�wiat�o ukryte w mroku

„�wiat�o ukryte w mroku” to ksi��ka, kt�r� prze�ywa si� wraz z ka�d� przeczytan� stron�. Powie�� o okrucie�stwie wzgl�dem drugiego cz�owieka, o upodleniu, sprowadzeniu do roli robaka, kt�rego w ka�dej chwili mo�na zdepta�. Jednak jest w niej te� iskra dobra, to �wiat�o, kt�re rozja�nia g�stniej�cy mrok. Oparta na autentycznej historii si�str Heleny i Stefanii Podg�rskich, kt�re podczas II wojny �wiatowej ocali�y trzyna�cioro �yd�w, ukrywaj�c ich na poddaszu w�asnego domu. Wbrew zdrowemu rozs�dkowi, dzie� za dniem nara�a�y �ycie, by ocali� kilka innych i nie podda�y si� nawet wtedy, kiedy do domku, gdzie strych zosta� zaadaptowany na schron, zosta�y dokwaterowane niemieckie piel�gniarki.

Niesamowita historia, momentami a� ci�ko w ni� uwierzy�, ale to samo �ycie, kt�re przecie� pisze najr�niejsze scenariusze. „�wiat�o ukryte w mroku” by� mo�e jest kolejn� traktuj�c� o losach ludzi w czasie wojny, ale wyr�nia j� spos�b prowadzenia narracji. Ona jest poruszaj�ca, ale nie jest stronnicza. Pokazuje, �e po ka�dej stronie byli dobrzy i �li, tacy, kt�rzy chcieli pomaga� i tacy, kt�rym los innych by� oboj�tny, czy mo�e nawet nie obojetny, ale dla w�asnego dobra woleli nie widzie�, przemilcze�. Autorka nie ocenia, pozwala nam postawi� si� w ka�dej mo�liwej sytuacji i samemu odpowiedzie�, co ja bym zrobi�? Czy da�bym rad�? Warto po ni� si�gn��. Na pewno zostaje w pami�ci na d�ugo.

Ma�o brakowa�o a "�wiat�o ukryte w mroku" umkn�oby mi w powodzi cotygodniowych premier, gdyby nie fakt, �e ju� z ok�adki krzyczy do mnie moje miasto — PRZEMY�L. Sami rozumiecie, �e ksi��ki tej nie mog�o zabrakn�� na mojej p�ce, i nie mog�am jej przeczyta� wcze�niej ni� teraz, w momencie, kiedy prawie po p� roku nieobecno�ci, w ko�cu odwiedzam rodzinne strony.

Sharon Cameron, zainspirowana niezwyk�� histori� Stefanii Podg�rskiej, pisze powie�� historyczn�, kt�r� poch�ania si� w jeden, d�ugi wiecz�r. Autorka do�o�y�a wszelkich stara�, aby odda� wiernie fakty i dobrze opisa� miejsce zdarze�, co doceni� zw�aszcza przemy�lanie. G��wna bohaterka jest dziewczyn� ze wsi, kt�ra marzy�y o �yciu w mie�cie. Jako 14-latka rozpoczyna prac� w sklepie spo�ywczym, nale��cym do �ydowskiej rodziny Diamant (rok 1939). Jest �wiadkiem zag�ady miasta i ludzkiej moralno�ci. Mimo m�odego wieku musi sobie radzi� nie tylko z utrzymaniem siebie i m�odszej siostry, ale te� rodziny, kt�rej sta�a si� bardzo bliska. W 1942 zmienia miejsce zamieszkania na Tatarsk� 3, gdzie to na 8m2, na stryszku, ukrywa 13 ludzkich istnie�, nara�aj�c si� na �mier�. Zerknijcie na kolejne zdj�cia, to w�a�nie w tym budynku toczy�a si� ta historia.

"�wiat�o ukryte w mroku" to jedna z tych powie�ci, kt�re wra�liwy czytelnik prze�ywa razem z bohaterami, czasem wr�cz czyta i nie wierzy, jak to mo�liwe, �eby tak m�oda osoba wykazywa�a si� tak� dojrza�o�ci�, tak niewyobra�alnym opanowaniem (bior�c pod uwag� p�niejszych wsp�lokator�w). To te� dow�d na to, by nie ocenia� ludzi po wyznaniu, narodowo�ci czy mundurze/ubraniu. Autorka �wietnie odda�a te� stan psychiczny i fizyczny trzynastu �yd�w, ratowanie �ycia to jedno, ale o wiele wi�kszym wyzwaniem jest opanowanie swojej g�owy, kt�ra w takich warunkach czasem p�ata�a figle. Serdecznie polecam Wam t� histori�.

IG @angelkubrick

Ksi��ka nie jest lekka, przyjemna i fajna. Ale czy tego oczekiwali by�my od ksi��ki kt�ra toczy si� w Przemy�lu podczas wojny, gdzie �ydzi byli masowo zabijani i wywo�eni do oboz�w pracy?

Mimo, �e lubi� ksi��ki wojenne i obozowe, musia�am odk�ada� j� na p�k�, nie dlatego �e by�a m�cz�ca, ale dlatego �e chcia�am wczu� si� w ksi��k�, w losy bohaterskich si�str.

Siostry Podg�rskie, to nikt inny jak m�oda kobieta i jej siostra, kt�ra jest jeszcze dzieckiem. Okaza�y si� du�ym bohaterstwem, w trudnych czasach. Za ukrywanie jednego �yda grozi�a �mier�, a co grozi�o za ukrywanie 13? �mier�.

Jednak samo ukrywanie, nie nakarmi ludzi. Fusia- Stefania Podg�rska, musi pracowa� w fabryce, kupowa� i sprzedawa� na targu z zyskiem, aby mie� za co kupi� jedzenie, z czasem lekarstwo na tyfus.

"�wiat�o ukryte w mroku" trzeba przeczyta�. To ksi��ka o nadziei, kt�ra by�a trudna w utrzymaniu, gdy ka�de pukanie do drzwi mog�o sko�czy� si� �mierci�. Mi�o�ci, tak bardzo nieoczekiwanej w czasie wojny i obecnej na ka�dym kroku �mierci. Jednak �wiadectwo si�str Podg�rskich powinno zosta� jak najd�u�ej z naszych g�owach i sercach, tak aby�my pami�tali, o wszystkich kt�rzy nara�ali �ycie ratuj�c �ycie innych, oraz o tych kt�rzy swoje cenne �ycie stracili z r�k oprawcy za ratowanie niewinnych istnie�.

Ksi��ka pt. "�wiat�o ukryte w mroku" S. Cameron przedstawia histori� nastoletniej Stefanii Podg�rskiej, kt�ra mieszka�a w Przemy�lu u �ydowskiej rodziny Diamant�w. Jej codzienno�� wype�nia�a pomoc w sklepie pani Diamant. Kiedy pewnego dnia do miasta wkracza armia niemiecka, rodzina �ydowska w trybie natychmiastowym musi stawi� si� w getcie. Brat wraz z mam� Stefanii zostaj� zes�ani na przymusowe roboty do Niemiec. Wtedy Stefania zostaje sama z m�odsz� siostr� w okupowanym mie�cie. Pewnego dnia w progu drzwi Bohaterki stawia si� Maks Diamant, kt�ry prosi j� o schronienie. Nied�ugo po tym do domu Stefanii do��czaj� kolejni �ydzi. Gromada si�ga 13 os�b... •

Ksi��ka "�wiat�o ukryte w mroku" jest dzie�em, o kt�rym trzeba m�wi� g�o�no! Historia w niej przedstawiona oparta jest na faktach autentycznych, co jest jej atutem (ale nie jedynym!). Postawa Stefanii Podg�rskiej by�a nad podziw nadzwyczajna, bohaterska... Trudno poj��, i� zaledwie kilkunastoletnia dziewczyna mia�a tyle w sobie si�y i determinacji, by w�r�d czyhaj�cego z�a, przeciwstawi� si� bezwzgl�dnym nakazom Niemc�w i skrywa� pod swoim dachem trzyna�cioro �yd�w. Czytaj�c ksi��k�, ka�d� chwil� prze�ywa�am z Bohaterk�, ka�d� sytuacj� widzia�am Jej oczami. Jestem pewna, �e nie jeden cz�owiek chcia�by mie� tyle odwagi co Stefania Podg�rska. Osobi�cie jestem pod wielkim wra�eniem tej lektury, i z czystym sumieniem stwierdzam, �e jest to NAJLEPSZA ksi��ka, jak� do tej pory czyta�am! Wielkie brawa dla Autorki!!! A mi zosta�o poleci� Wam t� ksi��k� z ca�ego serca! ❤

Dawno nie mia�am w r�kach ksi��ki, kt�ra poch�on�aby mnie bez reszty - tak jak zrobi�o to "�wiat�o ukryte w mroku". Zdaj� sobie spraw�, �e powie�� ta jedynie zaadaptowa�a �yciorys g��wnej bohaterki, za� okre�lony kszta�t nada� jej warsztat samej autorki, blisko 80 lat "po fakcie". W wi�kszo�ci przypadk�w zabieg ten przyprawia czytelnika o odruch wymiotny, jednak w tym wypadku nie musimy si� czego� podobnego obawia�. Pi�kna historia, oddana w r�wnie pi�kny spos�b.

Mamy rok 1936. Stefania rozpoczyna prac� w sklepie u pa�stwa Diamnant�w. Tam poznaje Izydora. Zar�czaj� si� w tajemnicy, ON jest �ydem a ona katoliczk�.

Nastaje rok 1939 i wybucha wojna. �ycie rodziny Diamnant�w zmienia si� diametralnie, ale tak�e �ycie Fusi wywraca si� do g�ry nogami. �ydzi soataja zes�ani do getta a rodzina Fusi na roboty do Niemiec. Nastolatka musi wzi�� na swoje barki opiek� nad m�odsza siostr�. Zapewni wy�ywienie i dach nad g�ow�.

Pewnego dnia rozlega si� pukanie do drzwi a za nimi stoi Maks Daimant, kt�ry uciek� z transportu. Fusia z siostr� urywaja Maksa... A potem kolejnych kilkunastu �yd�w.

Zaczn� moze od tego, �e historia jest inspirowana faktami i powsta�a na podstawie pami�tnika Stefani Podgorkiej, kt�ra faktycznie przez ca�� wojn� ukrywa�a trzyna�cioro �yd�w. Autorka trzyma�a si� fakt�w historycznych i chronologii wydarze�. Na potrzeby fabu�y stworzyla pewne sytuacj� lub je ubarwi�a, ale ksi��ka pozostaje wierna prawdziwej historii jaka mia�a rzeczywi�cie miejsce w Przemy�lu.

Niezwykle wci�gaj�ca powie��, jednak ja to by�a w ksi��kami dotycz�cymi holocaustu, czasami nie �atwo si� czyta niekt�re wydarzenia. Na pewno ci�ko przej�� obok tej historii oboj�tnie. Stefania jako nastolatka zosta�a obarczina niezwykle wielka odpowiedzialno�ci� i prawie ka�dego dnia stawa�a przed pytaniem: ,,nara�a� �ycie swoje i siostry czy ratowa� niewinnych ludzi?" I jak ka�dy cz�owiek mia�a chwil� zw�tpienie, ale nigdy nie wycofa�a si� w raz obranej drogi. Cechowa�a j� niezwyk�a odwaga i charyzma, ale graniczy�y one z brawur�. Zreszt� to samo mo�na napisa� o m�odszej siostrze Stefani. Na t� ma�� dziewczynk� spad�a masa nowych obowi�zk�w z kt�rymi musia�a da� sobie rad�, je�li chcia�a prze�y�. Historia przepe�niona cierpieniem, b�lem, upokorzeniem, niewiarygodnym strachem o jutro , ale czasami tak�e rado�ci� z tych ma�ych rzeczy i szcz�ciem, bo uda�o si� prze�y� kolejny dzie�...

Jedna z bardziej warto�ciowych ksi��ek w tej tematyce👌

"Cz�owiek jest nikim, kiedy przygl�da si�, jak ma�e dzieci gin� mordowane, a sam siedzi w zimnej dziurze zbyt przestraszony, by wyle�� i zareagowa�. Kiedy ca�e pa�stwa pragn� jego �mierci [...], kiedy psy wartownicze s� lepiej traktowane od niego”.

Kolejna historia wojenna oparta na faktach, kt�ra znalaz�a si� w moich r�kach i na d�ugo pozostanie w pami�ci.

"�wiat�o ukryte w mroku" to historia si�str Podg�rskich, kt�re nara�aj�c w�asne �ycie ratowa�y �yd�w.

Jest to historia nie tylko o czasach, w kt�rych przysz�o �y� naszym przodk�w ale r�wnie� o bohaterach II wojny �wiatowej. Jest to napewno powie�� o po�wieceniu, odwadze, determinacji i cierpieniu.

Przewa�nie jak czytam ksi��ki to wyobra�am sobie, �e jestem w danym miejscu z bohaterami, �e prze�ywam z nimi t� histori�. Tak by�o i tym razem. Przeczyta�am sporo ksi��ek o tematyce obozowej czy i wojennej i za ka�dym razem ogarnia mnie z�o��, smutek i bezradno��..

Jak ci�ko uwierzy� w to co jest w stanie zrobi� cz�owiek cz�owiekowi.

Chyba nigdy nie b�d� w stanie tego zrozumie�.

Lubi� ksi��ki historyczne, jednak ograniczam si� raczej do czas�w II wojny �wiatowej. Ten okres jest dla mnie najbardziej wstrz�saj�cy. "�wiat�o ukryte w mroku" Sharon Cameron jest w�a�nie tak� histori�. Cieszy�am si�, �e tym razem nie by�a to opowie�� dziej�ca si� w obozie koncentracyjnym. Ma�o tego, to ksi��ka oparta na faktach, tym bardziej jest dla mnie zdumiewaj�ce, �e kto� mo�e wykaza� si� tak� odwag�.

Stefania Podg�rska ju� od najm�odszych lat by�a bardzo rezolutna. Postanowi�a, �e b�dzie mieszka� w mie�cie i z pomoc� starszych si�str uknu�a ma�y spisek i jej mama musia�a pozostawi� j� w Przemy�lu. Nasza bohaterka zacz�a prac� w sklepie u pa�stwa Diamant�w. Wkr�tce by�a traktowana jak cz�onek rodziny. Jednak gdy do Polski wtargn�li Niemcy los wszystkich sta� si� mocno niepewny, gdy� jej pracodawcy by�o �ydami. Jednak z tej historii mo�emy przekona� si�, �e odwaga ludzka nie zna granic. I naprawd� jeste�my w stanie dla drugiego cz�owieka znie�� wiele.

Ksi��ka ma prawie 500 stron, ale nie odczu�am tego. By�a naprawd� ciekawie napisana. Mo�e chwilkami ociupinke mi si� d�u�y�o, ale to chyba jedyny minus tej powie�ci. By�y w niej momenty wstrz�saj�ce, by�y r�wnie� wzruszaj�ce. Ba�am si� strasznie o g��wn� bohaterk� i jej rodzin�. Martwi�am si�, �e naprawd� to wszystko �le si� sko�czy, bo rzadko przy takich tematach liczymy na dobre zako�czenie. Ksi��ka bardzo zyskuje na tym, �e jest oparta na faktach. A� wydaje si� nieprawdopodobne, �e takie rzeczy si� kiedy� dzia�y. Mimo to historia ta natchn�a mnie pozytywnie. Oby wi�cej takich ludzi jak g��wna bohaterka ksi��ki. Wtedy �wiat sta�by si� lepszy.

Nastoletnia Fusia Podg�rska mieszka i pracuje w Przemy�lu,w sklepiku �ydowskiej rodziny Diamant�w.Kiedy do miasta wkraczaj� Niemcy,jej pracodawcy trafiaj� do getta i teraz dziewczyna musi sama walczy� o przetrwanie swoje i siostry Helenki.Ich �ycie zmienia si�, kiedy w drzwiach domu Fusi staje Max-syn Diamant�w,kt�ry jako jedyny wyskoczy� z poci�gu jad�cego do obozu zag�ady.Siostry Podg�rskie,wbrew zakazowi hitlerowc�w,zapewniaj� mu schronienie.Z czasem,w domu przy ul.Tatarskiej 3 ukrywaj� si� kolejni uciekinierzy z getta.

Dziewczynki codziennie �yj� w strachu,a ka�de pukanie do drzwi mo�e oznacza� �mier�.

*********************************************

Ksi��ka jest napisana na podstawie prawdziwego pami�tnika Stefanii Podg�rskiej,o kt�rej-przyznaj�-wcze�niej nie s�ysza�am,o czym mo�emy si� dowiedzie� z przypis�w autorki.I to w�a�nie ten rozdzia� podoba� mi si� najbardziej.Mog�am z niego pozna� dalsze losy bohater�w i obejrze� ich na zdj�ciach.

Historia opowiedziana w ksi��ce jest napisana prostym j�zykiem,szybko si� j� czyta i na pewno jest przejmuj�ca.

Ale..dla mnie,osoby,kt�ra przeczyta�a ju� naprawd� bardzo du�o takich ksi��ek,by�a przewidywalna i nie wnios�a nic szczeg�lnego.Dlatego postanowi�am,�e przez d�u�szy czas nie b�d� si�ga� po takie ksi��ki,bo zaczynaj� mnie nudzi� i irytowa�,a przecie� powinno by� odwrotnie.

Powinny mnie sk�ania� do refleksji,bo odwaga tych os�b jest czym� niesamowitym.

Dlatego �mia�o polecam j� osobom, kt�re sporadycznie si�gaj� po tak� literatur�. Dla nich z pewno�ci� ta historia b�dzie wyj�tkowa.

S� takie ksi��ki, kt�re na d�ugo zostaj� w pami�ci, a zaraz po lekturze g�owa wr�cz wybucha od nat�oku emocji. Najcz�ciej takie w�a�nie s� historie o tematyce wojennej. Czy w tym przypadku r�wnie� tak by�o?

'Wtedy jeszcze nie wiedzia�am, �e mrok wi��e si� ze strachem.'

Stefania i Helena Podg�rskie s� siostrami, kt�re na czas wojny mia�y tylko siebie. Wra�enie by�o jednak pozorne, poniewa� zdecydowa�y si� w domu da� schronienie �ydom. W my�l zasady, �e Niemiec mo�e zabi� tylko raz, postanowi�y ocali� trzyna�cie innych �y�. Od moment podj�cia tej decyzji ka�dorazowe pukanie do drzwi powoduje, �e serce zamiera im w piersiach. Czy uda im si� pom�c ka�demu, kto tej pomocy potrzebowa�?

Sama nie wiem od czego zacz��. Historia na faktach, kt�ra przepe�niona jest przede wszystkim strachem. Nie potrafi� sobie nawet wyobrazi� jak wielkim. Podczas lektury zastanawia�am si� jak zachowa�abym si�, b�d�c na miejscu Fusi i Heli, jednak nie potrafi�am. Nie wyobra�am sobie, �eby dzieci, bo starsza by�a nastolatk�, a druga mia�a tylko osiem lat, potrafi�y wykaza� si� tak niewyobra�aln� odwag�. Fusia na pierwszym planie stawia�a siostr� i jak sama m�wi�a, swoich �yd�w. Zapracowywa�a si� do upad�ego, robi�a wszystko, aby w miar� mo�liwo�ci starczy�o jedzenia dla ka�dego. Nara�a�a tym samym �ycie nie tylko swoje, ale te� swojej ma�ej siostrzyczki, kt�ra by�a r�wnie odwa�na.

Ka�dy rozdzia� dzieje si� w okre�lonym przedziale czasowym. Wiemy dzi�ki temu, jak wydarzenia roz�o�y�y si� w czasie i ile trwa�a ca�a historia.

'Niekt�rzy ludzie nie lubili �yd�w. Oczywi�cie wiedzia�am o tym. Co innego jednak nie lubi� jakiej� nacji, a co innego odm�wi� dzieciom i starcom kropli wody. Nigdy si� z czym� podobnym nie spotka�am.'

Bohaterem nie jest Iron Man czy Kapitan Ameryka. To osoba taka jak Stefania, Helena i ca�a grupa os�b, kt�re po�wi�ca�y swoje �ycie, aby pom�c prze�y� chocia� jednemu �ydowi. Nie trzeba mie� supermocy, wystarczy ch�� pomocy drugiemu cz�owiekowi i postawienie innych ponad siebie. W�a�nie dla takich os�b warto pozna� t� ksi��k�.

'Strach przychodzi w ciemno�ciach, gdy le�y si� nieruchomo i czeka, a� rozlegnie si� pukanie do drzwi. Strach rzadko bywa racjonalny.'

Ma�e, wielkie bohaterki

Pod koniec wojny zar�wno nazi�ci, jak i ich zwolennicy, pr�bowali zniszczy� jak najwi�cej dokument�w dotycz�cych holokaustu, by nie pozosta�y �adne dowody ich bestialstwa. Zatem, aby odtworzy� skale ludob�jstwa, zar�wno naukowcy, jak i agencje rz�dowe i organizacje �ydowskie opieraj� si� na r�nego rodzaju rejestrach, takich jak spisy ludno�ci czy fragmenty ocala�ych materia��w archiwalnych. Tylko w oparciu o te szcz�tkowe dokumenty mo�na stwierdzi�, �e w czasie wojny zgin�o oko�o 6 milion�w �yd�w! Liczba ta ca�y czas ulega zmianie, w miar� zdobywania dokument�w. Cho� ilo�� ofiar przera�a, to jest wyrazem za�lepienia ide� czysto�ci rasowej, a tak�e konsekwencj� planowanej i zbiurokratyzowanej zbrodni na ludzko�ci. Nazi�ci uwa�ali Niemc�w za „wy�sz� ras�”, dlatego ich plan obejmowa� eksterminacj� „gorszych”, za jakich uznano przede wszystkim �yd�w, ale tak�e Rom�w, niepe�nosprawnych Niemc�w i niekt�re ludy s�owia�skie (a zw�aszcza Polacy i Rosjanie), mog�ce stanowi� zagro�enia dla tzw. niemieckiej wsp�lnoty rasowej. Machina mordu by�a na tyle rozkr�cona, �e wci�gni�to w ni� nawet osoby, na kt�re wydano wyrok. W ten spos�b wzajemnie na siebie donoszono, Polak by� w stanie zdradzi� nie tylko �yda, ale i Polaka, podobna sytuacja wyst�powa�a w spo�eczno�ci �yd�w. Osi�gni�to stan, w kt�rym do nikogo nie mo�na by�o mie� zaufania, w kt�rym brat wydawa� brata, w kt�rym z uwagi na paniczny strach, nie mo�na by�o liczy� na niczyj� pomoc.

Tym wi�kszym heroizmem wykaza�y si� siostry Podg�rskie – Stefania i Helena, kt�re podczas II wojny �wiatowej ocali�y kilkana�cie os�b �ydowskiego pochodzenia, ukrywaj�c ich w swoim domu. Przejmuj�c� powie��, opart� na tej prawdziwej historii si�str przeczyta� mo�emy dzi�ki Sharon Cameron oraz Wydawnictwu Kobiecemu. Bestseller pt. „�wiat�o ukryte w mroku”, to wyr�niaj�ca si� na tle innych podobnej tematyce opowie�� o bohaterstwie, po�wi�ceniu, ale te� strachu przed tym, co nast�pi, kiedy ktokolwiek zorientuje si�, �e Podg�rskie ukrywaj� �yd�w. W kraju, gdzie kar� nawet za nakarmienie �yda by�a �mier�, Stefania, podj�a decyzj�, kt�ra mog�a sko�czy� si� tragicznie. K�ad�c na szali swoje �ycie i �ycie swojej siostry, by�a w stanie ocali� ludzi, kt�rych jedyn� win� by�o pochodzenie. Po te wzruszaj�c� ksi��k� si�gn�� mog� nie tylko mi�o�nicy historii i osoby zainteresowane okresem II wojny �wiatowej, ale wszyscy, kt�rzy ceni� sobie dobrze skonstruowane i poruszaj�ce serca historie.

Autorka przybli�a nam losy Stefanii Podg�rskiej, zwanej Fusi�, dziewczynki wychowanej na wsi, kt�rej marzeniem by�o zamieszka� mie�cie. Ku utrapieniu rodzicielki szybko przenios�a si� do si�str do Przemy�la, rozpoczynaj�c w wieku trzynastu lat doros�e, wype�nione prac� �ycie. Posada w sklepie prowadzonym przez rodzin� �ydowsk� zdeterminowa�a ca�� jej przysz�o��, nie do�� bowiem, �e pa�stwo Diamant traktowali j� jak cz�onka rodziny, to jeszcze zakocha�a si� (zreszt� z wzajemno�ci�) w jednym z syn�w pracodawc�w, Iziu. T� mi�o�� i spokojne �ycie, jakie prowadzi�a w domu Diamant�w przerwa� dramat wojny.

Zgromadzenie �yd�w w getcie, ci�ka praca, g��d – to wszystko sta�o si� udzia�em przyjaci� Stefanii, kt�ra przez ca�y ten okres ich odizolowania dostarcza�a im leki oraz jedzenie. T� egzystencj� przerwa�a wyw�zka do oboz�w – Izio trafi� do obozu janowskiego we Lwowie, pa�stwo Diamant, do Be��ca, gdzie zapewne zgin�li po wyj�ciu z bydl�cego wagonu. Stefania kosztem g�odu i wielu wyrzecze� pod��a za Izio, pr�buj�c umo�liwi� mu ucieczk� z obozu, niestety na skutek niesprzyjaj�cych okoliczno�ci ch�opak zostaje z�apany i zamordowany. R�wnie� jego brat, Maks, zostaje wytypowany do wyw�zki, ale udaje mu si� uciec, wyskakuj�c przez okno. Jego ucieczka staje si� bod�cem dla Stefanii do podj�cia decyzji o ukrywaniu nie tylko Maksa, ale i jego kolegi, a nast�pnie kolejnych �yd�w. Jednocze�nie na dziewczyn� spada obowi�zek opieki nad ma�� siostr�, kt�ra – w obliczu wojny i tego co si� wok� niej dzieje – bardzo szybko dorasta i wkr�tce sama zaczyna pomaga� �ydom, mi�dzy innymi przekazuj�c wiadomo�ci do getta.

Lektura ksi��ki jest poruszaj�cym do�wiadczenie szczeg�lnie, i� mamy �wiadomo��, �e dotyczy prawdziwych os�b i prawdziwych dramat�w. Autorka doskonale wywa�y�a proporcje pomi�dzy opisem wydarze�, a ich t�em spo�eczno-politycznym, ukazuj�c r�ne postawy prezentowane przez r�ne nacje, ale te� czyni�c z ksi��ki powie��, kt�rej nigdy si� nie zapomina…

Justyna Gul

Qultura s�owa

Swietnie napisana, trzymaj�ca w napi�ciu i przede wszystkim sk�aniaj�ca do refleksji: czy zrobi�abym to samo? Jaka cz�owiekiem jestem? Gratulacje dla autorki...

"�wiat�o ukryte w mroku" to opowie�� oparta na prawdziwych wydarzeniach.

Stefania, zwana Fusi�, rezolutna dziewczynka, jedna z o�miorga rodze�stwa, sp�dza beztroskie dzieci�stwo w rodzinnym domu na wsi.

Jednak zazdro�ci starszym siostrom niezale�no�ci i postanawia, tak jak one zamieszka� w Przemy�lu.

Podejmuje prac� w sklepie �ydowskiej rodziny Diamant�w i tak zaczyna si� jej niesamowita historia.

Ale c� to jest za opowie��. Zostajemy wrzuceni w �rodek akcji i przez 480 stron ksi��ki towarzyszymy siostrom Podg�rskim.

Czytaj�c, raz po raz w zdumieniu u�wiadamiamy sobie, �e to nie fikcja literacka.

W przypadku takich ksi��ek trudno napisa�, �e si� podoba�a lub by�a fajna.

Ale zapewniam - jest warta przeczytania.

A rekomendacja syna Stefanii Podg�rskiej potwierdza moj� opini�.

�wiat�o ukryte w mroku

Stefania to m�oda katoliczka. Pragnie opu�ci� rodzinn� wie� i zacz�� �ycie w du�ym mie�cie. W ko�cu udaje jej si� tego dokona� i przeprowadza si� do Przemy�la. Tam podejmuje si� pracy u �ydowskiej rodziny. Szybko si� z nimi zaprzyja�nia i zawdzi�cza im wiele. S� dla niej jak rodzina. Jednak w dniu w kt�rym rozpoczyna si� wojna wszystko przybiera znacznego t�pa. Jak wiadomo �ydzi byli szczeg�lnie �le traktowani przez nazist�w. Dlatego te� rodzina Diamant�w zmuszona zostaje do opuszczenia swojego domu i przeniesienia si� do getta. Stefania zostaje jednak w Przemy�lu w najm�odsz� siostr� Helen�. Skazana na g��d, brak pieni�dzy i mr�z nie poddaje si� a ponadto podejmuje si� jeszcze wi�kszego niebezpiecze�stwa. Gdy pewnego dnia z getta ucieka jeden z syn�w Maks� przychodzi z pomoc� w�a�nie do niej. Ta bez strachu i chwili zastanowienia od razu przyjmuje go pod swoje skrzyd�a i otacza opiek�. Po pewnym czasie przychodzi do niej jeszcze wi�cej �yd�w. Dziewczyna wykazuje si� niezwyk�� odwag� i nawet gdy jest ich ju� du�o nikomu pomocy nie odmawia. Jednak nie wszystko jest takie kolorowe. Kara za ukrywanie �yd�w i ich rodzin by�a tylko jedna. �mier�. Czy Stefanie dotknie kara za uratowanie �ydowskich istnie�? Kim si� stanie lub co b�dzie dalej ze nasz� bohaterk�? Co z Iziem do kt�rego chyba najbardziej si� przywi�za�a? Ksi��ka o tematyce wojennym jednak nie przedstawia jej w spos�b okrutny pe�en morderstw i tortur a pokazuje �e byli tam te� ludzie kt�rzy pomagali i nie bali si� �mierci.

Przemy�l. II wojna �wiatowa. Powie�� oparta na prawdziwej historii si�str Heleny i Stefanii Podg�rskich, kt�re w domu, w kt�rym mieszka�y da�y schronienie �ydom z getta.

.

Oczywi�cie to wielkie uproszczenie wydarze� opisanych w ksi��ce. Jest ona bowiem przede wszystkim o �yciu si�str, o wszystkim co prze�y�y w tym strasznym czasie. Powie�� napisana tak �adnie, �e nie przeszkadza�a mi narracja w pierwszej osobie, kt�rej raczej nie lubi�. Ponadto jest wyj�tkowo dynamiczna. Zdania s� tak sk�adnie budowane, styl tak przyjemny, �e naprawd� bardzo dobrze si�j� czyta (t�umaczenie Urszula Gardner). Ja wiem, �e zaraz kto� si� znajdzie, kto uzna, �e te przymiotniki nie s� adekwatne do charakteru ksi��ki, od razu wi�c prostuj�. Pisz� tu o STYLU ksi��ki, prosz� zwr�ci� uwag�. Co jeszcze istotne, cho� przeczyta�am ju� w �yciu troch� ksi��ek o podobnej tematyce, ta wydaje si� wyj�tkowo prawdziwa, naturalna. Taka �yciowa, �e smutkami ale i rado�ciami, kt�re ludzie mogli prze�ywa�. Rownie� z niedowiarzaniem w prawdziwo�� fakt�w, kt�re si� rozgrywaj� na ich oczach. I z lud�mi r�nymi jak dzi�. Z�ymi i dobrymi bez wzgl�du na narodowo�� i profesj�. Jest te� mn�stwo rozterek, pomaga� czy nie pomaga�, gdzie tkwi mniejsze z�o, jak walczy� z wyrzutami sumienia...

Oczywi�cie, nie ma co odnosi� si� do tre�ci, w sensie zdarze� i zachowa� postaci, bo to nie mnie ocenia�. Mog� si� pokusi� o sytuacj� nam tera�niejsze ale nie o te ci�kie czasy historyczne. Jest przejmuj�co, smutno, tragicznie, wzruszaj�co. Wiadomo, �e cz�owiek si� sporo denerwuje przy takim czytaniu, niemoc i �al jest ogromny. Ka�dy zdaje sobie z tego spraw�.

Ca�o�ci dope�nia nota biograficzna si�str wraz z autentycznymi zdj�ciami� Ponadto twarda obwoluta i przyjemna dla oka czcionka. Musz� przyzna�, �e �adnie wydana jest ta ksi��ka.

"Nie nale�y wrzuca� wszystkich do jednego worka. Ludzie r�ni� si� mi�dzy sob�. Zar�wno �ydzi, jak i Polacy. A nawet Niemcy."

Wojna wyzwala r�norodne typy zachowa� cz�owieka, w tym skrajne i kontrastowe, okrutne i bezlitosne, odwa�ne i heroiczne. Sami do ko�ca nie wiemy, do kt�rej z grup zaliczyliby�my si�, gdyby los postawi� nas w mega dramatycznej sytuacji. Czy byliby�my zdolni stan�� w obronie s�abszych i dyskryminowanych? A mo�e kryliby�my si� za plecami innych udaj�c, �e nie dostrzegamy niedoli s�siad�w i przyjaci�. A je�li zwyk�a ludzka przyzwoito�� wymaga�aby da� schronienie obcym, a przy tym ryzykowa� �yciem w�asnym i rodziny, sta� by�oby nas na okazanie prawdziwego cz�owiecze�stwa? Wielokrotnie, przy okazji czytania podobnych powie�ci, podejmowa�am w rozwa�aniach i rozmowach te zagadnienia. Za ka�dym razem, wraz z wiekiem, m�j podziw wobec faktyczne daj�cych �wiadectwo heroizmu i sprawiedliwo�ci, nieustannie ro�nie i utrwala si�. „�wiat�o ukryte w mroku” zmusza jeszcze do docieka�, sk�d u m�odych os�b wielka ch�� i si�a niesienia pomocy potrzebuj�cym, tak szczera, �e zawstydza biernych doros�ych?

Powie�� wywiera ogromne wra�enie, wyzwala mn�stwo emocji, przywo�uje prawdziwe zdarzenia, miejsca i osoby. Pi�knie sfabularyzowana opowie�� o niezwyk�ej postawie si�str podczas drugiej wojny �wiatowej. Chocia� same osamotnione i oddzielone od rodziny podejmuj� si� bohaterskich czyn�w. Ledwie doros�a Stefania Podg�rska i jej sze�cioletnia siostra Helena ukrywaj� na strychu trzyna�cioro os�b �ydowskiego pochodzenia. Koszmar wojennej codzienno�ci zintensyfikowany strachem przed wykryciem. Cudem zdobywaj� �ywno�� i podstawowe artyku�y, maskuj� istnienie ukrywaj�cych si�, przenikaj� ukradkiem ulicami podczas godziny policyjnej, zagl�daj� �mierci w oczy podczas wizyt w getcie. Dochowuj� �cis�ej tajemnicy, nawet przed s�siadami i znajomymi, tak naprawd� nie wiedz�, kto jest sprzymierze�cem lub wrogiem, kto wyka�e si� zrozumieniem lub doniesie gestapowcom. Jednak i w zgliszczach zbombardowanego i okupowanego Przemy�la mo�e tli� si� nie�mia�y promyk nadziei, rodzi� przyja�� i mi�o��. Sharon Cameron zwraca uwag� nie tylko na chwalebn� postaw� Polek w niesieniu pomocy wykluczonym ze spo�ecze�stwa, ale r�wnie� u�wiadamia jak r�nie cudem ocaleni �ydzi wykazywali wdzi�czno�� i podzi�kowania wobec wybawczy�. Niekt�rzy nawet bez zwyk�ych s��w po�egna� zrywali w dniach wyzwolenia kontakt z dziewcz�tami, a przecie� zawdzi�czali im �ycie. Wspomnienia daj�ce do my�lenia. Z�o i dobro kryj� si� w ka�dym z nas, i to od nas zale�y, kt�rej stronie pozwolimy doj�� do g�osu, jakie wnioski wyci�gniemy z wewn�trznej walki miotaj�cych si� sprzeczno�ci, uczu� i l�k�w.

[Adres usuni�ty]

Ksi��ka, kt�r� wzi�am do r�ki to kolejna opowie�� wojennych los�w.

Przeczyta�am ja jednak jednym "tchem". Wartka akcja jak r�wnie� opowie�� w pierwszej osobie powoduje,�e czytelnik widzi Przemy�l w wojennej zawierusze i uto�samia si� ze strachem i emocjami bohater�w.

Polecam bardzo!

Ksi��ka jest niesamowita, wci�ga od pierwszej strony ma si� wra�enie jakby by�o si� z bohaterami, emocje niesamowite, ksi��k� czyta si� jednym tchem, polecam z ca�ego serca

Przemy�l. Stefania wiedzie spokojne �ycie wraz z zaprzyja�nion� �ydowsk� rodzin�, gdy do miasta wkraczaj� Niemcy. Ten dzie� diametralnie zmienia ich �ycie. Pa�stwo Diamantowie trafiaj� do getta, a Stefania zostaje sama. Zrozpaczona wyrusza do swojej rodziny, gdzie spotyka tylko swoj� sze�cioletni� siostr� Helenk�. Razem wracaj� do Przemy�la i stawiaj� czo�a okrucie�stwom jakie wyrz�dzaj� Niemcy.

Pewnego dnia w ich progu zjawia si� Maks Diamant, co powoduje, �e siostry Podg�rskie decyduj� si� na bohaterskie czyny, kt�re mog� przep�aci� w�asnym �yciem. Na ka�dym rogu ulicy wisz� plakaty informuj�ce o karze �mierci osobom, kt�re w jakikolwiek spos�b pomagaj� �ydom, a mimo to decyduj� si� pom�c Maksowi. Jak si� p�niej okazuje, nie tylko Maks mo�e liczy� na pomoc si�str.

Jest to przepi�kna powie�� o sile mi�o�ci do drugiego cz�owieka. Mi�o�ci, kt�ra nie zwa�a na r�nice i pojawiaj�ce si� dooko�a podzia�y mi�dzy lud�mi. Ksi��ka Sharon Cameron przypomina nam o losach ludzi, kt�rzy walczyli ka�dego dnia, by przetrwa�. O ludziach, kt�rzy prze�yli koszmar, kt�ry nas tylko ewentualnie mo�e wybudzi� ze snu. A to wszystko dzia�o si� naprawd�…Cierpienie, b�l, rozpacz i strach. Uczucia, kt�re towarzyszy�y bohaterom ksi��ki ka�dego dnia. Towarzyszy�y m�odym, silnym m�czyznom, pi�knym i atrakcyjnym kobietom, starcom oraz dzieciom, kt�re utraci�y beztroskie dzieci�stwo.

Szczeg�ln� uwag� pragn� zwr�ci� na siostry Podg�rskie, kt�re s� dla mnie wielkimi bohaterkami, do teraz si� zastanawiam czy ja by�abym zdolna do takich czyn�w i nadal nie potrafi� znale�� odpowiedzi. Mog�y prze�y� t� wojn� nieco spokojniej, o ile mo�na tak powiedzie� o tamtych czasach, ale wybra�y strach i walk� o �ycie innych istnie�.

„Trzyna�cie istnie� w zestawieniu ze �mierci� jednego cz�owieka – rzek�a raz – Bilans by� naprawd� korzystny” – S� to s�owa Stefanii Podg�rskiej w jednym z wywiad�w, co tylko potwierdza jak wspania�� osob� by�a i jak wielkie mia�a serce. Serce, kt�re zosta�o tak poranione, �e tak naprawd� nigdy si� nie zagoi�o, nigdy nie by�o takie jak przed wojn�. Tak jak serca milion�w istnie�.

Warto si� zatrzyma� i po�wi�ci� czas na przeczytanie owej ksi��ki, kt�ra opisuje prawdziwe wydarzenia. Na oddanie szacunku bohaterom, kt�rzy prze�yli i musieli od nowa uk�ada� sobie �ycie, chocia� koszmary prze�ytych lat nigdy do ko�ca nie da�y o sobie zapomnie�. Pami�tajmy, �e nie zawsze byli�my wolni, �e nie zawsze mogli�my decydowa� o swoim �yciu, �e to wszystko co czytaj� nasze oczy, ich oczy widzia�y.

"Co� we mnie p�k�o. Pomy�la�am, �e to moje serce. Ale z p�kni�tego serca by�o tyle samo po�ytku co ze strachu i z gniewu".

Helena Podg�rska opuszcza sw�j rodzinny dom na wsi i zamieszkuje w Przemy�lu. Odnajduje dom i prac� u rodziny polskich �yd�w, Diamant�w. Wkr�tce zostaje narzeczon� jednego z nich. Jednak w ich spokojne �ycie wkracza wybuch II Wojny �wiatowej, a nadzieja na to, �e sytuacja si� uspokoi, znika kiedy dziewczyna dowiaduje si� o losie �yd�w. Wkr�tce rodzina Diamant�w dostaje nakaz opuszczenia swojego domu. Ich podopieczna postanawia si� nimi zaopiekowa�, ale ich drogi rozchodz� si�. Pewnego dnia do drzwi jej domu puka Maks Diamant. Stefania wraz z siostr� Helen�, postanawiaj� go ukry� na strychu. Wkr�tce do��czaj� do niego kolejni �ydzi.

"�wiat�o ukryte w mroku" to powie��, kt�ra od samego pocz�tku porusza wra�liwe struny u czytelnika. Pomimo tego, �e historia Stefanii i Heleny wydarzy�a si� dawno temu, autorka tchn�a �ycie na stronach tej powie�ci. Poznajemy tu kobiet�, kt�ra pomimo strachu i panuj�cego terroru, stara�a si� pom�c jak najwi�kszej liczbie os�b. Czy mia�a chwil� zw�tpienia i s�abo�ci? Momenty, w kt�rych znalaz�a si� osoba, kt�rej mog�a odm�wi� pomocy? Oczywi�cie, �e tak, ale Helena kierowa�a si� g��wnie dobrem innych, nawet je�li znalaz�y si� osoby, kt�re swoimi gro�bami wymusza�y schronienie. Ta powie�� pokazuje r�wnie� jak w obliczu niebezpiecze�stwa, potrzeby chronienia siebie i swoich bliskich, zmienia si� post�powanie ludzi. Zanika s�siedzka pomoc, potrzeba przetrwania sprawia, �e ludzie coraz mniej ch�tnie wyci�gaj� do siebie pomocn� d�o� i patrz� tylko na w�asne potrzeby. Jednak w�r�d chaosu wojny, w czasach, kiedy jest niszczona ludzka godno��, kiedy w ludziach budz� si� bestie, w�r�d tego mroku, pojawiaj� si� �wiate�ka dobroci. Takimi �wiate�kami s� mi�dzy innymi Stefania i jej m�odsza siostra Helena, kt�ra pomimo m�odego wieku, rozumia�a powag� sytuacji i pomaga�a siostrze.

Autorka stworzy�a emocjonalne i realistyczne odzwierciedlenie los�w si�str. Lektura nie tylko trzyma w napi�ciu, ale sprawia, �e wraz z bohaterk� odczuwa si� strach, beznadziej�, ale r�wnie� chwile rado�ci i beztroski. Do�wiadczamy jej rozterek i jeste�my obserwatorami mi�o�ci, kt�ra rodzi�a si� pomi�dzy ni�, a Diamantem. Nie zabraknie tu r�wnie� niebezpiecze�stwa, kt�re trzyma w napi�ciu. Ta historia pokazuje, �e nie nale�y klasyfikowa� i dyskryminowa� ludzi ze wzgl�du na pochodzenie, wyzwan� religi� i wiele innych rzeczy. Wszyscy zas�ugujemy na godno�� i szacunek. Na przyk�adzie II Wojny �wiatowej powinni�my wyci�gn�� wa�n� lekcj� na temat tego, do czego doprowadza nienawi�� i podzia� ludzi. Ta historia pokazuje r�wnie�, �e nie ka�dy �yd i Polak by� dobry, zdarzali si� ludzie, kt�rzy patrzyli tylko na w�asne interesy i zamykali drzwi przed nosem tych, kt�rzy b�agali o pomoc. Jednak zdarzali si� r�wnie� Niemcy, kt�rzy nieoczekiwanie przychodzili z pomocn� d�oni�.

"�wiat�o ukryte w mroku" to historia wstrz�saj�ca, poruszaj�ca i sk�aniaj�ca do refleksji, ale r�wnie� daj�ca nadziej� na to, �e tam gdzie dzieje si� z�o, zawsze jest �wiat�o, pomocna d�o�, kt�rej mo�na si� chwyci�. Ta ksi��ka nie jest literatur� faktu, ale prawdziwo�� zdarze� w niej potwierdzi� syn Stefanii Podg�rskiej. Sama Sharon Cameron informuje, �e bazowa�a na pami�tniku Stefanii, kt�ry otrzyma�a od jej syna. S� niewielkie r�nice pomi�dzy zapiskami Stefanii, a powie�ci�, ale o tym opowie Wam sama autorka. Ja ze swojej strony dodam jeszcze, �e to powie��, po kt�r� warto si�gn��, poniewa� zostaje w pami�ci na bardzo d�ugo.

Przepi�kna historia dw�ch si�str, kt�re znalaz�y w sobie tak du�o odwagi, �e a� trudno uwierzy�, �e to wszystko zdarzy�o si� naprawd�. Powie�� czyta si� jednym tchem maj�c ci�gle w pami�ci to, �e to wszystko by�o tak niedawno. Poruszaj�ca ksi��k�, polecam bardzo.