Rozdro�a

Jest 1934 rok. Mieszka�cy G�rnego �l�ska, podzielonego mi�dzy Polsk� a Niemcy zaczynaj� odczuwa� niepok�j i widmo nadchodz�cej wojny. Rodzina Sophie Trauter zmuszona jest do obni�enia standard�w �ycia. M�oda Sophie, nazywana te� Zosi� poznaje W�adka Zaleskiego. Mi�dzy nimi rodzi si� uczucie, kt�re doprowadza ich do o�tarza. Jest 1939 rok. M�odzi zostaj� rozdzieleni na d�ugie lata. Czy ich mi�o�� przetrwa? Czy wojna ich zmieni? Jak W�adek i Zosia odnajd� si� w nowych, powojennych czasach? I jak o histori� tych dwojga zadbaj� kolejne pokolenia?

Sabina Waszut napisa�a niesamowit� i zapieraj�c� dech w piersiach histori� mi�o�ci, ale namalowa�a te� realistyczny obraz spo�ecze�stwa i �ycia mieszka�c�w G�rnego �l�ska. Te dwa aspekty po��czone ze sob� tworz� opowie�� wielowarstwow�, pe�n� g��bi i emocji.

"Rozdro�a" to ksi��ka nieodk�adalna. Trudno jest oderwa� si� od historii, jak� serwuje. Wielk� umiej�tno�ci� jest ubra� emocje w s�owa w taki spos�b, aby czytaj�c je czu� to samo, co postaci. Autorce to si� uda�o. Dzi�ki swobodzie, z jak� pisze, konsekwencji i niezwyk�ej umiej�tno�ci przelewania wspomnianych emocji na papier, losy Zosi i W�adka staj� si� bliskie czytelnikowi.

Ca�a saga zamyka si� w latach 1939 - 2006. W tym czasie poznajemy �ycie nie tylko g��wnych bohater�w, ale te� �l�zak�w. W cudowny spos�b zosta� oddany ho�d �l�skiej kulturze, ale i klimat tamtejszych familok�w i tradycji. �l�sk jest jednym z bohater�w sagi "Rozdro�a". Jest obserwatorem, kt�ry widzia� wi�cej, ni� niejeden cz�owiek. Widzia� wojn�, ale te� mi�o��, widzia� strach i g��d, ale widzia� te�, kiedy nadchodzi� spok�j.

Nie zawsze wszystko jest czarno-bia�e…

Prawda?

„Te domy stoj� na rozdro�u, tutaj ko�czy�a si� jedna droga i zaczyna�a inna, tutaj nale�a�o dokonywa� wybor�w. Wiele razy uda�o nam si� wybra� w�a�ciwie”.

W jakim stopniu jest Wam znana historia �l�ska? Regionu, kt�ry przechodzi� z r�k do r�k. Obszaru zr�nicowanego pod wzgl�dem narodowo�ciowym. Miejsca, gdzie roznosi� si� g�os wielu j�zyk�w, a jedn� ca�o�� stanowi�a mieszanka mniejszo�ci narodowych. Gdzie �yli zwyczajni ludzie, kt�rzy niejednokrotnie prze�ywali dramaty zwi�zane z wielokulturowo�ci� tych ziem.

Jak jest tu dzi�?

Cho� opowie�� pt. „Rozdro�a” autorstwa Sabiny Waszut jest sag� rodzinn� i wielow�tkow�, to jest ona tylko fragmentem naszej, jak�e trudnej, historii �l�zak�w. Jak bardzo istotne wi�c jest to, by bez naginania przesz�o�ci, pokaza� ��cz�ce ludzi nie tylko tradycje, ale przede wszystkim u�wiadamia�, jak specyficzne jest oblicze G�rnego �l�ska. Jak wa�na dla nas jest wi� z regionem. I w�a�nie o niej i o cz�ci zachodz�cych proces�w na G�rnym �l�sku oraz o walce o swoj� to�samo�� opowie Wam Sophie Trauter. G��wna bohaterka lektury zosta�a stworzona przez chorzowsk� powie�ciopisark�, kt�ra z zami�owania pisze o G�rnym �l�sku. A inspiracj� do powstania �l�skiej sagi, by�y losy dziadk�w autorki.

„Rozdro�a” to opowie�� dla wszystkich czytelnik�w. Dla naszego i kolejnego pokolenia ku pami�ci.

„Kiedy� my�la�am, �e wojna to walka i bohaterowie. Nieprawda. Wojna to czekanie. Na kolejny dzie�. Na kogo�, kto ma prze�y� i wr�ci�”.

W 1939 roku Sophie Trauter wychodzi za m��. Niestety szcz�cie nowo�e�c�w nie trwa d�ugo. Rozdziela ich wybuch II wojny �wiatowej. �l�sk zostaje przy��czony do III Rzeszy.

W�adek Zaleski, syn powsta�ca i drukarz, walczy w polskim wojsku. Sophie podejmuje prac� jako stenotypistka w niemieckim Urz�dzie Miasta w Pszczynie. Razem, a jednak osobno, musz� stawi� czo�a wszechobecnemu z�u, biedzie i d�ugotrwa�emu kryzysowi.

Pocz�tek konfliktu zbrojnego i zbrodniczego zmieni ich los.

„… jeszcze b�dzie tak jak kiedy�”.

Koniec wojny nie przynosi rodzinie Zaleskich wytchnienia. Cho� dopiero teraz mog� zacz�� �y� wsp�lnie, wci�� otacza ich bieda. Mierz� si�, wraz z najbli�szymi, z trudami �ycia codziennego.

W tych przeciwno�ciach losu najwa�niejsza jest dla nich mi�o��. W niej bowiem tkwi si�a i w potomstwie, jakiego si� doczekaj�. To przecie� dla nich stan� si� opok�. Przed nimi i dzie�mi jeszcze wiele wsp�lnych chwil. Smutnych, ale te� i radosnych. A towarzyszy� w nich b�d�: zielony byfyj i butelka z „bied�”.

„Ma��e�stwo, a potem rodzicielstwo, to ci�g�y l�k. Rado��, mi�o��, szcz�cie, ale te� l�k, kt�ry w naszym pokoleniu odczuli�my szczeg�lnie bole�nie. Obr�s� nas wszystkich, wnikn�� w ka�d� kom�rk�”.

Kolejno po Zosi, dziejami pokolenia Zaleskich dzieli si� Oliwia. Jej wnuczka. I cho� przesz�o�� miesza si� z tera�niejszo�ci�, pewne rzeczy pozostaj� niezmienne. O ich zachowanie i trwa�o�� b�dzie w�a�nie walczy�a Oliwia. A o co konkretnie? Co takiego jeszcze skrywa ponad sze��dziesi�cioletnia historia g��wnych bohater�w?

„Ja zawsze na co� czeka�am. Na koniec wojny, powr�t W�adka, na lepsze czasy. Tu na �l�sku kobiety potrafi� czeka�”.

Wa�ne t�o historyczne w „Rozdro�ach” miesza si� z t�em obyczajowym. Tak bardzo realnie odwzorowuje autorka �l�skie zwyczaje i kultur�. Niezale�nie od tego, czy jest to miasto Chorz�w, K�nigsh�tte, czy Stalinogr�d. Czy s�uchamy Sophie, czy Zosi. Familok z czerwonymi parapetami dalej pozostanie familokiem.

W tej lekturze �l�zacy mog� odnale�� cz�stk� swoich rodzinnych korzeni i tradycji. By� mo�e i w waszej familii wy�ledzicie podobne losy poznanych nam tu postaci jak: Eryka, Gerdy, Anny, czy J�zefa?

Na koniec warto jeszcze wspomnie�, i� Sabina Waszut porusza w „Rozdro�ach” tematy nam ju� znane, ale te� i te d�ugo uciszane. Dlatego t� histori� polecam wszystkim czytelnikom.

„Rozdro�a” s� wznowieniem trylogii, kt�r� rozpoczyna tom pod tym samym tytu�em.