24 razy do�ywocie. Rozmowy twarz� w twarz

Reporta� Zbyszka Nowaka “24 razy do�ywocie” jest zapisem 24 rozm�w z osadzonymi skazanymi na do�ywocie. Publikacja przy ka�dym rozm�wcy wygl�da podobnie - zawsze jest wst�p z opisem sprawy, czasem kr�tk� charakterystyk� wra�e� autora z rozmowy, a p�niej jest ju� zapis rozmowy w�a�ciwej, podczas kt�rej wi�kszo�� rozm�wc�w dostaje ten sam zestaw pyta�. O swoje spojrzenie na w�asn� zbrodni�, o codzienno�� w wi�zieniu, o plany na przysz�o��, kontakty ze �wiatem zewn�trznym i w�asnym postrzeganiem kary do�ywocia i �mierci. Rozmowy s� kr�tkie, skondensowane, w ko�cu mamy do czynienia z ksi��k� licz�c� niewiele ponad 350 stron, a zawieraj�c� 24 rozmowy z dodatkami. Bo jej celem nie jest zaprezentowanie ka�dego wi�nia dog��bnie, a raczej zaprezentowanie czytelnikowi jakie osoby na tak� kar� zostaj� skazane. Z pewno�ci� wi�kszo�� z nas zak�ada, �e to zawsze s� czyny absolutnie bestialskie, ca�kowicie niewyobra�alne. Owszem, s� i takie, ale nie tylko - s� te� zbrodnie z przypadku, czy kto wie? mo�e i b��dnie zas�dzone. Autor poprzez rozmowy oddaje t� r�norodno��, a dzi�ki temu u�wiadamia, �e faktycznie za tymi zbrodniami stoj� po prostu ludzie. Ludzie zas�uguj�cy na drug� szans�? Ludzie �a�uj�cy, kt�rzy wyci�gn�li wnioski? Te�, ale nie tylko, bo s� i tacy, kt�rzy faktycznie nigdy wyj�� nie powinni. Co prawdopodobnie nie grozi - z rozm�w wynika, �e od ko�ca lat 90-tych, kiedy kara do�ywocia zosta�a wprowadzona zamiast kary �mierci, tylko dwie osoby zosta�y warunkowo z niej zwolnione. Jest to wi�c publikacja, kt�ra stawia czytelnika w dosy� niewygodnym po�o�eniu, bo troch� burzy jednorodny obraz najgorszych zbrodniarzy skazanych na do�ywocie. Zmusza do ponownego zastanowienia si�, poddaje surowe pogl�dy w w�tpliwo��. Bo czy cz�owiek rozumny nie powinien by� w�tpi�cy? My�l�, �e jest to pozycja nie�atwa, ale warto�ciowa, warta zg��bienia, a potem mo�e i rozszerzenia tematu?

S�owo na dzi�, kt�re mia�oby w mojej opinii okre�li� ten reporta� to „wstrz�saj�cy”. Autor ukaza� mi histori� 24 os�b skazanych na kar� do�ywotniego pozbawienia wolno�ci.

Pierwsze, za co koniecznie musz� pochwali� autora to fakt, �e ten reporta� jest pozbawiony taniej sensacji, kt�ra zapewne w zupe�no�ci mog�aby zdominowa� ksi��k� w nast�pstwie czego, jej istota zupe�nie by si� rozmy�a.


Ka�da z przedstawionych historii jest bardzo szczeg�owa, co zdecydowanie mi pozwoli�o ukazanie ich w szerokiej perspektywie, co zdecydowanie pozwala wi�cej zrozumie�.


Rozrzut historii jest do�� spory, bo mamy tutaj zar�wno brutalne morderstwa, jak i przewinienia pope�nione pod wp�ywem impulsu.

Kolejnym atutem jest autentyczno��. Autor przeprowadzi� liczne rozmowy ze skazanymi, ich rodzinami, lud�mi z otoczenia, prawnikami oraz pracownikami s�u�by wi�ziennej, co daje nam obraz widziany oczyma innych. Ka�da historia sama w sobie to ludzki dramat, kt�ry porusza i zmusza do refleksji nad systemem sprawiedliwo�ci i rol� kary w spo�ecze�stwie, a tak�e samym procesem resocjalizacji.

Bardzo podoba�o mi si�, �e autor przyj�� rol� ��cznika mieczy skazanymi a mn� jako czytelniczk�. Nowak da� przestrze� do tego, �eby to skazani przedstawili swoj� wersj� i punkt widzenia, dzi�ki czemu ja sama mog�am wyci�gn�� wnioski, a do tego ten zabieg ukaza� taki ludzkie oblicze skazanych, kt�rzy tak�e nosz� w sobie zwyczajn� ludzk� krzywd�.

Ten reporta� by� dla mnie. Trudny, ale bardzo wa�ny, bo pozna�am co�, co dotychczas by�o dla mnie absolutnie obce, a wszystkie moje wyobra�enia zosta�y zweryfikowane. Brawa dla autora za przedstawienie tak trudnego tematu i co najwa�niejsze przedstawienie go w tak znakomity spos�b, bo opr�cz sporego nak�adu pracy zapewne wymaga�o to mn�stwa wyczucia i empatii.

Recenzja w ramach wsp�pracy z Wydawnictwem Muza

"Ta ksi���ka jest wy�ni�kiem wizyt w�za�k�a�dach kar�nych od�by�wa�j��cych si� na prze�strze�ni kilku mie�si�cy. Roz�m�w z�oso�ba�mi ska�za�ny�mi na do��y�wot�nie po�zba�wie�nie wol�no��ci. Wy���cz�nie z�t� naj�ci꿭sz� ka�te�go�ri� osa�dzo�nych."

Ka�dy cz�owiek to unikalna historia, spleciona przez prze�yte do�wiadczenia, emocje oraz podj�te gdzie� po drodze decyzje. Cho� r�nimy si� od siebie, to tylko od nas zale�y, jak pokierujemy swoim losem. To w�a�nie cz�owiek stanowi centrum tego reporta�u, kt�ry sk�ada si� z wielu rozm�w przeprowadzonych twarz� w twarz z polskimi do�ywotnimi skazanymi w zak�adach karnych. Rozm�w trudnych, wstrz�saj�cych i niew�tpliwie wyczerpuj�cych emocjonalnie. Autor przybli�a zar�wno g�o�ne sprawy medialne, jak i te mniej znane, ale r�wnie poruszaj�ce. Ka�dy rozdzia� najpierw przedstawia dan� spraw�, nakre�laj�c istotne informacje, a nast�pnie oddaje g�os skazanym. Obserwujemy r�norodne reakcje: u niekt�rych dostrzegamy wyra�n� skruch�, u innych brak zrozumienia i zrzucanie winy na okoliczno�ci. Wielu z nich �yje z�udn� perspektyw� wyj�cia na wolno��, snuj�c plany na przysz�o��. Cho� do�ywocie w Polsce r�wna si� karze eliminacyjnej, pe�ni rol� substytutu kary �mierci. To, co od pocz�tku zwr�ci�o moj� uwag�, to profesjonalizm autora oraz obiektywizm, pe�en szacunku wobec drugiego cz�owieka. Wida� r�wnie� ogrom pracy w�o�onej w realizacj� tego reporta�u. Ko�cowe rozdzia�y zawieraj� opi�nio�wa�nie s�dowo-psychologiczne spraw�c�w za�b�jstw, rozmowa z psy�cho�lo�giem zaj�mu�j��cym si� uuupro�fi�lo�wa�niem kry�mi�nal�nym, oraz roz�mo�wa z�by�ym psy�cho�lo�giem wi�zien�nym.

Bardzo mocna publikacja, nie tylko dla mi�o�nik�w true crime.

„24 razy do�ywocie rozmowy twarz� w twarz" to ksi��ka, kt�ra przenosi czytelnika w g��b umys��w i emocji os�b skazanych na do�ywotnie pozbawienie wolno�ci.

Autor, prowadz�c rozmowy z 24 wi�niami, stawia przed nami nie tylko ich dramatyczne historie, ale tak�e zmusza do refleksji nad natur� zbrodni, kary i cz�owiecze�stwa.

Ksi��ka jest podzielona na wywiady, kt�re poprzedzone s� szczeg�owym opisem zbrodni, za kt�r� skazani zostali uwi�zieni.

To, co uderza najbardziej, to ludzka twarz zbrodniarzy, kt�rzy staj� si� nie tylko statystyk� w policyjnych raportach, ale przede wszystkim osobami z marzeniami, obawami i wewn�trznymi zmaganiami. Ka�da z opowie�ci ukazuje z�o�ono�� ludzkiej psychiki, a tak�e wp�yw, jaki na �ycie skazanych ma ich przesz�o�� i otoczenie.

„24 razy do�ywocie rozmowy twarz� w twarz" jest nie tylko dokumentacj� przest�pstw i ich sprawc�w, ale przede wszystkim opowie�ci� o cz�owieku w skrajnych warunkach, a tak�e jego pragnieniach, l�kach i nadziejach.

To lektura, kt�ra sk�ania do przemy�le� na temat ludzkiej natury oraz systemu sprawiedliwo�ci.

Autor wykona� kawa� �wietnej roboty, research rzetelny, mn�stwo akt s�dowych przeczytanych oraz obiektywno�� w rozmowach, cho� przed ka�dym zapisem z rozmowy mamy kr�tki fragment w kt�rym autor zdradza czy mia� mo�liwo�� wygl�du w akta i wyra�a swoje zdanie b�d� odczucia na temat odbytej rozmowy. Ksi��ka przygotowana w przyst�pny spos�b dzi�ki czemu szybko si� czyta, a opr�cz rozm�w z osadzonymi zawiera r�wnie� g�osy os�b ze �rodowiska np. dyrektora zak�adu karnego czy psycholog�w.

Ksi��ka zawiera kilkana�cie rozm�w z osadzonymi na do�ywocie, niekt�rzy wykazuj� �al za czyn, inni nie poczuwaj� si� do odpowiedzialno�ci i walcz� o wyj�cie na wolno��. Wi�kszo�� z nich zrzuca win� na okoliczno�ci, alkohol czy konflikty, dla mnie to brzmi jak wym�wka. Z rozm�w mo�na wywnioskowa�, �e nikt wi�zienia si� nie boi, dla nich kara do�ywocia to nie jest nic strasznego, co chwil� s� g�osy, �e w Anglii s� fajne wi�zienia i oni by tam chcieli odbywa� wyrok. Dlaczego? Bo wszyscy zapomnieli, �e wi�zienie to ma by� kara, a nie wakacje, szkolenia, kursy czy granie na konsoli. Chc� humanitarnego traktowania, ale czy oni humanitarnie traktowali swoje ofiary? Chc� �eby nie patrze� na nich jak na bestie - powiedzcie to rodzinom ofiar.. Kto� kto zabija b�d� dopuszcza si� innych czyn�w nie zas�uguje na to by �y� w spo�ecze�stwie. Nie wierz�, te� w ich zapewniania, �e chc� tylko wyj�� i pracowa�, m�wi� �adnie ka�dy potrafi, ale za nich m�wi� ich czyny. Wykazana jest te� wadliwo�� systemu, gdyby pewne osobniki zosta�y odizolowane wcze�niej nie dosz�o by do kolejnych tragedii, s� te� wzmianki o g�o�nych sprawach z Polski.