Katastrofa Heweliusza

W nocy z 13 na 14 stycznia Ba�tyk zebra� swoje �miertelne �niwo: 55 dusz, kt�re ju� nigdy nie powr�c� do dom�w. Pozostawili po sobie echo nieobecno�ci w sercach �on, pustk� w obj�ciach dzieci, niezagojone rany w duszach przyjaci�. Ca�y kraj stan�� w ciszy, przyt�oczony ci�arem tragedii.

Lecz kiedy przysz�o rozliczy� si� z prawd�, prawda zosta�a z�o�ona na o�tarzu interes�w. W Izbie Morskiej wykre�lono prosty scenariusz: winien kapitan, kt�ry podobno b��dnie manewrowa� statkiem i zwleka� z wezwaniem pomocy, winni marynarze – niekompetentni i dbaj�cy jedynie o w�asn� sk�r�. Tak oto prawda zosta�a uwi�ziona w wygodnej opowie�ci.

Milczano natomiast o tym, co krzycza�o najg�o�niej: o Heweliuszu b�d�cym morskim wrakiem na d�ugo przed tym, jak spotka� si� z falami po raz ostatni. Lista grzech�w technicznych by�a tak d�uga, �e cud stanowi� fakt, i� statek w og�le opu�ci� port.

Katarzyna Janiszewska w swojej ksi��ce podejmuje si� archeologii prawdy. Ten „reporta� fabularyzowany" jest mostem mi�dzy dokumentem a literatur� – autorka czerpie z fakt�w, lecz nie boi si� si�gn�� tam, gdzie ko�czy si� pewno��, a zaczyna intuicja. Niekt�re sceny s� jej autorsk� wizj�, pr�b� odtworzenia tego, co mog�o by�, gdy oficjalne raporty milcz�.

Janiszewska rozbija konwencje jak skorup�, by dotrze� do j�dra – do ludzkich los�w, emocji pulsuj�cych pod powierzchni� fakt�w. Tworzy w ten spos�b narracj�, kt�ra nie tylko informuje, ale wstrz�sa i d�ugo nie daje spokoju.

Niestety ta niewyobra�alna tragedia by�a pocz�tkiem teatru oskar�e� , w kt�rym prawda zosta�a schowana za kulisami, a na scen� wyprowadzono koz�a ofiarnego w postaci kapitana. System bardziej troszczy� si� o reputacj� armatora ni� o godno�� zmar�ych.

Przedstawiona przez autork� prawda jest jak ostry kamie� w bucie – boli i nie pozwala i�� dalej oboj�tnie. To reporta�, kt�ry nale�y przeczyta� nie tylko po to, by pozna� histori� jednej katastrofy, ale by zrozumie�, jak �atwo prawda mo�e zosta� pogrzebana pod warstwami wygody i interes�w.

Ta ksi��ka to pomnik dla tych, kt�rzy odeszli tamtej styczniowej nocy, i ostrze�enie dla tych, kt�rzy zostali.

Katastrofa Hewelisza to fabularyzowany reporta�, kt�ry musz� przyzna�, �e bardzo mnie wci�gn��. Przedstawione w nich wydarzenia oparte s� na faktach, ale niekt�re sytuacje tu opisane nie mia�y miejsca. S� jedynie autork� wizj�.

_________________________

3 kwadranse. Tyle wystarczy�o by ogromny prom zaton��. Pracowali na nim do�wiadczeni marynarze, ale to nie wystarczy�o by pokona� si�y natury.

W ksi��ce znajdziemy informacje o tym jak powstawa� Hewelisz. Jak od zawsze by�y z nim problemy. Ca�y czas co� w nim si� psu�o i by�o strach nim p�yn�c. Pomimo to przeby� on nie jedn�, a wiele morskich wypraw. Mamy tutaj informacje o tym co dzia�o si� w ci�gu 45 min na promie, oraz p�niej. Jak przebiega�a akcja ratownicza. Czy by�a sprawna? Co posz�o nie tak?

Reporta� ten nie posiada chronologii. Mamy tutaj wydarzenia z pocz�tku stycznia, p�niej z samej katastrofy, znowu wracamy to do tego dzia�o si� tu� przed wyp�yni�ciem promu… . Jednak nie ma tu chaosu. Ksi��ka nie wymaga wi�kszego skupienia. Czyta si� p�ynie i prze�ywa si� wszystko to co prze�ywa�y zar�wno �ony marynarzy, jak i sami marynarze.

Katarzyna Janiszewska wspaniale przedstawi�a tutaj bohater�w. Ich charakterystyka jest pe�na i czytaj�c mia�am wra�enie, �e te osoby stoj� obok mnie. Mamy tutaj obraz �ycia marynarza i jego rodzin.

To co bardzo spodoba�o mi si� w tym reporta�u, to oddanie klimatu lat 90 XX wieku. Autorka na pocz�tku ksi��ki opisuje co dzia�o si� w naszym kraju. Przytacza wypowiedzi niekt�rych znanych postaci jak Lech Wa��sa, kt�ry by� w tamtym czasie prezydentem Polski.

Je�li lubicie si�gn�� po reporta�e, zw�aszcza fabularyzowane, to bardzo polecam „Katastrof� Hewelisza”.