Rytm Harlemu

,,Kolej podziemia" tego autora tak przypad�a mi do gustu, �e postanowi�am skusi� si� te� na jego nowo�� jak� jest ,,Rytm Harlemu".

W tym wydaniu na pewno wszyscy bohaterowie nie byli kryszta�owi. Zar�wno miejsce, jak i czas w kt�rym osadzona jest fabu�a niejako wymaga�y od nich dzia�ania niekoniecznie zgodnie z prawem. Tak w�a�nie by�o z tymi postaciami i dzia�aniem wbrew prawu, kt�re nie dla wszystkich mia�o zako�czy� si� szcz�liwie.

Nie da si� ukry�, �e jest to bardzo specyficzna ksi��ka, w kt�r� nale�y si� dobrze wczyta� by w pe�ni wy�apa� wszystkie niuanse. Ja akurat nie mia�am okazji czyta� niczego z tego okresu, wiec by�o to dla mnie ciekawe do�wiadczenie, wi�c nie �a�uj�, �e zdecydowa�am si� na t� lektur�.

Autor po raz kolejny zachwyci� mnie swoim wydaniem, na kt�re warto zwr�ci� uwag� w wolne dni. Jest to jedna z tych ksi��ek od kt�rych nie spos�b si� oderwa�, ale te� nale�y by� uwa�nym podczas tej lektury.

,,Rytm Harlemu" to jedno z tych wyda�, kt�re z ca�� pewno�ci� zas�uguje na literackie nagrody.

Harlem to pe�na kontrast�w dzielnica Nowego Jorku, zamieszka�a w wi�kszo�ci przez Afroamerykan�w. W�a�nie tam toczy si� akcja najnowszej powie�ci Colsona Whiteheada Rytm Harlemu. W s�ynnym, niebezpiecznym miejscu rz�dz�cym si� swoimi prawami. Tam czas p�ynie inaczej, spokojniej w swoim rytmie. Niespiesznym. Na Sto Dwudziestej Pi�tej Ulicy w Harlemie, sw�j sklep meblowy prowadzi bohater tej opowie�ci, Ray Carney. Prowadzi przyzwoite �ycie, stara si� zapewni� �onie i dzieciom godne warunki �ycia. Nie jest wymarzonym zi�ciem dla rodzic�w Elizabeth, byli przekonani, �e ich c�rka zas�ugiwa�a na lepsze �ycie. Ale on si� stara za wszelk� cen� spe�ni� marzenia �ony, poszukuje lepszego i wi�kszego mieszkania, chce pokaza�, �e potrafi zadba� o swoj� rodzin�. Ale zawsze jest ten sam problem, niedostatek pieni�dzy. A �e jego interes z meblami nie zawsze przynosi zyski, pr�buje dorobi� na lewo. Mimo, �e prowadzi uczciwe interesy, kusz�ce s� dla niego propozycje handlu kradzionymi rzeczami. Nie odmawia szemranym typom, ale robi to na niewielk� skal�. Robi interesy z lud�mi p�wiatka, paserami, z�odziejami i oszustami. Jego kuzyn, Freddie co jaki� czas, daje mu do up�ynnienia to co� z bi�uterii czy elektroniki, oczywi�cie zdobyte nielegalnie. Pozwala si� wci�gn�� kuzynowi w ciemne interesy, kt�re si� nie powiod�, Ray b�dzie mia� problemy i b�dzie nie�le kombinowa�. Aby chroni� swoj� firm�, b�dzie dawa� liczne koperty zapewniaj�ce bezpiecze�stwo i ochron�. Tam wszyscy bior� i daj�. I w taki spos�b �ycie si� toczy, w rytmie wyznaczanym okoliczno�ciami i realiami.

Rytm Harlemu to wielowymiarowa, wielow�tkowa opowie�� o �yciu w tej cz�ci Manhattanu. O codziennej walce o przetrwanie, zdobycie pieni�dzy na zapewnienie rodzinie bytu, kombinowaniu i unikaniu niepotrzebnych k�opot�w. Autor ciekawie i z pietyzmem oddaje t�o spo�eczne lat 60. ubieg�ego stulecia, szczeg�lnie wiele miejsca po�wi�ca zamieszkom, jakie mia�y miejsce w roku 1964 po zamordowaniu przez policjant�w czarnosk�rego ch�opca. Uliczne walki, starcia z policj�, przepychanki, podpalenia i dewastacje rz�dzi�y w Harlemie, nadawa�y ton �yciu jego mieszka�com. By�o bardzo niebezpiecznie i nieprzewidywalnie. Autor doskonale przedstawia p�wiatek Nowego Jorku, ciemne i nielegalne interesy, oszustwa, napady i morderstwa, skorumpowanych policjant�w. A w �rodku tego ca�ego zamieszania �yje w miar� normalnie Ray, kt�ry ma jedno marzenie, szcz�cie swoich najbli�szych. Ma wspania�� ma��onk�, dzi�ki kt�rej jeszcze ca�kiem si� nie zatraci�, podobnie jak jego kuzyn. On ma dla kogo �y� i to go mobilizuje do lepszego.

W j�drze tej lektury umiejscowione zosta�o przes�anie, dotrzyjcie do niego i przeanalizujcie. Przenie�cie si� chocia� na chwil� na mroczne i ciemne ulice Harlemu, poczujcie klimat tego nowojorskiego zak�tku, omijanego i traktowanego z dystansem. Ale tam �yj� normalni ludzie, kt�rzy te� pragn� by� szcz�liwi, chc� zapewni� spok�j swoim najbli�szym, pracowa� i si� rozwija�. Nie jest im �atwo, ale oni si� staraj�.

W tej lekturze zadziwia taka drobiazgowo�� i dok�adno�� autora, wierne odwzorowanie �wczesnych reali�w spo�eczno-gospodarczych Harlemu. Powie�� czyta si� szybko, autor ma sw�j charakterystyczny styl, kt�ry si� podoba, przekonuje do siebie.

Mo�na zaryzykowa� stwierdzenie, �e ta opowie�� to intymny i bardzo g��boki ho�d z�o�ony Harlemowi, uk�on w jego stron�. Pr�ba skierowania oczu �wiata na to miejsce, kt�re na zawsze zapisa�o si� na kartach historii.

Polecam, to powie��, z kt�r� czas p�ynie szybko i w przekonaniu, �e wiele w �yciu mo�na zmieni� na lepsze! Dzia�a mobilizuj�co i napawa nadziej�!

Czy mo�na po��czy� arcyciekawy styl literacki, muskaj�cy �agodnie oko wprawnego czytelnika z naprawd� dobr� opowie�ci�, kt�ra jest czym� w rodzaju guilty pleasure? Okazuje si�, �e tak! I Colton Whitehead zrobi� to z rozmachem. A, �e pyszna by�a to opowie�� i zaskakuj�ca jednocze�nie – opowiem poni�ej.

Trzeba Wam wiedzie�, �e jest to �wietny krymina� w stylu retro, umiejscowiony w dusznym, ameryka�skim klimacie Harlemu, kt�ry bynajmniej nie kojarzy si� tutaj z klubami jazzowymi, a li i jedynie z gangsterk�, paserami i obecno�ci� tzw. nieuczciwych typ�w. Jest to opowie�� o w�a�cicielu sklepu meblowego, kt�ry tylko z pozoru jest cz�owiekiem kryszta�owo czystym i godnym zaufania. Tak naprawd� to oszust i cz�owiek utrzymuj�cy kontakty z miejscowym p�wiatkiem.

Ta powie�� z�o�ona jest z kilku historii dziej�cych si� na przestrzeni lat. I cho� wydaje si�, �e s� r�ne, to jednak ��cz� si� ze sob�. Opr�cz soczystej i wartkiej opowie�ci, mo�na si� tu te� doszukiwa� pewnych wa�nych dla spo�ecze�stwa prawd. Du�o tu mowy o tym do czego prowadz� k�amstwa, intrygi, ale te� zaufanie ludziom, kt�rzy na nie absolutnie nie zas�uguj�.

Whitehead brutalnie ukazuje wyra�ny podzia� narodowo�ciowy. Zaznacza jak mocno zakorzeniony by� rasizm i jak ludzie nie chcieli si� wyrwa� z tego stuporu, trwaj�c przy swoich zgni�ych pogl�dach.

To, co zachwyca w tej powie�ci, to wspania�a znajomo�� Nowego Jorku, dok�adne, wr�cz drobiazgowe koordynaty, kt�re pokazuj� gdzie i w kt�rym miejscu dzieje si� akcja. I cho� cz�owiek, kt�ry nie by� nigdy w NY nie b�dzie zna� topografii miasta, to jednak opisy pomog� mu wczu� si� w klimat miasta i t�tni�cego w nim �ycia w XX wieku.

Powie�� Whiteheada to zabawa konwencj�, ale te� solidna porcja rzutkiej i niekonwencjonalnej fabu�y z wielk� porcj� krytyki spo�ecze�stwa ameryka�skiego. To przyk�ad powie�ci doskona�ej w swej formie i jako�ci jak� posiadaj� jedynie wybitni literaci. Warto j� czyta� po stokro�!