P�uca

„Dziedziczenie - traumy, choroby i ca�e te niezdrowe poszukiwanie ratunku, kt�re w�drowa�o z pokolenia na pokolenie (...) - by�o tym, co chcia�a zako�czy�."

Saga rodzinna rozpi�ta mi�dzy przesz�o�ci�, a przysz�o�ci�, co wcale nie jest tak cz�stym zabiegiem literackim. Wyj�tkowa historia rozgrywaj�ca si� w kilku pa�stwach o zupe�nie innej kulturze i mentalno�ci spo�ecznej. Wype�niona realizmem magicznym, gdzie fikcja miesza si� z rzeczywisto�ci�. Powie��, kt�ra znakomicie pokazuje traumy i bol�czki, kt�re dziedziczymy i wysysamy wraz z mlekiem matki. Cho�by�my nie wiadomo jak skutecznie odcinali si� od naszej przesz�o�ci i rodowych korzeni to jednak pewne rzeczy pozostaj� w nas jak niezmywalny tusz pod sk�r�.

J�hanna - g��wna bohaterka tej powie�ci, kt�ra �yje w niedalekiej dla nas przysz�o�ci od dawna nie ma kontaktu z ojcem, jej zwi�zek si� rozpad�, a ona �yje tylko od tygodnia do tygodnia, w kt�rym c�rka wraca od swojego taty. Pewnego wieczoru postanawia otworzy� napisan� przez ojca sag� rodzinn�, gdzie nie do ko�ca wiadomo co jest prawd�, a co opowiedziane setki razy przez kolejne pokolenia naros�o warstw� magii. Toskania i historia oliwek znajduj�cych si� r�wnie� na ok�adce, Toronto, Reykjavik - tak rozpoczyna si� podr� przez kilka wiek�w.

P�uca to saga wyj�tkowa, ale nie�atwa w odbiorze. Musia�am po�wi�ci� jej nale�yt� uwag� by si� wczyta�, ale z ka�d� kolejn� stron� coraz mocniej wnika�am w �wiat na pograniczu brutalnej realno�ci, a fantazji. Garcia znakomicie snuje opowie�� o baga�u pe�nym traum i strach�w, kt�re przekazujemy kolejnym pokoleniom. To troch� przygn�biaj�ce, poniewa� w powie�ci P�uca pe�no bohater�w, kt�rzy nosz� w sobie ogrom smutku, poczucia niesprawiedliwo�ci i niedopasowania. S� pe�ni nami�tno�ci, poszukuj� mi�o�ci, ale najcz�ciej powielaj� schematy przodk�w i nie potrafi� stworzy� trwa�ych relacji. Chyba jednym z najciekawszych w�tk�w okaza� si� dla mnie ten tocz�cy si� w przysz�o�ci, kiedy to g��wna bohaterka postanawia usun�� wadliwy gen u swojej c�rki, aby w przysz�o�ci nie zachorowa�a tak jak brat J�hanny. Mn�stwo refleksji mam na ten temat i rozumiem podej�cie obu stron, poniewa� takie mo�liwo�ci s� na r�wni fascynuj�ce, co przera�aj�ce. Ciekawe kiedy staniemy przed takimi dylematami, bo jestem pewna, �e kiedy� tak si� stanie. O ile podobne badania ju� nie s� prowadzone.

Wszystkich wielbicieli sag rodzinnych oraz literatury skandynawskiej gor�co zach�cam do si�gni�cia po P�uca. Nie ob�dzie si� bez refleksji, mo�e znajdzie si� te� troch� u�miechu. Gor�co wam tego �ycz�.

Czy znasz dobrze histori� swojej rodziny?

J�hanna od dawna nie ma kontaktu z ojcem, ale pewnego wieczoru postanawia otworzy� prezent, kt�ry od niego dosta�a– epick� sag� z histori� jej rodziny. Opowie�� o rodzinnych sekretach prowadzi od malowniczej Toskanii na pocz�tku I wojny �wiatowej, przez Toronto, gdzie wa�� si� losy imigrant�w, a� po Reykjav�k w niedalekiej przysz�o�ci. Kim byli przodkowie J�hanny i co ��czy w�oskie lataj�ce kobiety z oliwkami i islandzkim kogutem?

P�uca s� jak labirynt, w kt�rym kr��y cie�. Wdech – �wiat wdziera si� do wn�trza. Wydech – ulatuje co�, czego nie mo�na zatrzyma�. Powietrze jak walut� �ycia, lecz nie zawsze czyste. Oddechy s� ci�kie od niewyja�nionych tajemnic i dusznych sekret�w. Ka�da generacja oddycha histori� swoich przodk�w, wci�gaj�c w p�uca ich grzechy i nadziej�.

We�my g��boki wdech i pozw�lmy opowiedzie� sobie histori� pewnej sagi rodzinnej, kt�ra nie przypomina niczego, co znamy do tej pory. Autor zbudowa� klimat wisz�cego w powietrzu przekle�stwa. Momentami sprawia, �e boimy si� oddycha�, czekaj� na nadchodz�c� burz�. Pozwala nam zag��bia� si� w losy ludzi, kt�rych los kszta�towa� si� przez przypadkowe wydarzenia. Balansujemy na granicy przesz�o�ci i tera�niejszo�ci, kt�ra nie pasuje nam do siebie. Nic bardziej mylnego.

Ksi��ka opowiada o �yciu. O dobrych i z�ych wyborach. O mi�o�ci, kt�ra bywa trudna, ale pozwala dostrzega� �wiate�ko w tunelu. Pokazuje, �e bycie dumnym nie zawsze przynosi korzy�ci. Czasem schowanie jej g��boko w kieszeni, pozwoli nam prowadzi� lepsze, inne �ycie. Musimy skupi� si� na elementach, bo s� niezwykle istotne dla ca�o�ci. Jest to melancholijna podr� po kontynentach w towarzystwie rodziny, kt�ra do�wiadczy�a surowo�ci �ycia. Gor�co polecam.

Niesamowite jest prze�y� taki kawa� historii w jednej ksi��ce.

,,P�uca" to idealnie skomponowana saga rodzinna, w kt�rej obserwujemy, jak niepozorne drzewo genealogiczne coraz bardziej si� rozrasta - owocuj�c w nowe tragedie i niedopowiedzenia.

Te historie s� duszne i zamglone. Ka�dy bohater porusza si� jakby po omacku, nie potrafi�c wyrazi� swoich uczu� i l�k�w. A z tego milczenia rodz� si� nowe problemy.

�ledzimy to wszystko z perspektywy osoby, kt�ra widzi wi�cej, rozumie bohater�w - gdy oni siebie wzajemnie zupe�nie nie rozumiej�. Chcemy ich wybudzi� z tego koszmaru, ale mo�emy tylko obserwowa�.

Historia pokazuje kolejne pokolenia, kt�re jak fatum ci�gn� za sob� rodzinne tragedie. Czy nast�pi katharsis dla nich wszystkich?

Pedro Gunnlaugur Garcia �wietnie zbudowa� klimat wisz�cego w powietrzu przekle�stwa. Czytelnik wr�cz boi si� oddycha�, czekaj�c na kolejne jego uderzenie. Ale im bli�ej ko�ca - tym �atwiej czerpa� powietrze.

J�zyk jest p�ynny i przyjemny, lecz jednocze�nie nie traci swojego "tragicznego" charakteru. Nie jest to ksi��ka na raz, ale na pewno mocno wci�ga i poch�oni�cie j� szybko.

Szczeg�lnie polecam tym, kt�rzy lubi� du�o rozmy�la� o ludzkim losie, o ci�kich dylematach, o �yciowych problemach. Ze szczypt� humoru, ale i z niemym pytaniem - jak my mo�emy wp�ywa� na nasz los?

Literatura pi�kna ma wiele oblicz. Jednym z nich jest w�a�nie skandynawska. Na wskro� prawdziwa i nierealna jednocze�nie, sprawiaj�ca, �e cz�owiek si� przy niej zatrzymuje. Momentami kontrowersyjna, uderzaj�c�, rani�ca dusz�.

W�a�nie takie s� „P�uca“ autorstwa Pedra Gunnlaugura Gracii.

„Ka�dy oddech niesie nadziej� i smutek. P�uca rozszerzaj� si� i opr�niaj�; oddychaj� szybko podczas ucieczki, zbyt p�no, na d�ugo i niepewnie“.[Gracia, 2025: 416]

„P�uca“ s� histori� pokoleniow�, o rodzinie, jej tragicznych losach, trudnych wyborach, smutkach, problemach i zagubieniu w �wiecie i samym sobie.

Spotkacie tutaj mn�stwo bohater�w, ka�dy z nich b�dzie mia� co� do przekazania. Ka�dy z nich b�dzie owini�ty rodzinn� histori�, od kt�rej nie da si� uciec. Od w�oskich przodk�w, po Islandi� i Kanad�. Znajdziemy w niej tak�e w�tek polskich imigrant�w ekonomicznych.

Jak okre�li� jednym s�owem t� histori�? Nie da si�. Bo ona momentami boli, zaskakuje, troch� szokuje, ale w tym wszystkim jako� dziwnie nie dziwi.

Literatura skandynawska to moje odkrycie, bo dzi�ki niej mog� odetchn��. Zatrzyma� si�. Nie s�dzi�am, �e tak j� polubi�. Bo tutaj trzeba patrze� g��biej. Chocia�… mo�e wcale nie trzeba?

Historia zagmatwana, bo przywo�uj�ca mn�stwo bohater�w z tej rodzinnej sagi, a jednocze�nie tak prawdziwie ludzka z jej wszelkimi s�abo�ciami i pragnieniami.

[Wsp�praca reklamowa Wydawnictwo Pozna�skie]

Ostatnio mia�am przyjemno�� przeczyta� "P�uca" ksi��k� z serii skandynawskiej autorstwa Pedra Gunnlaugura Garci.

Fabu�a opowiada histori� rodziny J�hanny, kt�ra ma trudn� relacje z ojcem. Pewnego dnia dostaje od niego ksi��k�, w kt�rej opisa� losy ca�ej rodziny. M�czyzna chce pokaza� c�rce, sk�d si� wzi�y niekt�re jego zachowania. Autor przenosi nas do ksi��ki, kt�r� dosta�a kobieta i przeplata to opowie�ci� o jej losach.

Historia rodziny zaczyna si� w malowniczej Toskanii na pocz�tku I wojny �wiatowej, p�niej wraz z emigrantami przenosi si� do Toronto i ko�czy si� na Islandii. W tej rodzinie a� roi si� od sekret�w i niedom�wie�.

Autor pokazuje w jaki spos�b przenoszone s� traumy z pokolenia na pokolenie oraz jak wa�ne s� rozmowy.

"P�uca" to historia przede wszystkim o rodzinie i jej losach na przestrzeni wielu lat i kontynent�w. Historia nie zawsze jest powa�na, na pocz�tku mocno przyspiesza jednak p�niej zwalnia i skupia si� na wa�nych problemach. Znalaz�am tu nawet elementy realizmu magicznego. Autor porusza tu tematy dorastania, mi�o�ci, rozsta�, imigracji, na�og�w czy rodzicielstwa.