Street Art Polska

Czym jest Street art? To dziedzina sztuki obejmuj�ca dzie�a tworzone w przestrzeni publicznej, zwykle maj�ce charakter bezprawnej ingerencji. Czyli jednym s�owem tak zwane graffiti, bardzo cz�sto tworzone samodzielnie, bezprawnie, uwa�ane za wandalizm. Mnie osobi�cie zawsze takie dzie�a si� podoba�y i nie jednokrotnie podziwia�am talent tw�rc�w. Oczywi�cie m�wi� o tych konkretnych, kt�re co� przedstawiaj�, a nie „pomazanych” �cianach z lipnym napisem.

Ksi��ka to spotkanie z artystami i artystkami zajmuj�cymi si� Street art. Poznajemy ich bli�ej, dowiadujemy si� jak, to wszystko si� zacz�o, jakie maj� plany i marzenia. To niezwyk�a podr�, do kt�rej zapraszaj� nas sami zainteresowani.

Wizualnie ksi��ka zachwyca. Znajdziemy w niej wiele wspania�ych zdj�� przedstawiaj�cych sztuk� uliczn� i to zar�wno t� tera�niejsz�, jak i tak� sprzed lat.

Spor� zalet� w ksi��ce s� kody QR. Dzi�ki nim mo�emy dosta� si� bezpo�rednio na profile artyst�w w social media.

„Street Art Polska” to ksi��ka, kt�ra zachwyci ka�dego, kto interesuje si� Street art. Ze swojej strony, z wielk� przyjemno�ci� polecam.

Recenzja pojawi�a si� r�wnie� na moim blogu - Mama, �ona - KOBIETA

Sztuka uliczna to poj�cie kojarz�ce si� zwykle z graffiti, a jeszcze cz�ciej – z wandalizmem i malowaniem sprayem po murach. Tymczasem ��czy ono w sobie wiele element�w, poczynaj�c od street artu, murali, szablon�w, tag�w po wspomniane graffiti. To sztuka, wyj�tkowa, bo wype�niona pewn� ideologi�, nios�ca pewne przes�anie. Nie poddaj�ca si� krytykom sztuki, nie wpisuj�ca w �adne ramy ani schematy sztuka uliczna ma coraz wi�cej zwolennik�w na �wiecie. A jak to wygl�da w Polsce? Czy istniej� w naszym kraju znacz�cy arty�ci streetartowi? Jak tworz�? Co ich inspiruje? Jak zmienia�a si� ich sztuka na przestrzeni lat i jak zmienia si� street art w naszym kraju?

Odpowiedzi na te pytania pr�bowa� znale�� Pawe� Kwiatkowski, autor doskona�ej ksi��ki, jednej z niewielu o tej tematyce na rodzimym rynku wydawniczym. Opublikowana nak�adem Wydawnictwa Arkady pozycja pt. „Street art Polska” to zbi�r rozm�w z artystami tego nurtu, kt�rzy dziel� si� z nami swoimi przemy�leniami na temat sztuki, a tak�e pozwalaj� lepiej zrozumie� fenomen tego nurtu. To pozycja nie tylko dla mi�o�nik�w sztuki ulicznej, plastyk�w, aktywnych tw�rc�w czy arteterapeut�w, ale dla ka�dego, kto ceni sobie tego typu aktywno�� i spos�b wyra�ania siebie. To pozycja wyj�tkowa, pe�na zdj��, jak najwierniej oddaj�cych si�� oddzia�ywania dzie�, otwieraj�ca nasze serca i umys�y.

Spotkania z artystami rozpoczynamy od Mony Tusz, przenosz�c si� dzi�ki niezwyk�emu miejscu, w kt�rym mieszka, do magicznej krainy pe�nej ro�lin i zwierz�t. Zreszt� fauna i flora to cz�sto spotykany w pracach Mony motyw. Mona, b�d�ca autork� [Adres usuni�ty]. katowickiego muralu „�ysek z karbo�skiej komnaty” po�wi�conego bohaterowi opowiada� Gustawa Morcinka, opowiada o tym, czego nauczy� j� �l�sk, m�wi o warsztatach z seniorkami, o w�glu, swoich zaskoczeniach i docieraniu do korzeni. Kolejny artysta, to Sepe, kt�rego malarstwo charakteryzuj� zdeformowane twarze, a tak�e maluj�ce si� na nich cierpienie. Tw�rca opowiada o pocz�tkach, o tajnikach sztuki ulicznej i sposobach ich zg��biania, a tak�e o prze�omowych momentach w swojej karierze.

Z M-City, czyli Mariuszem Warasem autor rozmawia o miastach – industrialnych (ale wcale nie w zach�caj�cy spos�b), zaludnionych przez potwory o nieczystych duszach i makabrycznych intencjach. Waras, uznawany za nestora polskiego street artu, cieszy si� �wiatow� s�aw�, a jego murale zdobi� budynki nie tylko w Warszawie czy w Gda�sku, ale r�wnie� w Berlinie, Pary�u czy Rio de Janeiro. Tw�rca opowiada o swojej fascynacji miastem, kt�re traktuje jako specyficzny ekosystem, o szablonach przez niego tworzonych, a tak�e o swoich podr�ach i o rzeczywisto�ci, kt�r� w swoich dzie�ach stara si� komentowa�.

Rozkodujemy te� znaczenie poj�cia Etnograff, b�d�cego osobliwym po��czeniem r�nych nurt�w i �rodk�w artystycznej ekspresji. Duet: Maciej „Kamer” Szymonowicz i Kasia „Katka” Dyga-Szymonowicz, znany jest [Adres usuni�ty]. z murali zaprojektowanych z wykorzystaniem motywu wycinanki ludowej w rozmaitych wariantach oraz dzie�a przedstawiaj�cego g�rala z owieczk�. Natalia Rak z kolei jest autorka najbardziej znanego muralu „Legenda o wielkoludach”, kopiowanego w wielu miejscach na ca�ym �wiecie. Dziewczynka z konewk�, kt�r� mo�na zobaczy� w Bia�ymstoku, powsta�a w ramach jednego z festiwali i przynios�a artystce rozpoznawalno��. Mimo i� ta realizacja pchn�a jej karier� do przodu, to punktem prze�omowym w jej tw�rczo�ci by�a inna praca: mural GPS of Love. Autorka m�wi o swojej pracy i szczeg�ach technicznych zwi�zanych z tworzeniem, o perfekcjonizmie i o inspiracjach.

Na stronach ksi��ki spotkamy te� Lumpa, czyli Piotra Pauka, Sajnera (wsp�za�o�yciela - razem z Bezetem – Etam Cru), Cekasa i jego cisz�, NeSpoon wykorzystuj�c� w swoich pracach (w nieszablonowy spos�b) ceramik� i wielu innych artyst�w. Ka�dy z nich inaczej z nami rezonuje, dzie�a ka�dego z nich traktowa� b�dziemy zapewne odmienne, bo i odmienne b�dzie na nas ich oddzia�ywanie. Ka�dy z nich wnosi jednak do naszego �ycia powiew �wie�o�ci, pewn� iskr� zapalaj�c� w nas pomys�y i pomagaj�c� prze�amywa� schematy.

I cho� trudno na podstawie ksi��ki sformu�owa� klarown� definicj� street artu, bowiem dla ka�dego z artyst�w oznacza on co� innego, to jednak lektura ksi��ki stanowi zaproszenie do podziwiania i … tworzenia.

„Arty�ci s� gotowi cierpie� za sztuk�, czemu tak niewielu jest gotowych na to, by nauczy� si� rysowa�.“

Banksy (wojna na �ciany 2005)

Wielki syf, patologia kultury czarnego rapu, wandalizm hip – hopu, wulgaryzmy graffiti, tak mniej wi�cej nazywano od lat 60 i 70 XX wieku Street Art., oraz wyra�anie siebie poprzez graffiti. W latach 60 i 70 bardzo popularne by�o tak zwane znakowanie terenu, najcz�ciej przejawiaj�ce si� tagowaniem i wypisywaniem imion w metrze, poci�gu lub na murach. Napisy i rysunki powstawa�y zwykle uwiecznione zwyk�ym mazakiem wodoodpornym, dopiero gdy farba w sprayu sta�a si� wszechobecna, arty�ci mogli tworzy� wi�ksze, bardziej kolorowe i zr�nicowane dzie�a.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych tager�w tamtych lat by� TAKI 183, pracowa� jako kurier, rozwozi� paczki metrem, w mi�dzyczasie taguj�c przy tym wi�ksz� cz�� miasta. Grafficiarz przeszed� do historii za spraw� tego, �e jego „kariery” posiada�y najwi�cej tag�w w Nowym Jorku.

W tamtym okresie powstawa� tak�e Street Art., kt�ry bazowa� na teatrze Guerilla, oraz poparcie. Mottem �wczesnej sztuki ulicznej sta�o si� zdanie „�ycie jest sztuk�, a sztuka jest �yciem”.

W roku 1978 sztuka uliczna zosta�a po raz pierwszy doceniona w San Francisco, podczas odbywaj�cej si� wystawy Aesthetics of Graffiti (Estetyka graffiti). To by� wa�ny moment, dla tego rodzaju prac, wystawa pozwoli�a wyj�� z podziemia czemu�, co odbierano jako wandalizm. Wielu kolekcjoner�w przekona�o si� wtedy, �e graffiti mo�na eksponowa�, tak�e w prywatnych domach.

W Polsce moda na Street Art. Przysz�a z Zachodu. Zapocz�tkowana w latach 90 bazowa�a bardziej na albumach, czasopismach oraz magazynach zagranicznych, wi�c wygl�da�a niemal identycznie. Z biegiem czasu, sztuka ta nabra�a swojego charakteru, zacz�a wyra�a� polskich artyst�w, oraz osi�gn�a wielki sukces. Dzi� sztuka uliczna ma wielu zwolennik�w, powstaj� coraz to nowe malunki, murale, graffiti. Dzi�ki takim artystom jak np. Banksy wesz�a na wysoki szczebel �wiata kolekcjoner�w malarstwa.

W swojej pozycji Street Art. Polska Pan Pawe� Kwiatkowski przekonuje si�, �e Street Art. Nie istnieje. Przemierza ca�� Polsk� oraz Niemcy, aby spotka� si� z najpopularniejszymi tw�rcami tego gatunku. Znajdziemy tutaj takich Artyst�w ja Mona Tusz i Jej genialne murale od Siewcy sn�w po Botanikapsu��. Poznamy Etnograff, ludzi, kt�rzy ��cz� sztuk� ludow� ze sztuk� graffiti, ich mural Pasterz, jest jednym z wielu dzie�, wzbudzaj�cych do dzi� wielki podziw. W ksi��ce nie zabrak�o, tak�e kontrowersyjnego Egona Fietke, kt�ry sam o sobie m�wi „Jestem z Ziemi i z gwia�dzistego nieba”. Kosmiczny akrobata, jeden z najbardziej docenianych artyst�w w Polsce, tw�rca takich murali jak ten inspirowany obrazem Wac�awa Kondka Madonna Astronaut�w, czy Cie� 163. Musz� tutaj wspomnie� o moim ulubionym tw�rcy Czarnobyl, w swoich pracach wykorzystuje szablony, kt�re z pewnej odleg�o�ci wygl�daj� jak fotografie. Damian Terlecki, bo o nim mowa, stworzy� mn�stwo dzie�, kt�re zapadaj� w pami��, m�wi�c jednocze�nie, �e kiedy� ulica by�a czysta, dzi� Street Art. przenosi si� do internetu.

Do pozycji Pana Kwiatkowskiego podchodzi�am z dystansem, ten rodzaj sztuki nie jest moim ulubionym, za bardzo kojarzy mi si� z tandetnymi muralami na cze�� np. zmar�ych aktor�w… Musz� jednak napisa�, �e ludzie, kt�rzy tworz� Street Art. z prawdziwego zdarzenia, bardzo mnie zachwycili. Pisarz pozwala czytelnikowi pozna�, wiele ciekawych postaci, ich pogl�dy, warto�ci, jakie wyznaj�, oraz te, jakie chc� przekaza� za pomoc� swoich prac. Ksi��ka opatrzona ogromn� ilo�ci� zdj�� najciekawszych malunk�w wraz z podpisem oraz komentarzem wprawia w zdumienie, zachwyca oraz daje do my�lenia.

Osobi�cie wol� klasyk�w malarstwa oraz ich dzie�a, ale jako wielka fanka zagranicznego rapu i polskiego hip – hopu ciesz� si�, �e powsta�o dzie�o, kt�re przedstawia odbiorcy w szczeg�ach, cz�sto kontrowersyjne, przemilczane, oraz zmarginalizowane obrazy Street Art, a tak�e ich tw�rc�w.