Bronis�aw Geremek, wschodni Europejczyk, domaga� si� niegdy� zjednoczenia europejskiej pami�ci. My, wschodni Europejczycy, nosimy w sobie t� w�a�nie wra�liwo��. Autorzy tej ksi��ki napisali j� w oparciu o konstatacj�, �e podzia� europejskiej pami�ci jest niemo�liwym do unikni�cia skutkiem niewypracowania wsp�lnej pami�ci. Kluczem do jej odnalezienia jest przyj�cie pami�ci komunizmu. Tak jak kluczem pierwszego zjednoczenia europejskiego by�o pokonanie faszyzmu i wynikaj�ca z tego wsp�lna pami��, tak kluczem drugiego zjednoczenia europejskiego by� upadek komunizmu i wsp�lna pami��, kt�ra powinna by�a z tego wynikn��. Jednak komunizm nie zosta� pokonany (poniewa� sam si� za�ama�), a pami�� o nim nie sta�a si� wsp�lna i nadal buszuje jako upi�r Europy.
Teksty zebrane w tej ksi��ce zosta�y napisane niezale�nie od siebie. Ich spontaniczna wsp�lno�� czyni z ich autor�w prawdziwych wschodnich Europejczyk�w. Wsp�lnym problemem jest pami�� komunizmu na Wschodzie oraz odmowa jej przyj�cia na Zachodzie.
Wszystkie �wiadcz� solidarnie o przekonaniu, �e problem pami�ci komunizmu jest najwa�niejszy, gdy chodzi o zjednoczenie �wiadomo�ci europejskiej.
