eBook Ostatni pisarz mobi epub

Wroc�aw, rok 2079

Emerytowany policjant powraca do nierozwi�zanej sprawy, kt�ra po�o�y�a si� cieniem na jego karierze - nieznany sprawca tw�rc�w opowie�ci. Tw�rc�w bior�cych udzia� w pojedynkach logomach�w. „Takich pojedynk�w odbywa�o si� we Wroc�awiu du�o. Ludzie ch�tnie za nie p�acili, dobrze si� bawili, a niekt�rzy logomachowie – pokonawszy szczeble kolejnych lig – uzyskiwali status gwiazdy o wielkich zasi�gach.” Gin� kolejni logomachowowie, a wroc�awska policja jest bezradna, mimo ca�ej zaawansowanej technologii. Wed�ug wszystkich, za spraw� zab�jstw stoi ciemna inteligencja, czyli jak w pisze w swoim pami�tniku stary policjant, kto� „kogo nigdy nie znale�li�my, bo okaza�o si�, �e te wszystkie komunikaty zosta�y wygenerowane przez algorytmy i boty – czyli ciemn� inteligencj� w�a�nie.” Tylko, jaki jest motyw ciemnej inteligencji? Dlaczego ka�e zabija�?

„Ostatni pisarz” to wed�ug zapowiedzi wydawcy „futurystyczna powie�� kryminalna” i do pewnego stopnia jestem w stanie si� z tym zgodzi�, jednak nie do ko�ca. Tak, mamy kryminaln� zagadk� zab�jstw na logomachach, ale mamy r�wnie� mn�stwo „wstawek” dotycz�cych spo�ecze�stwa i wp�ywu sztucznej inteligencji na tw�rc�w, zw�aszcza pisarzy.

Pozw�lcie, �e zaczn� od wykreowanego �wiata. Rok 2079. Nie ma ju� Unii Europejskiej, jest Paneuropa, a Wroc�aw jest jednym z Paneuropejskich stan�w. Brzmi dobrze, prawda? Pa�stwa-miasta ��czy szybka kolej, pozwalaj�ca na ekspresowe przemieszczanie si�. To z tych dobrych wiadomo�ci. Ze z�ych: rozwarstwienie spo�eczne jeszcze si� pog��bi�o, a poprawno�� polityczna wzbi�a si� na nieznane wy�yny. Zosta�y zniesione wszelkie ograniczenia dotycz�ce tzw. wolno�ci s�owa. „Wtedy to w�a�nie ustne wyst�py, pozbawione gorsetu oskar�e� o promowanie nienawi�ci, zacz�y si� bujnie krzewi� we wszystkich stanach Paneuropy”. Czy w�a�nie tego chcemy? W futurystycznym Wroc�awiu parytety dotycz�ce wykszta�cenia, pozycji w pracowniczej hierarchii, czy wyb�r p�ci zosta� wzniesiony (moim zdaniem) a� do granic absurdu. Ta warstwa powie�ci przyci�gn�a moj� uwag� do tego stopnia, �e zastanawia�am si� nad intencjami autora: czy popiera tak daleko id�c� poprawno�� polityczn�, czy te� stawiaj�c na satyr� i grotesk�, j� krytykuje. My�l�, �e w tym przypadku tylko autor to wie, a czytelnikowi pozostaje interpretacja.

Wa�nym w�tkiem, wok� kt�rego toczy si� akcja, jest tworzenie utwor�w literackich oraz seriali opartych na nich przez algorytmy sztucznej inteligencji. Prawa autorskie praktycznie nie istniej�, ka�dy mo�e tworzy� historie i/lub stawa� si� ich cz�ci� np. poprzez uczestnictwo w pojedynkach logomach�w. Co przera�aj�ce, powie�ci dla kobiet praktycznie ca�kowicie generuje sztuczna inteligencja. W tym miejscu musia�am zada� sobie pytanie, czy powie�ci dla kobiet s� a� tak schematyczne, czy te� my kobiety, jeste�my tak ma�o wymagaj�ce, aby zadowoli� si� schematami. Moje konkluzje nie by�y zbyt weso�e.

Przejd�my w ko�cu do w�tku kryminalnego, bo w ko�cu to „futurystyczna powie�� kryminalna”. W�tek kryminalny zosta� przedstawiony poprzez pami�tnik starego policjanta oraz opowie�� Stecia, kt�ra koncentruje si� sprawie jednego z logomach�w. Przyznaj�, �e przeskoki narracyjne wymusi�y na mnie du�� koncentracj� na historii. Czasami policjant pisze o przesz�o��, czasami jednak wyprzedza narracj� i daje zna� czytelnikowi, o czym b�dzie opowiada� za chwil�. Z tego powodu przez wi�kszo�� powie�ci przewa�a narracja pierwszoosobowa, daj�ca wgl�d w my�li i czyny bohater�w.

W warstwie j�zykowej pojawia si� wiele neologizm�w. Autor bawi si� s�owem, tworz�c nowe nazwy dla nieistniej�cych (jeszcze) zawod�w czy urz�dze�. Znaczenie poszczeg�lnych s��w czytelnik odkrywa wraz z ich pojawianiem si�, buduj�c samemu swoisty s�ownik. Jestem ciekawa, czy s�owa wymy�lone przez Krajewskiego pojawi� si� w s�ownikach, podobnie jak pojawi�y si� s�owa wymy�lone przez Lema.

Ca�o�� czyta si� dobrze. Zagadka kryminalna wci�ga, a wykreowany �wiat sk�ania do refleksji zar�wno nad granic� wolno�ci s�owa czy wp�ywu sztucznej inteligencji na tw�rc�w literackich.

Zach�cam do si�gni�cia po t� futurystyczn� powie�� kryminalna, tak dalek� od dobrze znanych retro krymina��w.

Swoja przygod� z ksi��kami Marka Krajewskiego zacz��em z retrokrymina�em czyli Demonomachi�. Potem przysz�a kolej na rozgrywaj�c� si� wsp�cze�nie Ostr�, a teraz w moje r�ce trafi� Ostatni pisarz, co� co wydawca ksi��ki okre�la jako dystopijny cyberkrymina�, czyli nowo�� w dorobku pisarza. Jak sobie poradzi� autor w futurystycznym �wiecie, zdominowanym przez Sztuczn� Inteligencj�? Moim zdaniem bardzo dobrze. Nie b�d� pisa� o intrydze, bo Marek Krajewski jest ju� mistrzem w pisaniu tego typu historii i nic nikomu nie musi udowadnia�, ta trzyma si� tu kupy i jest dopracowana w ka�dym szczeg�le. To co mnie urzek�o w najnowszej, pierwszej futurystycznej powie�ci kryminalnej Wroc�awianina to w�a�nie obraz �wiata w niej przedstawiony, niby daleki, a ca�kiem bliski, bo rzecz dzieje si� przecie� w 2079 roku, wi�c tu� tu�. To �wiat, gdzie bycie tw�rc� bez wspomagaczy mikroprocesor�w jest prawdziw� sztuk�, a mo�e by� nawet form� buntu, za kt�r� trzeba s�ono p�aci�. Z kolei technologia, od kt�rej nie da si� ju� uciec i kt�ra ca�kowicie zdominowa�a �wiat, okazuje si� by� r�wnie gro�na co u�yteczna. Ksi��ka jest uk�onem w stron� tw�rczo�ci Stanis�awa Lema i miejscami wida� to nawet wyra�nie. Ci czytelnicy, kt�rzy nie lubi� dzie� autora Solaris nie powinni si� jednak martwi� i mog� �mia�o si�ga� po Ostatniego pisarza, bo jest to tylko ho�d, a nie pisanie w stylu polskiego mistrza fantastyki naukowej. Zadowoleni za to b�d� fani serialu Black Mirror, bo w tej powie�ci klimat i atmosfera bardzo hit Netflixa przypominaj�. W sumie ta dystopia zaskakuje, a to chyba dobrze. Autor udowadnia, �e czuje si� dobrze w ka�dej stylistyce i czasoprzestrzeni, wi�c nasuwa si� pytanie jaka b�dzie jego nast�pna ksi��ka? Ta jest bardzo dobra.

Za ksi��k� dzi�kuj� @wydawnictwoznakpl