dy z nas. Oto idealna powie�� na wczesne, jesienne wieczory!