�owcy sk�r. Tajemnice zbrodni w ��dzkim pogotowiu

Afera, skandal, korupcja. Trzy s�owa, kt�re ponad dwie dekady temu by�y stale obecne w gazetach, telewizji, radiu. „�owcy sk�r”. Dzisiaj nie wszyscy od razu kojarz� te czo��wki i paski w r�norodnych telewizyjnych dziennikach. Jednak co�, gdzie�, kto� s�ysza�, czyta�, widzia�. Po tylu latach sprawa ta wci�� budzi emocji. Dlaczego? Czas min��, jednak pozostali skrzywdzeni ludzi i historia, z jakiej nie wyci�gni�to wszystkich wniosk�w.

Anonim uruchomi� lawin�, dramatycznych informacji, jakie mog�oby si� wydawa� nierealne gdyby nie trafi� do dziennikarzy, jacy zajmowali si� dziennikarskimi �ledztwami. Zosta� potraktowany powa�nie, zw�aszcza, �e jego adresaci co nieco ju� poznali funeralny biznes przy okazji pracy nad innymi artyku�ami. Nieprawid�owo�ci nie by�y a� tak� tajemnic� jak mog�oby si� wydawa�, lecz to, o czym pisa� nieznany autor przekracza�o wszystko, o czym nieoficjalnie wiedziano. Ruszy�o �ledztwo, poszukiwania informator�w i przede wszystkim prawdy o tym, co mia�o i ma miejsce. Ale to dopiero pocz�tek, im dalej tym wi�cej relacji, dowod�w i przede wszystkim �lad�w, m�wi�cych o realiach, dalekich od tych branych za niepodwa�aln� oczywisto��. �mier� zamiast �ycia, cenniejsza, zmonetyzowana i licz�ca si� bardziej przez tych, kt�rzy powinny sta� na stra�y tego pierwszego. System jaki powsta� dzia�a� sprawnie i to wcale nie kr�tko, jak mog�oby si� wydawa�. Dlaczego tak d�ugo udawa�o mu si� trwa� i nawet zatacza� coraz szersze kr�gi? Znieczulica? Strach? Korzy�ci? Oboj�tno��? Wszystko naraz i wcale nie po trochu.

Czas mija, niekt�re pytania pozostaj� bez odpowiedzi, na inne dopiero teraz zostaj� udzielone odpowiedzi, uzupe�niaj� to, co ju� wiadomo i ujawniaj� nowe fragmenty prawdy. Trudnej i dla wielu niewygodnej. Tomasz Patora wraca do tematu, jakim �yli�my dwadzie�cia lat temu. Nie przebrzmia�, nie wydaje si� wyblak�y, wci�� pora�a i warty przypomnienia. Analizuj�c zgromadzone fakty, wyniki oficjalnego �ledztwa oraz nieujawnione informacje uzupe�niaj� obraz korupcyjnego i zab�jczego uk�adu, tak, i� staje si� on jeszcze pe�niejszy. Jak m�g� on powsta� i to na tak� skal�? Rozdzia� po rozdziale lub raczej relacja po relacji, zeznanie po zeznaniu, rozmowa po rozmowie, czytelnik zapoznaje si� z zaistnia�ymi powi�zaniami, tworz�cymi sie�, dzia�aj�c� niezwykle skutecznie i zbyt d�ugo bezkarnie. „�owcy sk�r” nie s� fabularnym zapisem, ale przedstawieniem rzeczywistych wydarze�, nie dziej�cych si� gdzie� daleko, za granic�, lecz blisko nas, na oczach spo�ecze�stwa. Tego nie wymy�lili scenarzy�ci czy pisarze. Autentyczne sytuacje, potwierdzone przez �wiadk�w, nie jednostkowe, powtarzaj�ce si�. Tomasz Patora ods�ania o� procederu, przypomina to, o czym zd��yli�my zapomnie� i nie by�o podane do og�lnej wiadomo�ci. Jak mog�o do tego doj�� i trwa� tak d�ugo?

Prawda nie zawsze obroni si� sama.

Po ponad 20 latach od g�o�nej ��dzkiej afery �owc�w sk�r mo�emy si� przyjrze�, jak wygl�da�a ta sprawa od podszewki. Nie da si� czyta� spokojnie, bo w�os si� je�y, ci�nienie ro�nie, a na usta (poza brzydkimi s�owami) ci�nie si� pytanie: JAK TO MO�LIWE???

Nie wiem, co jest najbardziej zaskakuj�ce: to, �e pazerni tch�rze zabijali na du�� skal�, z tak� lekko�ci� i czuli si� bezkarni, czy trudno�ci, kt�re nieomal doprowadzi�y do umorzenia sprawy?

Po reformach w s�u�bie zdrowia „(…) w pogotowiu by�o coraz mniej medycyny, a coraz wi�cej interes�w zwi�zanych z handlem sk�rami”. Brak kontroli nad dystrybucj� silnych lek�w i du�e �ap�wki za polecenie firmy pogrzebowej dawa�y pow�d i spos�b. Dyspozytorzy, kierowcy, piel�gniarze, lekarze ca�� energi� kierowali na sw�j zarobek, a nie na ratowanie �ycia.

Drobne uchybienia, a p�niej r�wnia pochy�a, s�abn�ce hamulce moralne, chciwo�� i przyzwolenie na ni� doprowadzi�y do wielu dramat�w. Ilu pacjent�w mia�oby szans� prze�y�, gdyby karetka JECHA�A RATOWA�? A nie sta�a pod blokiem czekaj�c, a� b�dzie za p�no? A jej za�oga robi�a to, do czego zosta�a powo�ana? Szacunkowe ilo�ci s� ostro�ne, ale i tak pora�aj�ce. Poziom degeneracji szokuje.

Ujawnienie afery zacz�o si� od anonimu. Dziennikarskie �ledztwo, wsp�praca z prokuratur�, trudne decyzje ile wiedzy ujawni� w publikacji, by nie zaszkodzi� wymiarowi sprawiedliwo�ci, nie wywo�a� paniki, przewidzie� skutki, w jakim terminie wypu�ci� informacj�, a przede wszystkim jak udowodni� proceder? Szokuje pocz�tkowe ignorowanie sygna��w, brak reakcji i to jak ma�o brakowa�o, by wszystkie zarzuty zosta�y oddalone.

„Zbrodnie bez zw�ok i ich autopsji, bez �wiadk�w, bez �lad�w. Pozornie zbrodnia doskona�a, ale jak si� okaza�o, takiej zbrodni nie ma”.

To szokuj�cy, wstrz�saj�cy materia�, poruszy� mnie bardzo mocno. To historia niesprawiedliwo�ci…

Historie na temat ��dzkiego pogotowania ratunkowego to co�, czym �y�a kilkana�cie lat temu ca�a Polska. Osobi�cie z lektury nie dowiedzia�am si� wielu nowych informacji (ale to wynika r�wnie� z faktu, �e ca�a ta sprawa od dawna mnie mocno interesowa�a), ale doceniam prostot� j�zyka i kunszt dziennikarski autora. Na pewno historia wstrz�saj�ca, nie dla ludzi o s�abych nerwach, bardzo ciekawa. Polecam.

"�owcy sk�r. Tajemnice zbrodni w ��dzkim pogotowiu" to pierwsza ksi��ka w tym roku, jak� sko�czy�am czyta�. Co prawda, musz� si� przyzna�, zacz�am j� czyta� jeszcze w grudniu, gdy tylko na czytnik j� wrzuci�am. Ile to by�o szcz�cia jak dosta�am w formie cyfrowej i nie musia�am czeka� na wersj� papierow�!

Zainteresowa�am si� t� ksi��k� nie tylko ze wzgl�du na to, o czym jest (a o tym zaraz opowiem odrobin�, bez spojler�w), ale tak�e dlatego, �e jest na faktach. To znaczy, �e to wszystko, co w niej zosta�o opisane, wydarzy�o si� naprawd�. A kolejnym smaczkiem dla mnie by� fakt, �e to ��dzkie pogotowia. Troch� w �odzi mieszka�am i z ogromn� ch�ci� chcia�am si� dowiedzie� gdzie takie rzeczy si� mog�y dzia�.

Do rzeczy. To, �e wydarzenia opisane w "�owcach sk�r" s� prawdziwe, to ju� wspomnia�am i my�l�, �e to jeden z powod�w, dla kt�rego wiele os�b po ni� si�gnie. A czy warto j� przeczyta�?

Tomasz Patora, czyli autor, rozpocz�� �ledztwo wraz z kolegami po fachu, kt�re mia�o ujawni� szczeg�y dotycz�ce handlu informacjami o zgonach. Powiem od razu, �e ostatnio wyszed� jeden taki serial, "Minuta ciszy", bardzo tematycznie podobny. Tam handel dotyczy� pogrzeb�w. Domy pogrzebowe i ich uk�ady z ksi�ami. Tego typu sprawy, warto obejrze�. Tylko, �e to fikcja, a Patora si�gn�� po fakty. W tej ksi��ce jest nieco bardziej... hardcorowo. Bo nie tylko informacje o �mierci by�y sprzedawane, ale tak�e op�niano wyjazdy karetek, trafia�y si� dziwne zgony. I to wszystko w ko�cu musia�o wybuchn��. To by�o kiedy�, pewnie wiele os�b b�dzie to pami�ta�o. A autor postanowi� teraz ujawni� wi�cej informacji.

No w�a�nie, w ksi��ce znajdziecie mn�stwo dokument�w, relacji �wiadk�w. Ludzie przestali si� ba� o tym m�wi�, a wiadomo, by� mo�e �atwiej by�oby zamie�� pod dywan.

Tomasz Patora wykona� kawa� dobrej roboty tworz�c obraz s�u�by zdrowia i nie tylko, kt�ra w zasadzie powinna pomaga�, a jednak dzia�y si� r�ne rzeczy. Dystrybucja niebezpiecznych lek�w zahaczaj�ca wr�cz o dilerk�? Prosz� bardzo. Op�nienie wyjazdu ratownik�w i nag�a �mier�? Prosz� bardzo. Kto na tym korzysta�? A opr�cz pieni�dzy, kogo nie m�czy�o sumienie?

W�os si� je�y podczas czytania i pewnie wiele os�b by powiedzia�o, �e to niemo�liwe. A no, mo�liwe i prawdopodobnie nie tylko takie cuda si� dzia�y, tylko nale�a�oby si� zastanowi� ile nie zosta�o ujawnionych. W tym miejscu mam tylko nadziej�, �e Patora si�gnie jeszcze po inne dziennikarskie �ledztwa i ubierze je w pe�noprawne reporta�e.

Ksi��ka napisana jest przyst�pnym j�zykiem i ka�dy z powodzeniem zrozumie o co chodzi, nie ma skomplikowanych s��w z dziedziny medycyny, aczkolwiek trzeba te� przyzna�, �e autor nie traktuje odbiorcy jak g�upka i nie t�umaczy wszystkiego jak przys�owiowemu szympansowi. Dlatego polecam, bo to nie jest opowie�� do przeczytania dla przyjemno�ci, a dla �wiadomo�ci.

Recenzja powsta�a we wsp�pracy z Wydawnictwem Otwartym, a premiera jednej, uwa�am, z najg�o�niejszych ksi��ek tego roku, b�dzie 25 stycznia 2023.