Najnowsza ksi��ka pi�ra duetu biograf�w Witolda Beresia i Krzysztofa Burnetko. Ale tym razem jej bohater jest dwuosobowy.
To opowie�� o Andrzeju Wajdzie i Krystynie Zachwatowicz: najbardziej tw�rczym polskim ma��e�stwie. O ich wielkich osi�gni�ciach w przestrzeni publicznej: muzeum Manggha, pawilonach Wyspia�skiego i Czapskiego. O wsp�lnych filmach i spektaklach. O spo�ecznych obowi�zkach artyst�w. O niezwyk�ych uczuciach do zwierz�t.
I o wielkiej mi�o�ci.
Do tego ? wspomnienia przyjaci�. Pomys�y film�w, kt�re nie powsta�y. I zdecydowane opinie ? r�wnie� polityczne ? bohater�w.
A wszystko podbudowane nieznanymi zapiskami re�ysera, prowadzonymi w�a�ciwie przez ca�e jego doros�e �ycie.
Krystyna Zachwatowicz zauwa�a w niej: ?Jestem pewna, �e gdyby si� u nas wpaja�o cz�owiekowi od pierwszych lat �ycia, �e nie jest panem natury, lecz jej integraln� cz�ci�, to zmieni�by si� na lepsze nie tylko nasz stosunek do kot�w, koni czy ps�w, ale r�wnie� do innych ludzi.
Tymczasem my o cz�owieku m�wimy ?umar�?, a o zwierz�tach ? ?zdech�y?.
Ja nigdy bym tak nie powiedzia�a o �adnym naszym zwierz�ciu ? nasze psy czy koty tak�e umiera�y?.
A sam Andrzej Wajda surowo krytykuje dzisiejsz� rzeczywisto��:
?Odk�d nas ochrzcili, to byli�my cz�ci� Europy i nie ma powodu, �eby�my dzisiaj nagle zamykali si�, sami budowali nowy mur berli�ski oddzielaj�cy nas od niej?.
*
P�ne obowi�zki, c� to takiego?
Wielka zmiana przestrzeni w Krakowie ? to Muzeum Sztuki i Techniki Japo�skiej Manggha. Nie powsta�oby, gdyby re�yser kwoty ca�ej presti�owej nagrody japo�skiej nie przeznaczy� w�a�nie na zbudowanie tego obiektu. A prawie p� miliona dolar�w w� ostatnich latach PRL to nie by� marny grosz.
A to tylko pocz�tek wielkiej aktywno�ci.
Potem warszawska szko�a filmowa Wajdy, kt�ra ju� blisko od dwudziestu lat kszta�ci kolejne pokolenia polskich re�yser�w. Krakowski Pawilon Czapskiego stworzony dzi�ki wytrwa�o�ci Krystyny Zachwatowicz to unikalne przeniesienie gabinetu wielkiego malarza z podparyskiego Maisons Laffitte. Agora, kt�rej za�o�ycielem jest Wajda to dzi� wa�ny element spo�ecznego krajobrazu Polski. Pawilon z witra�ami Wyspia�skiego to ozdoba centrum starego Krakowa.
Ale obowi�zki w wolnej Polsce to w jakim� sensie r�wnie� filmy, kt�re budz� do my�lenia, w tym te najg�o�niejsze: ?Katy�? i ?Wa��sa. Cz�owiek z nadziei?. Nies�ychane zreszt�, jak ten ostatni tytu�� ewoluowa� ? od pomys�u na wariant ?Przedwio�nia?, poprzez film o Jacku Kuroniu a� po Wa��s�.
S� te� plany niezrealizowane. Wielki orze� wynurzaj�cy si� z Ba�tyku. Park pe�en powi�kszonych rze�b Katarzyny Kobro. Panorama Powstania Warszawskiego. I dziesi�tki pomys��w na filmy.
O ma��e�stwie pisz� te� ich przyjaciele, najwi�ksi tw�rcy i humani�ci, mi�dzy innymi Agnieszka Holland, Janusz Majewski, Wojciech Marczewski, Agnieszka Odorowicz, Jacek Bromski, Janusz Gajos, Marek Kondrat, Wojciech Pszoniak, Jerzy Radziwi�owicz.
Krystyna Janda zauwa�a: - Andrzej i Krystyna, to pi�kne i nieprawdopodobnie owocne dwa �ycia. Dwa giganty sztuki i polsko�ci. To przy my�leniu o Nich przychodz� mi do g�owy cytaty� - ?ja i ojczyzna to jedno��? i ?po owocach ich poznacie?. A owoce to niezwyk�e. B�d� si� nimi karmi� przysz�e pokolenia w niesko�czono��.
Szcz�liwi ci, kt�rym uda�o si� spotka� tak jak Im obojgu i prze�y� �ycie wsp�lnie, tak jak Im oboju i by� takimi tw�rcami, lud�mi� i ma��onkami, jak Oni oboje.
*
Witold Bere� i Krzysztof Burnetko wsp�lnie napisali kilkana�cie ksi��ek opowiadaj�cych o najnowszej Polsce, m.in. ?Duchowny niepokorny. Rozmowy z ks. Stanis�awem Musia�em?, ?Kapu�ci�ski: - Nie ogarniam �wiata?, ?Marek Edelman. �ycie. Do ko�ca?, ?Nasza historia. Opowie�� o wolnej Polsce?, ?Andrzej Wajda. Podejrzany?. W roku 2015 zostali odznaczeni przez prezydenta Komorowskiego Krzy�em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za budowanie wzajemnego zrozumienia mi�dzy Polakami i �ydami.
