Piaskowa G�ra. Tom 1

Pocz�tkowo nie by�am entuzjastycznie nastawiona do tej ksi��ki. 450 stron zwartej masy tekstowej, pozbawionej dialog�w i przerywnik�w, wzbudzi�o moje przera�enie. I chocia� mia�am mn�stwo obaw, ciekawo�� zwyci�y�a. A kiedy rozpocz�am lektur�, szybko zrozumia�am, �e trudno b�dzie mi przesta� czyta�. Skondensowana substancja s�owna poch�on�a mnie bez reszty.

Powiem szczerze - Joanna Bator oczarowa�a mnie swoim stylem. J�zyk, kt�rym autorka si� pos�uguje, jest barwny, �ywy i niezwykle wci�gaj�cy. D�ugie zdania, pe�ne wtr�ce� i dygresji, p�yn� i p�yn�, porywaj�c czytelnika niczym wartka rzeka. Mn�stwo tu fantazyjnych zwrot�w, kt�rymi pos�uguj� si� poszczeg�lni bohaterowie. Dzi�ki temu wydaj� si� tak realni, jakby�my naprzeciw nich stali. Wida� niesamowit� dba�o�� o szczeg�y. Za ich pomoc� autorka wiernie odwzorowuje klimat powojennych czas�w. Bez udziwniania, bez wi�kszych zmian kosmetycznych. Joanna Bator maluje s�owami prawdziwe obrazy.

W ksi��ce poznajemy losy trzech kobiet: babki Zofii, matki Jadzi oraz c�rki Dominiki, �yj�cych w czasach PRL-u. Ka�da z nich inaczej patrzy na �wiat, inaczej kocha, inaczej marzy. Maj� odmienne charaktery i upodobania, a te r�nice cz�sto s� powodem sprzeczek wi�kszych i mniejszych. Ich wzajemne relacje stanowi� g��wny trzon powie�ci. Trzon, kt�ry coraz bardziej si� rozga��zia, a ka�dy jego konar to nowy bohater i nowe fakty. W ko�cu mamy ca�� gam� barwnych postaci, bardzo realnych i wyrazistych. Niekt�re z nich wprawiaj� w zdumienie, inne irytuj�, a jeszcze inne potrafi� rozbawi� do �ez. A wszystkie s� niezwykle wa�ne.

Nieraz autorka zaskakuje czytelnika, niespodziewanie przenosz�c go kilkadziesi�t lat wstecz, by za chwil� ponownie wr�ci� do obecnych wydarze�. Czasem te� wybiega w prz�d. Robi to niezwykle sprawnie! Te skoki mi�dzy przesz�o�ci�, tera�niejszo�ci� i przysz�o�ci� nie zaburzaj� p�ynno�ci, o kt�rej wspomina�am na pocz�tku. Wr�cz przeciwnie, odbywaj� si� niemal niepostrze�enie. Mam wra�enie, �e Joanna Bator czasem gra czytelnikowi na nosie... Bo oto nagle szczeg�y, dot�d wydawa�oby si� nieistotne, staj� si� niezwykle wa�ne, rzucaj�c jasne �wiat�o na pewne wydarzenia. Autorka skonstruowa�a t� powie�� po mistrzowsku. Losy bohater�w wci�� si� krzy�uj�, a pozornie niepowi�zane w�tki z ka�d� kolejn� stron� ��cz� si� w jedn� ca�o��.

Ksi��ka porusza wiele kwestii. �wiat opisywany w Piaskowej G�rze jest brzydki, smutny i czasem bardzo przyt�aczaj�cy. Nieufno��, z�o�liwo��, problemy w okazywaniu uczu�, zazdro�� - to cechy przedstawionego w powie�ci spo�ecze�stwa. Ukazany jest podzia� r�l i obowi�zk�w w rodzinie, metody wychowawcze, relacje z s�siadami. I cho� wady bohater�w s� dobrze widoczne, trudno si� z nimi nie z�y� w trakcie lektury - to postacie z krwi i ko�ci, niezwykle realne. Autorka porusza r�wnie� szereg innych problem�w - takich jak homofobia czy podziemie aborcyjne, a tak�e ociera si� delikatnie o feminizm.

Joanna Bator stworzy�a kawa� porz�dnej lektury. Zauroczy�a mnie celnymi spostrze�eniami i autentyczno�ci�, kt�ra sprawia, �e czytelnik praktycznie staje si� mieszka�cem wa�brzyskiego osiedla. Zaskoczy�a mnie ciekaw� narracj�, barwnym j�zykiem i niesamowit� konstrukcj�. To ksi��ka, kt�r� zdecydowanie polecam.

Dawno nie czyta�am tak sp�jnej, pi�knie napisanej i ciekawej historii. Po Piaskowej G�rze ba�am si�, �e druga cz�� rodzinnej sagi Chmur nie spe�ni moich oczekiwa�. Tymczasem Chmurdalia jest inna (bardziej filozoficzna, podczas gdy Piaskowa G�ra by�a antropologiczna), ale nie mniej wci�gaj�ca. Przemy�lana konstrukcja, �wietny j�zyk, przyjemna lektura zw�aszcza dla kobiet. Chapeau bas.

Piaskowa G�ra to pierwsza cz��, w kt�rej osi� jest historia matki Jadzi i jej c�rki Dominiki, ich relacje, wybory oraz �ycie w Wa�brzychu. Do tego dochodz� inni bohaterowie - bliscy, rodzina, s�siadki i przyjaci�ki. Czasowo obejmuje g��wnie PRL. Dla mnie rzeczywisto�� opisywana jest w tej ksi��ce w spos�b niesamowicie prosty, spostrzegawczy i delikatny. Zwyk�e codzienne czynno�ci, kt�re same w sobie mog� wydawa� si� ma�o istotne, pozwalaj� na wyobra�enie sobie rzeczywisto�ci peerelu bez lukrowania oraz przesadnego dramatyzmu. Autorka przedstawia zwyk�e �ycie zwyk�ych os�b w spos�b niesamowicie wci�gaj�cy i zach�caj�cy do refleksji, wzrusze�, irytacji, zadumy, ale r�wnie� odnajdywaniu siebie i swoich bliskich w bohaterach. [Adres usuni�ty]