Smak. Moje �ycie i jedzenie

„Sztuka, kt�r� mo�na si� �ywi� - czy mo�e by� co� lepszego?”.

Stanley Tucci. Aktor wywodz�cy si� z rodziny w�oskich ekspat�w, kt�ry w mojej �wiadomo�ci zdo�a� si� zapisa� przede wszystkim jako: Nigel (Diabe� ubiera si� u Prady), Caeaser Flickerman (trylogia Igrzysk �mierci) oraz skazany na wyrok �mierci Jefferson Grieff (W zamkni�ciu). Och, a ca�kiem niedawno, jeszcze jako Sean z Burleski, partneruj�cy na ekranie ikonicznej Cher. Podsk�rnie jako� zawsze budzi� moj� sympati�, a po lekturze „Smak. �ycie i jedzenie” ta wzros�a wr�cz niepomiernie. Stan to cz�owiek orkiestra! Ju� kr�tka notka umieszczona na skrzyde�ku ok�adki robi niema�e wra�enie i wiem, �e w kwestii jego artystycznego dorobku (ale nie tylko) mam wci�� sporo do nadrobienia. I zapewniam Was, �e owe braki nadrobi� niezwykle ochoczo. Szczeg�lnie uzasadniony b�dzie seans „Wielkiego otwarcia ” oraz „Julie i Julia”.

„Nie wiem, dlaczego my, Amerykanie, nie przyk�adamy wagi do zachowania tego, co by�o, wa�niejsze wydaje si� nam to, co jest albo mo�e by�. Niczym dzieci i nastolatki nie nauczyli�my si� jeszcze, �e liczy si� co� wi�cej ni� tera�niejszo��. Oczywi�cie zmiany s� dobre, ale nie ma potrzeby niszczy� przesz�o�ci, �eby stworzy� przysz�o�� - one mog� i powinny istnie� obok siebie”.

Wychowany w poszanowaniu w�oskiej kultury, w rodzinie, kt�ra traktowa�a wsp�lne posi�ki oraz ich przygotowanie niemal�e z dogmatyczn� czci�, wch�ania� jednocze�nie ameryka�sko��. Jest to spory dysonans, a jednak Tucci zdo�a� dla siebie wyci�gn�� z obu dziedzictw to, co najlepsze. Wszak stanowi� trzon obyczaj�w oraz s� wa�n� sk�adow� to�samo�ci. A osobowo�� Stanley ma zaiste wyrazist�. I ta charyzma wraz z ci�tym poczuciem humoru oraz kulinarn� wiedz� wy�aniaj� si� z kart „Smaku”, kt�ry stanowi doskonale wywa�one po��czenie swoistego pami�tnika z ksi��k� kucharsk�. Tam, gdzie na pierwszy plan wy�aniaj� si� bardziej osobiste wspomnienia, Autor przytomnie zachowuje… nie tyle dystans, ile daleko posuni�t� samo�wiadomo��, kt�ra pozwala unikn�� nadmiernego ekshibicjonizmu. Ka�da retrospektywa, ka�da przywo�ana anegdota z �ycia zawodowego p�ynnie ��czy si� z kolejn� prezentowan� receptur� b�d� odtwarzan� gastronomiczn� podr�. A z nich wynika co� pi�knego, co�, co uderzy�o mnie ju� na samym pocz�tku lektury: afirmacja mi�o�ci do jedzenia, to afirmacja mi�o�ci do �ycia. Tak to si� manifestuje. Ka�dy k�s, najmniejsza cho�by przyjemno�� czerpana z posi�ku, towarzystwa oraz bogactwa smak�w to pochwa�a. Czysty hedonizm. I jak najbardziej zdrowe podej�cie. W biegu nie zawsze mamy czas czy ochot� na celebracj� czynno�ci, kt�r� nierzadko wykonujemy mechanicznie, wpychaj�c w siebie pospiesznie to, co tylko nawinie nam si� pod r�k�. W ten spos�b tylko powierzchownie od�ywiamy cia�o, a raczej zapychamy si�, byle uzyska� jak�kolwiek dawk� energii niezb�dn� do prze�ycia kolejnego, niekoniecznie �atwego dnia. Tymczasem mo�na inaczej. Nie, nie ka�dy z nas musi by� od razu koneserem, ba, nie ka�dy z nas chce by� kucharzem, kt�ry podo�a kapry�nej z�o�ono�ci Timpano (wkr�tce zrozumiecie ten fenomen, zar�czam). I to jest jak najbardziej w porz�dku. Warto jednak niekiedy zwolni� i przy�o�y� nieco wi�ksz� uwag� do spo�ywanego posi�ku, wyra�aj�c tym samym rado�� z niego i wdzi�czno��. Wszak do tego nie trzeba by� wielkim smakoszem czy dumnym maniakiem. Zreszt�, nie oszukujmy si�, nie wszyscy si� do tego nadajemy, tak jak nie wszyscy mamy zdrow� relacje z jedzeniem oraz nabyte z czasem - czy te� wyniesione z domu rodzinnego - nawyki. Ksi��ka Stanleya ma jednak szans� zapali� w nas niezb�dn� po temu iskierk� i skierowa� nasz� uwag� w te w�a�nie rejony, r�wnocze�nie wzbudzaj�c pewn� zazdro�� o rodzinne zaplecze Autora , a tak�e jedzenie, kt�re regularnie spo�ywaj� we wzruszaj�cy spos�b zataczaj�c pokoleniowe ko�o. Z pewnych tradycji w ko�cu si� nie wyrasta. W tym przypadku zreszt� nawet nie warto si� wy�amywa�.

„Utrata rodzinnego dziedzictwa jest bolesna - to rzeczy, kt�rych nie mo�na odkupi� ani odtworzy�. A najcenniejszym dziedzictwem s� chyba rodzinne przepisy kulinarne. One te� przypominaj� nam, sk�d i od kogo pochodzimy, przekazuj� opowie�� o innych ludziach z innych miejsc i czas�w. Na szcz�cie s� trwalsze ni� przedmioty, a historie, kt�re opowiadaj�, mo�na odtwarza� raz za razem. Stracimy je tylko wtedy, gdy przestaniemy o nie dba�”.

„Smak. �ycie i jedzenie” wyprzedzi�a moje oczekiwania o lata �wietlne. Dawno �adna ksi��ka nie wywo�a�a we mnie tak radosnego nastroju. To totalny comfort read, od kt�rego robi si� cieplej na sercu i jako� tak l�ej na duszy. Autentycznie. Nie zalecam jednak czyta� na g�odnego. Wasze �linianki – tak jak i moje zdradzieckie – zapewne oszalej�. Rewelacja!

„Fascynowa�o mnie te� podobie�stwo restauracji do teatru. Kuchnia z w�asn� biosfer�, w kt�rej w porze obiadu albo kolacji biegali rozgor�czkowani ludzie ledwie panuj�cy nad ogniem i no�ami, by� scenicznym zapleczem. Sala jadalna - scen�, na kt�rej ci sami ludzie po przej�ciu przez wahad�owe drzwi magicznie zyskiwali spok�j i opanowanie, niemal dobroduszno��. Podobnie schizofreniczne zachowanie widzia�em wcze�niej (tak�e we w�asnym wykonaniu) wy��cznie w teatrze. To bardzo ciekawe, cho� niepokoj�ce zjawisko jest w tego rodzaju przybytkach norm� i konieczno�ci�”.

Ta ksi��ka to bardzo interesuj�ce po��czenie autobiografii z ksi��k� kucharsk�. W kolejnych rozdzia�ach Tucci opowiada o swoim �yciu, w tym tak�e eskapadach kulinarnych. Ka�dy rozdzia� ko�czy si� przepisem na jedno z da� lubianych przez autora, co jest �wietn� inspiracj� do w�asnych odkry� kulinarnych. Ksi��k� dosta�am w prezencie, nie spodziewa�am si� specjalnych zachwyt�w. A tymczasem �wietnie si� bawi�am, czytaj�c t� pe�n� humoru i jednocze�nie bardzo osobist� pozycj�.�

Lubi� ksi��ki z elementami autobiografii, dlatego ta szczeg�lnie przypad�a mi do gustu. Autor w niezwykle ciekawy spos�b opisuje swoje do�wiadczenia i ��czy z nimi w fantastyczny spos�b kulinaria. Ksi��ka wzbudza nowe ch�ci do dzia�ania i eksperymentowania w kuchni. Nie jest to kolejna, nudna ksi��ka kulinarna bez polotu. Autor doskonale po��czy� w niej wszystkie swoje do�wiadczenia i pragnie inspirowa�.

Od czasu do czasu mam ochot� si�gn�� po jak�� ksi��k� non-fiction. Ostatnio bardzo polubi�am si� z opowie�ciami znanych ludzi, najcz�ciej aktor�w. Podziwia�am Tucciego na ekranie, a teraz wpad�a mi w r�k� jego ksi��ka. Powiem Wam, �e nie wiedzia�am, �e jego �ycie by�o tak ciekawe i skomplikowane. Naprawd� czyta�o mi si� t� ksi��k� z wielkim zaciekawieniem.

.

Tucci nie ukrywa, �e ogromn� cz�ci� jego �ycia od zawsze by�o jedzenie. Pocz�wszy od dzieci�stwa, przez m�odzie�cze lata a� do teraz. Jedzenie by�o dla niego sposobem na wyra�anie emocji, uczu�, ale by�o te� oczywi�cie prze�yciem i no�nikiem wspomnie�. I my�l�, �e wiele os�b te� tak ma, �e prze�ycia ��czy z okre�lonymi smakami, zapachami. Jego dzieci�stwo i posi�ki matki, kt�ra potrafi�a zrobi� co� przepysznego z niczego. Bud�etowe jedzenie, kiedy im si� nie przelewa�o, potrafi�a zamieni� w wykwintn� kuchni�. Nauczy�a go docenia� smak. Nauczy�a dostrzega� tego czego wiele os�b nie potrafi, dostrzega� warto�� jedzenia. To jak pi�knie autor pisze o jedzeniu jest niesamowite, daje wytchnienie, przenosi to krainy sennych marze�. Doprawdy tak w�a�nie si� czu�am. Co� niesamowitego. Z wielu rzeczy nie zdawa�am sobie r�wnie� sprawy. Tucci przeszed� przez nowotw�r, kt�ry na jaki� czas odci�� go od tego co niezmiernie kocha�, w�a�nie od jedzenia. W takich momentach jeszcze bardziej docenia si� mo�liwo�ci jakie si� mia�o. W swoim �yciu Tucci otacza� si� dobrym jedzeniem, mia� przyjemno�� kosztowa� niesamowitych specja��w, otacza� si� ciekawymi lud�mi i kosztowa� rzeczy, kt�rych nam zapewne nie b�dzie dane. Ale to jak o tym opowiada sprawia, �e praktycznie przez papier czujemy to co on podczas tych do�wiadcze�.

.

Niesamowita historia. Ja jestem zachwycona. Dodatek przepis�w autora i jemu znanych to takie dope�nienie ca�o�ci. �wietna ksi��ka i przyjemna lektura. Polecam.

Je�li lubicie czyta� ksi��ki biograficzne, a przy okazji nie obca Wam dobra kuchnia to ksi��ka, kt�r� powinni�cie przeczyta�. Dzi�ki swojej pasji, autor przekonuje czytelnika do tego co sam lubi. Ksi��k� czyta si� jednym tchem, jest pe�na smaku i dobrego gustu. To ksi��ka, kt�ra ukazuje zar�wno blaski jak i cienie bycia s�awn� osob�. Zdecydowanie polecam sp�dzi� z ni� czas, �wietnie b�dzie nadawa� si� r�wnie� na prezent.