Desperatki

Zaintrygowa�y mnie tytu� i ok�adka. Zdesperowane desperatki? Zacz�am czyta� i z miejsca polubi�am 3 bohaterki – odwa�ne, zdeterminowane, zdesperowane. �ami� konwenanse w imi� wy�szych cel�w. Babskie przymierze stopniowo zamienia si� w prawdziw� przyja��. Mimo wsp�lnego celu i niedoli dochodzi�o mi�dzy kobietami do sprzeczek. Wynika�y one z r�nic. Dzieli�o je pochodzenie, wykszta�cenie i status maj�tkowy. Ka�da ma inny charakter(ek), osobowo�� i umiej�tno�ci, dlatego we trzy stanowi�y niezwyk�� si��. Jak wspaniale i z kobiec� gracj� uciera�y nosa oficjelom i swoim prze�ladowcom!

Nieformaln� przyw�dczyni� spisku zosta�a najstarsza z nich. Iza to nowoczesna, silna kobieta, chodz�ca w spodniach. Podziwia�am jej dojrza�o�� i ch�odn� g�ow�, teoretyczn� wiedz� medyczn� Anny wdra�an� w praktyce oraz zdolno�� prze�ycia na ulicy przes�dnej Wiesi. Wspaniale si� czyta�o dialogi mi�dzy nimi, w dodatku stylizowane – gwara warszawskiej z�odziejki, w�adczy ton ziemianki, erudycja c�rki profesora. Troch� gorzej czyta�o mi si� opisy, bo te, cho� ciekawe i bogate w detale, to jednak by�y do�� obszerne, przez co nieco spowalnia�y akcj�.

W powie�ci ukazane zosta�y skrajne reakcje i pogl�dy r�nych grup spo�ecznych na zryw powsta�czy i uciekinierki, ch�ci m�odych ludzi do walki za ojczyzn� oraz �lepa wiara ch�op�w w zapewnienia cara. To buduje prawdziwy obraz tamtych czas�w, ukazuje pocz�tek przemian. Autorka wplot�a do fabu�y autentycznych bohater�w powstania. W ten spos�b oddaje im ho�d. To, co si� dzia�o za oceanem, pod wzgl�dem historycznym by�o dla mnie nowo�ci�. W tle pojawiaj� si� has�a emancypacji kobiet oraz George Sand i Narcyza �michowska.

Du�o tu si� dzieje. Akcja mnie porwa�a i dostarczy�a adrenaliny. Powie�� historyczna ��czy w sobie elementy kilku innych gatunk�w – powie�ci przygodowej, awanturniczej i szpiegowskiej. Na dok�adk� w�tki romantyczne i western! Czego tu nie ma! Walka narodowo-wyzwole�cza, zamach, strzelaniny, ucieczki, pogonie, rozboje, gwa�ty, kradzie�e… Czytelnik obserwuje codzienne �ycie ludzi pod rz�dami r�nych ciemi�ycieli.

"Desperatki" to przygodowo-szpiegowska powie�� historyczna o przyja�ni silnych kobiet, po��czonych ��dz� zemsty, kt�rym los zaplanowa� inn� drog�. Akcja zabiera czytelnika do lat 1863-1867, na tu�aczk� i poniewierk� po �wiecie, udzia� w walkach narodowo-wyzwole�czych. Ksi��ka napisana stylizowanym j�zykiem, z literackim rozmachem wymaga skupienia, lecz dostarcza rozrywki i mimochodem pog��bia wiedz� historyczn�, podkre�laj�c, �e warto walczy� o siebie i przysz�o�� mimo r�nych przeszk�d na drodze.

Trzy kobiety, dla kt�rych nie ma rzeczy niemo�liwych. Splot ci�kich zdarze� sprawia, �e sp�dz� ze sob� sporo czasu... Czasu, kt�ry p�ynie nieub�aganie szybko, a one nie mog� pozwoli�, by zosta�y schwytane.

*

Iza, Wiesia, Anna. Dla nich �ycie nie napisa�o prostego, �atwego scenariusza, wobec kt�rego by dzia�a�y. Ka�da przesz�a osobist� tragedi�, a po��czy�a ich kolejna, w dodatku wsp�lna. Wygl�da na to, �e teraz szybko si� nie rozstan�, presja czasu i tego, co mo�e si� jeszcze wydarzy�, wcale im nie pomaga. Zaczynaj� ucieczk�, kt�ra nie zwalnia tempa dla czytelnika, wszystkie trzy maj� charaktery, ktore zaskakiwa�y mnie niemal na ka�dym kroku. Co najwa�niejsze - tutaj nie znajdziemy wielu chwil rado�ci, nadziei, mamy akcj�, kt�ra nie zwalnia tempa, mamy wydarzenia, kt�re szokuj�, chwilami brutalnymi opisami. Czym si� wyr�niaj� "Desperatki"? Przede wszystkim zwr�ci�abym uwag� na to, �e mamy czasy, w kt�rych jest walka o �ycie, walka o przerwanie, ale nie ka�dy przy tym zapomina o tym, co jest dla niego wa�ne. Maj� czas, by zawalczy� o zemst�, o swoje osobiste sprawy, chocia� wiedz�, jak bardzo mo�e by� to dla nich niebezpieczne w skutkach. Podoba mi si�, jak Weronika Wierzchowska tworzy swoich bohater�w, jak potrafi tchn�� w nich �ycie, nada� ostrych cech, a tak�e pokaza� r�nice kulturowe, takie pomi�dzy r�nymi narodami. Przy lekturze znajdziemy czas na wzruszenie, na ciekawo��, na smutek i �al, dos�ownie ca�o�� emanuje emocjonaln� mieszank�, kt�rej da�am si� porwa�. Je�li macie ch�� na krok w inne czasy, a konkretnie rok 1863, w kt�rym poznacie inn� mentalno��, cofni�cie si� w �wiat, kt�ry odkryje przed wami drzwi. Za drzwiami znajdziecie histori�, kt�ra mo�e Was porwa�, a kt�ra niejednokrotnie zaskoczy i wyrwie z rutyny.

Czy zemsta mo�e sta� si� fundamentem cudownej, cho� dosy� nieoczekiwanej, przyja�ni? Jak udowadniaj� bohaterki powie�ci Weroniki Wierzchowskiej – mo�e, a nawet zdaje si� idealnym przyczynkiem do tego, aby po��czy� wsp�lny cel, jakim jest pomszczenie �mierci ukochanych os�b, oraz kobiecej solidarno�ci, kt�ra potrafi wybawi� przyjaci�ki z wielu tarapat�w. A tych b�dzie co niemiara. Autorka stworzy�a bowiem powie�� przygodow�, kt�ra na my�l przywodzi western osadzony w drugiej po�owie XIX wieku. Akcja powie�ci jest bardzo dynamiczna, dlatego czytelnik nie tyle nie mo�e narzeka� na nud�, ile nie b�dzie mia� na ni� zwyczajnie czasu. I cho� powie�� zaczyna si� w trudnym i smutnym momencie �ycia naszych bohaterek, to autorka wplot�a w fabu�� tak�e humor, kt�ry bardzo przypad� mi do gustu. Je�li chodzi o trafienie w m�j gust literacki, to poza samym pomys�em na histori�, nie mog� nie wspomnie� o naszych paniach, kt�re s� bohaterkami, mo�na by rzec, z piek�a rodem. Ale tylko dla tych, kt�rzy zupe�nie nie�wiadomie, postanowili nadepn�� im na odcisk. Ku swojej zag�adzie. Starcie bowiem, jakiekolwiek by ono nie by�o, z tytu�owymi desperatkami, zakrawa na desperacj� w�a�nie. To kobiety, kt�re zemst� uczyni�y swoj� si�� i or�em. Kt�re, niczym nieustraszone wojowniczki, postanowi�y na w�asn� r�k� wymierzy� sprawiedliwo��. To da�o pocz�tek fascynuj�cej, pe�nej zwrot�w akcji przygodzie, kt�ra p�dzi niczym ko� po stepie, przenosz�c czytelnika do �wiata bohater�w i wprawiaj�c go niejednokrotnie w konsternacje i zaskoczenie. Bo te kobiety stanowczo nie s� przewidywalne. Cho� ze �cigaj�cych staj� si� �cigane, nie mo�na im odm�wi� odwagi, determinacji i hartu ducha. Ale �eby nie by�o, �e powie�� Weroniki Wierzchowskiej to tylko ci�g�a ucieczka i walka z prze�ladowc�, znajdziemy w niej tak�e w�tek romantyczny, kt�ry, jak to w przypadku mi�o�ci bywa, pojawi si� dosy� nieoczekiwanie i po��czy osoby, kt�re nie pos�dzaliby�my o �adn� za�y�o��. Nie zdradz� kogo i w jakich okoliczno�ciach, niemniej polecam sprawdzi�, czy desperatkom uda si� dopi�� swego i wyj�� ca�o z opresji, jak� b�d� co b�d�, zgotowa�y sobie na w�asne �yczenie. Cho� los te� ich nie oszcz�dza�, podobnie jak silni przeciwnicy, kt�rzy za nic mieli fakt, �e z kobiet� nale�y obchodzi� si� z szacunkiem.

Podsumowuj�c:

„Desperatki” to po��czenie powie�ci historycznej i obyczajowej, okraszonej du�� dawk� przygody, w kt�r� autorka porywa nas od pierwszej strony. Dynamiczna akcja jest tutaj niebywa�ym atutem, jak i bohaterki, kt�re wzbudzaj� sympati� czytelnika. Ich postawa, kt�ra prze�amywa�a wszelkie �wczesne zasady i konwenanse, na my�l przywodzi buntowniczki w walce o s�uszn� spraw�. I cho� nie jestem zwolenniczk� wymierzania sprawiedliwo�ci na w�asn� r�k�, w wielu przypadkach i podejmowanych przez nie decyzjach czu�am ca�kowit� solidarno��. Podoba�o mi si� to, jak wielokrotnie utar�y nosa nawet najwy�ej postawionym oficjelom, za nic maj�c sobie ich pozycj� i fakt, �e nie tylko ona dawa�a im przewag�. „Desperatki” to opowie��, kt�ra udowadnia, �e nie liczy si� zawsze tylko cel, ale przede wszystkim droga, kt�ra mo�e zaprowadzi� nas w zupe�nie innym, ni� ten pierwotnie obrany, kierunku. A pod��aj�c ni�, mo�emy otrzyma� od losu o wiele wi�cej, ni� mogli�my przypuszcza�, zw�aszcza �e rozpoczynaj�c podr�, nie oczekiwali�my zupe�nie niczego. Polecam!

Po��czenie powie�ci historycznej z westernem i nut� akcji oraz przygody – pod t� gatunkow� pl�tanin� skrywaj� si� „Desperatki”. Trzy kobiety, jak sam tytu� wskazuje, zdesperowane, by dokona� zemsty, kt�ra zmusi je do wyj�cia daleko poza granice swojego �ycia. Fabu�a jest tak�e w�dr�wk� historycznym szlakiem – powsta�cze obozy, austriackie odosobnienia, kt�re nie s� ucieczk� ku oczekiwanej wolno�ci, ale pod��aniem w kolejny nat�ok walk. To nie jest powie��, kt�r� mo�na pozna� w jeden wiecz�r, stylizowany j�zyk, podkre�laj�cy czas wydarze� przypadaj�cych na XIX wiek, nie jest bowiem lekki. Trudno jest p�ynnie przenika� po tre�ci, wr�cz okre�li�abym czytanie tej ksi��ki jako przedzieranie si� przez g�ste b�oto – mozolnie i z pe�nym zaanga�owaniem. Nie wszystkim czytelnikom taka kreacja b�dzie odpowiada�, natomiast ja od pierwszych stron za jej spraw� poczu�am si�, jakbym by�a fizycznie w samym centrum wydarze�. W du�ej mierze w�a�nie w narracji, kt�ra nadaje fabule klimatu przygody, tkwi oryginalno�� tej powie�ci. Dope�nieniem s� postaci – trzy charakterne kobiety �ami�ce utarte schematy i konwenanse, o skrajnie r�nych osobowo�ciach, kt�re dzieli wszystko, ale ��czy ��dza zemsty uruchamiaj�ca splot wydarze� nieodwracalnie zmieniaj�cych ich dotychczasow� egzystencj�. Na przestrzeni lat obserwujemy ich delikatne zmiany, skutkuj�ce zako�czeniem, kt�re na pocz�tku lektury wydawa�oby si� ca�kowicie niemo�liwe, a wr�cz nieprawdopodobne. W tej historii bohaterowie nie maj� bowiem �ci�le okre�lonych r�l – �cigaj�cy mo�e sta� si� uciekinierem, ukochany wrogiem a kat ofiar� – i dlatego czyta si� j� z takim zainteresowaniem, nie b�d�c w stanie przewidzie� rozwoju fabu�y na kolejnych stronach. Nie oczekujcie po tym tytule strojnych sukien, salonowym dam czy kobiecych s�abo�ci, tutaj nawet porywy serca nie id� w parze z romantyzmem. W „Desperatkach” to kobiety wiod� prym w sferze, kt�ra w tamtym okresie by�a zarezerwowana dla m�czyzn. To dobra powie�� osnuta na historycznym tle, dostarczaj�ca odbiorcy zewu przygody, adrenaliny i si�y. Cel nie jest wa�niejszy ni� droga do niego, ale w tej ksi��ce osi�gni�cie celu staje si� pocz�tkiem drogi – desperacka ch�� zemsty przeobra�a si� w konieczno�� walki o siebie.