Dzienniki gwiazdowe

"Dzienniki gwiazdowe" to by� m�j bilet do do Universum Lema. G��wna posta�- Ijon Tichy jest bohaterem niez�omnym, poszukuj�cym i w uroczy spos�b ��cz�cym inteligencj� z pewnym rodzajem dzieci�cej naiwno�ci. Ju� od pierwszego opowiadania lecimy w Kosmos mo�liwo�ci z cyklu 'co by by�o, gdyby'. Lem wk�ada swojego bohatera w skomplikowan� sytuacj� i sprawdza, co si� wydarzy. Potem odkrywamy ca�e �wiaty stworzone w ten spos�b. Co sta�oby si� z cywilizacj�, gdyby osi�gn�a wszystko? Jak daleko mo�na zaj�� w doskonaleniu �ycia?

Nale�y zaznaczy�, �e pierwsze wydanie ksi��ki (potem jeszcze uzupe�niane przez autora) ukaza�o si� w 1954 roku, wi�c jest to specyficzne science-fiction, czasem b�d�ce troch� w stylu retro. Idee filozoficzne jednak zawarte w "Dziennikach gwiazdowych" s� ponadczasowe i �wie�e dla nas tak samo, jak by�y dla czytelnik�w sprzed ponad p�wieku.

Podczas "Dziennik�w gwiazdowych" spotykamy si� z r�nymi kulturami, prowadzeni przez jedynego w swoim rodzaju, ciekawskiego Ijona Tichego. Podr�e sk�aniaj� do rozwa�ania nad mo�liwo�ciami jakie posiada �ycie i inteligencja, rozw�j kultury, przyrody, techniki. Jest to cudowny masa� dla naszych umys��w, ale ta ksi��ka zachwyci�a mnie osobi�cie nie tylko ze wzgl�du na walory poznawcze, ale doskona�e poczucie humoru. �mia�am si� serdecznie przy niej wielokrotnie. Lem wype�nia "Dzienniki" bystrym, a czasem subtelnym �artem. Czytaj�c "Tragedi� pralnicz�' �mia�am si� tak g�o�no, �e przywo�a�am wsp�lokatora zaciekawionego, co to w kuchni mo�e mnie tak szczerze rozbawi�.

Pami�tam, �e nie mog�am doczeka� si� powrotu do ksi��ki, kiedy musia�am j� na chwil� przerwa�, b�d�c na spotkaniu my�la�am sobie "Co tam wyczynia teraz ten Ijon Tichy?". Chyba po prostu zakocha�am si� od pierwszego wejrzenia. Ta mi�o�� i ciekawo�� pomys��w Lema przeprowadzi�a mnie potem przez niekiedy trudne ksi��ki tego autora. A wszystko zacz�o si� od "Dziennik�w gwiazdowych".

„Wiesz m�j drogi – rzek� po chwili – ilekro� patrz� w nocne niebo, jak teraz, nie mog� si� oprze� przekonaniu, �e tam daleko, daleko s� inne �wiaty, podobne do naszego, tak samo zamieszkane przez istoty rozumnie”. Jest rok Stanis�awa Lema – filozofa, artysty, pisarza. I jest Kosmiczny Lipiec dzi�ki czemu przeczyta�am Dzienniki Gwiazdowe. G��wnym bohaterem tej powie�ci jest Ijon Tichy, kt�ry podr�uje po Wszech�wiecie, w przestrzeni i w czasie, po znanych i nieznanych planetach, kometach, gwiazdach i komentuje �ycie na nich. I nie tylko. Ta ksi��ka fascynuje i zachwyca bo Lem przewiduje, docieka, filozofuje. A jego Ijon to bohater pierwszej wody, kosmonauta, astronauta, filozof. I bardzo ciekawy cz�owiek. Polecam „Dzienniki gwiazdowe” nie tylko tym, kt�rzy lubi� patrze� w gwiazdy.

Pierwsz� styczno�� z tw�rczo�ci� Lema mia�am w 2021 roku, kt�ry zosta� ustanowiony jego rokiem. Prze�y�am niema�e zdziwienie, gdy okaza�o si�, �e tak bardzo podoba mi si� „Solaris” i antologia najlepszych opowiada� wybrana przez czytelnik�w. Panuje takie przekonanie, �e Lem pisze bardzo skomplikowanie, a nies�usznie, bo oczywi�cie jak kto� nie czyta na co dzie� fantastyki czy sci-fi to si� w tym nagle nie odnajdzie, ale dla wielbicieli tych gatunk�w nie ma najmniejszego problemu w czerpaniu przyjemno�ci z ksi��ek Stanis�awa Lema.

„Dzienniki gwiazdowe” s� podzielone na oddzielne podr�e po galaktyce, a ich g��wnym bohaterem jest Ijon Tichy. We wspomnianej przeze mnie antologii, kt�r� czyta�am dwa lata temu spotka�am si� z jedn� podr�, a mianowicie dwudziest� pierwsz�, kt�ra w du�ej mierze dostarczy�a rozwa�a� na tematy wiary. „Dzienniki gwiazdowe” moim zdaniem s� bardziej wymagaj�c� lektur� od „Solaris”. To czego do�wiadcza na swojej drodze Ijon jest ciekawe, ale w sporej mierze opiera si� na abstrakcji, kt�ra ma za zadanie w lu�niejszy spos�b przedstawi� nam problemy, z kt�rymi mierz� si� obecnie albo b�d� si� mierzy� ludzie.

Ceni� sobie ogromnie poczucie humoru Lema, kt�re podczas czytania daje mi wra�enie, �e to sam autor mia� najwi�cej frajdy z tworzenia. Czuj� si� tak jakby puszcza� do mnie oko z szerokim u�miechem. A jednocze�nie wszystko spisane jest tak, �e z natury wcale nie jest nastawione na komedi�. To dopiero pisanie, kt�re staje si� sztuk� s�owa. Z reszt� same s�owa, kt�re wymy�la Lem nadaj� si� na osobny wpis. Te anagramy, kt�re brzmi� dwuznacznie, nazwiska postaci, kt�re wygl�daj� na skomplikowane, a wystarczy je na spokojnie sobie przeliterowa� i ju� brzmi� jak co� co znamy.

Nie b�d� wymienia� numer�w przyg�d Ijona, kt�ra najbardziej mi si� podoba�y, ale bardziej skupi� si� na motywach, kt�re w sobie mia�y i mi si� podoba�y. Najfajniesze by�y te, gdy czas si� zakrzywia i Ijon ma mo�liwo�� spotka� siebie samego. Podr�, gdy musi dzia�a� jako robot pod przykrywk� z puetn� tej historii. Tam gdzie we w�adaniu ma dzieje �wiata. I ju� tak totalnie oderwanie �a�uj�, �e planeta na kt�rej zagnie�dzi�y si� drapie�ne ziemniaki nie mia�a swojej wi�kszej kontynuacji. 😉